Aktif Rasyosu'nun kaldırılmasının etkisi kısa sürdü: Dolar, tekrar 8 TL'nin üzerinde
ARTI GERÇEK -Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) geçen haftaki güçlü faiz artırımının ardından dolar/TL kuru yeni haftaya yükselişle başladı. Pazartesi gününü 7,88'lerden tamamlayan kur, bugünkü işlemlere yükselişle başladı.
Dolar/TL, Merkez Bankası'nın geçen haftaki faiz kararı ile birlikte gerilediği 7,5'li seviyelerden yeniden 8'e doğru yükseliş yaşarken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Aktif Rasyosu düzenlemesinin yıl sonunda sona ereceğini açıklamasıyla kur yeniden 7,87'lere çekildi.
Ardından kısa süre sonra dolar kuru tekrar yükselişe geçerek 8 seviyesinin üzerine çıktı. Euro ise 9,51 seviyesinden işlem görüyor.
Piyasada bugün 2018'den beri ilk kez yapılacak olan 10 yıllık gösterge tahvil ihracı takip edecek.
İKİ YIL ARADAN SONRA İLK KEZ 10 YILLIK İHALE
Hazine, Temmuz 2018'den beri gerçekleştirmediği 10 yıllık gösterge tahvil ihracı yanında bugün yedi yıl vadeli değişken faizli tahvili de ilk kez ihraç edecek. Hazine artan borçlanma maliyetlerinin borç rasyolarına uzun vadeli etkisini azalmak için iki yıldır daha çok değişken faizli ya da kısa vadeli borçlanmaya yöneldi. Kısa vadeli borçlanmaya yönlenme Hazine'nin iç borç stokunun ortalama vadesini 10 yıllık ihraçları bıraktığı dönemdeki 4,2 yıldan 2,8 yıla kadar düşmesine neden oldu. Bu seviye 2012 yılından beri en düşük oldu.
QNB Finansbank'ın raporunda, "10 yıllık tahvile gelecek talep miktarı, yabancı yatırımcı ilgisi açısından gösterge olacak" denildi.
Gösterge 10 yıllık tahvil genel olarak hem yerli hem de yabancı portföylerinde bulunsa da daha çok yabancılar tarafından tercih ediliyor. Yabancı yatırımcılar Hazine'nin TL cinsi borçlanma piyasasındaki payını bir kaç yılda yüzde 20-25 seviyesinden yüzde 3'lere doğru azalttı. Bu düşüşte doğru para politikasının uygulanmasına ilişkin endişeler rezerv satışları ve güven belirleyici oldu.
Berat Albayrak'ın sürpriz istifası sonrası ise yabancı yatırımcılar Türkiye pozisyonlarını uzun bir aradan sonra artırmaya başlamış durumda. TCMB verilerine göre hisse ve tahvil piyasasına Albayrak istifası sonrası haftada yabancı yatırımcılar yaklaşık 910 milyon dolar giriş yaptı.
Bu giriş TCMB verilerine göre, Ağustos 2017'den beri en büyük giriş oldu. Kümülatif verilere bakıldığında yılbaşından bugüne yaşanan yabancı çıkışı da 13.5 milyar dolar civarından 12,7 milyar dolara geriledi. Dolar/TL, ekonomi yönetiminde yaşanan değişim öncesi işlem 6 Kasım'da gördüğü 8,58 zirvesinden 7,5'li seviyelere kadar geriledikten sonra yükselişe geçti.
Beş yıllık CDS'te 550 baz puandan başlayan düşüş 370 baz puanın altına kadar geriledi. Bu sabah aynı saatte beş yıllık CDS 383/390 seviyesinde.
TÜRK LİRASI SERT DEĞER KAYBETTİ
Bir bankanın Hazine masası işlemcisi, "Dün piyasada bir çok kişi birbirine TL'nin neden değer kaybettiğini soruyordu. Çünkü bu hareketi tetikleyecek bir haber akışı vardı diyemeyiz. Almanya AB gemi olayı biraz satışı tetikledi diyebiliriz. Siyasi gelişmeler de öyle ancak TL'de yüzde 10 değer kazancının ardından kar satışlarının %1 civarında kalmasını beklerdik. Dün yüzde 2'nin üzerinde hatta daha fazla kayıp yaşandı" dedi. Almanya ordusunun sözcüsü dün Hamburg fırkateyninden askerlerin Türk bandıralı Rosalina-A gemisine gece çıktıklarını ancak Türkiye'nin karşı çıkmasının ardından geri çekildiğini söyledi. Türkiye ise Rosalina-A'nın gıdadan boyaya kadar çeşitli materyaller taşıdığını ve arama ekibinin Türkiye'nin onayını beklemeyerek uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtmişti.
Aynı bankacı, "TL'deki kayıp için ana belirleyicinin lokallerin altın başta olmak üzere döviz alımları olduğunu görüyoruz. Yabancı yatırımcı girişi 6 Kasım'dan sonra düne kadar aralıksız devam etti. Ancak 7,5 seviyesi aşağı yönde kırılamadığında yabancı yatırımcının da girişlerini azalttığını gördük. Bu süreç lokal alımları ve 7,8 seviyesinde yabancı yatırımcının zarar kes (stop-loss) emirlerinin çalışmasıyla tetiklenmiş görünüyor. Yerlinin TL konusunda ikna edilmesi gerekiyor. Ayrıca ekonomi yönetiminin, siyasetin sadece ekonomi değil hukuk demokrasi ve uluslararası ilişkilerde de değişimi gösterecek daha net adımları da görmek istediğini anlıyoruz."
Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanı Elvan ile Adalet Bakanı Gül, ekonomi ve yargı reformları için dün bir araya geldi. İki bakanın bu hafta da iş dünyasını dinlemesi bekleniyor. Lokal yatırımcılar, 5 milyar dolara ulaştığı hesaplanan 9-13 Kasım haftasındaki yabancı girişinin aksine TL'deki değer kazancını döviz ve altın cinsi varlıklarını artırmak adına bir fırsat olarak değerlendirdi.
Lokaller yabancı para mevduatlarını yaklaşık 1,6 milyar dolar artırarak 225,8 milyar dolarla yeni tarihi zirveye taşıdılar. Bu yıl yabancı para mevduat hacminde artış 32 milyar doları aştı. Bankacıların hesaplamarına göre lokal talep geçen hafta ve dün de devam etti.
MEVDUAT FAİZLERİ YÜZDE 15'E YÜKSELDİ
TCMB’nin politika faizini yüzde 15 seviyesine çıkarmasının ardından, mevduat faizindeki hareketlenme de sürdü. Bankaların 10 bin TL mevduata verdiği ve en çok tercih edilen 32 günlük vadede mevduat faizi yüzde 15’e ulaştı. TL üzerinden kullandırılan ticari kredi faizi de geçen hafta itibariyle yüzde 17 sınırına dayandı. TL’de son iki haftadır yaşanan değer kazancı süreci bu hafta başında tepki alımlarıyla duraksamış olsa da gerekli hamleler yapıldığında ve enflasyon beklentilerinde düzelme gözlendiğinde TL mevduata yönelimin olabileceği konusunda analistler iyimser.
Merkez Bankası’nın kritik Para Politikası Kurulu’nda politika faizini yüzde 15’e çıkarmasının ardından mevduat faizindeki hareketlenme de sürdü.
Bankaların 10 bin TL mevduata verdiği ve en çok tercih edilen 32 günlük vadede mevduat faizi yüzde 15’e ulaştı. TL’de son iki haftadır yaşanan değer kazancı süreci bu hafta başında tepki alımlarıyla duraksamış olsa da gerekli hamleler yapıldığında ve enflasyon beklentilerinde düzelme gözlendiğinde TL mevduata yönelimin olabileceği konusunda analistler iyimser.
Ekonomi yönetimindeki değişimle beraber TL dolara karşı en çok değer kazanan para birimi olarak öne çıktı. Geçen haftaki PPK sonrasında ise değer kazancı sürerken bu hafta 7.64-7.95 lira arasında dalgalı bir seyir ile başladı. Dolar/TL’de ülke risk priminde değişen algı ve gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelik küresel iyimserlik nedeni ile analistler çok hızlı hareketler beklemiyor. Ancak halen dolar 7 lira seviyesine gerilemiş değil. Öte yandan vatandaşın da döviz mevduatındaki artışın 13 Kasım itibariyle sürdüğünü de Merkez Bankası verileri ortaya koydu. Verilere göre döviz mevduatı 225.7 milyar dolarla rekor yeniledi.
Dünya gazetesinde yer alan habere göre, Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan yüzde 15 faiz etkisinin hissedilmesi için, döviz tevdiat hesaplarından TL mevduata geçiş etkisini görmek gerektiğini vurguladı.
Erkan, daha önce örtülü olarak yüzde 15'e yakın olan faizin, şimdi politika faizi konumunda olduğunu belirterek, "Reel faiz pozisyonumuz da böylece resmi bir nitelik kazandı. Şu an cari enflasyona göre yüzde 2,8, yılsonunda yüzde 12 üzerinde beklenen enflasyona göre yüzde 2,5 seviyeleri civarında olan reel faiz, gelişmekte olan ülkeler içinde en yüksek olanlardan biri. Ancak önemli olan bir de tasarruf sahiplerinin enflasyon algısı... TL mevduatlara geçiş etkisi biraz zamana yayılabilir, özellikle de enflasyonda gözle görülür iyileşme olduğu zaman" dedi.
TCMB'nin daha fazla faiz artırması halinde etkisinin daha hızlı olacağına dikkat çeken Erkan, şöyle konuştu:
"Normalleşmenin de devam ettirilmesi gerekli, özellikle yabancı piyasalar, döviz mevduatı ve kredi vermeyle ilgili kısıtların kaldırılması gerekir. Yurtdışı ile yapılan türev işlem limitlerinin kaldırılması, mevduata uygulanan stopaj avantajının tüm vadeler için uzatılması gibi... Ve en önemlisi bankaları kredi vermeye yönelten uygulamaların kaldırılması... Aktif rasyosunun kaldırılmasına ilişkin çok önemli bir beklenti var."
TİCARİ KREDİ FAİZLERİ YÜZDE 17 SINIRINDA
Merkez Bankası’nın haftalık verilerine göre ise 13 Kasım itibariyle bankaların TL mevduat için uyguladıkları bir yıllık faiz oranı bir önceki haftaya göre 41 baz puan yükselişle yüzde 12,28’e yükseldi. Dolar mevduat faizi 4 baz puan azalışla yüzde 1,41 ve euro mevduat faizi 2 baz puan artışla yüzde 0,64 oldu.
TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 6 baz puan artarak yüzde 16,95’e çıktı. TL bazlı konut kredi faizleri 7 baz puan düşüşle yüzde 15,50’ye inerken; taşıt kredi faizleri 75 baz puan yükselişle yüzde 19,34 ve ihtiyaç kredi faizleri 60 baz puan artışla yüzde 20,92’ye çıktı.
İhtiyaç kredisi faizleri iki haftadır yüzde 20 seviyesinin üzerinde bulunuyor. Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 38 baz puan azalışla yüzde 3,62, euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 87 baz puan azalışla yüzde 2,42’ye indi. Ticari kredilere uygulanan mevduat spreadi TL için yüzde 4,67, dolar ve euro için sırasıyla yüzde 2,21 ve yüzde 1,78 oldu.
TL ticari kredilerdeki mevduat spreadi dolar ve euro kredilere uygulanan spreadin yukarısında seyretmeye devam ediyor. Kredi/mevduat spreadi faizlerin yüksek olduğu dönemlerde yükseliyor ve bu durumu analistler bankaların faiz artışlarını mevduattan önce kredilere yansıttıkları şeklinde yorumluyor.
