Berat Albayrak, Yeni Ekonomi Programı'nı açıkladı: Döviz tarihi zirvelerde

ARTI GERÇEK - Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ekonomide gelecek üç yılın yol haritası niteliği taşıyan Yeni Ekonomi Programı'nı (YEP) açıkladı.

Dün 7,83'ü aşarak rekor kıran dolar/TL, programın açıklandığı sürede 7,84 seviyelerinde, euro ise 9,16 seviyelerinden işlem gördü. Açıklamanın bitmesinin ardından dolar 7,85'in, euro ise 9,17 seviyesinin üzerinde.

Ekonomide gelecek üç yılın yol haritası niteliği taşıyan YEP ile 2021-2023 dönemine ilişkin enflasyon, istihdam, büyüme, ihracat, cari açık gibi temel makro göstergeler belirlendi.

Bakan Albayrak'ın sunumunda Türkiye ekonomisinin büyüme oranları 2020 yılı için yüzde 0,3; 2021 için yüzde 5,8; 2022 ve 2023 için ise yüzde 5'lik büyüme şeklinde öngörüldü. 

Yılın geri kalanında bir miktar dördüncü çeyrekte ivme kaybedilecek olsa da, yılın tamamında yüzde 0,3 bir büyüme gerçekleşmesini beklediklerini belirten Albayrak, "Bu büyüme hedeflerine ulaşmak için ihracata, katma  değerli üretimi ve  istihdama çok daha fazla yoğunlaşacağız" dedi.

Albayrak, "Kötümser senaryoda 2020 yılı için yüzde 1,5 daralma, 2021 yılında yüzde 3,7 büyüme değerlendiriyoruz" diye konuştu.

Bakan Albayrak, Bu programın ana temalarını yeni dengelenme, yeni normal ve yeni ekonomi olarak belirledik" dedi.

2020 için yüzde 0,3, 2021 için ise yüzde 5,8'lik büyüme beklediklerini ifade eden Albayrak, bu yıl için enflasyon beklentisinin yüzde 10,5, önümüzdeki yıl için yüzde 8,0 olarak hedeflediklerini açıkladı.

2021 BÜYÜME BEKLENTİSİ YÜZDE 5,8

Bakan Albayrak'ın sunumunda Türkiye ekonomisinin büyüme oranları 2020 yılı için yüzde 0,3; 2021 için yüzde 5,8; 2022 ve 2023 için ise yüzde 5'lik büyüme şeklinde öngörüldü.  

Yılın geri kalanında bir miktar dördüncü çeyrekte ivme kaybedecek olsa da  yılın tamamında yüzde 0,3 bir büyüme gerçekleşmesini beklediklerini ileten Albayrak, "Bu büyüme hedeflerine ulaşmak için ihracata, katma  değerli üretimi ve  istihdama çok daha fazla yoğunlaşacağız" dedi.

2021'DE ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 8

YEP'e göre 2020 sonunda enflasyon beklentisi bu yıl sonu için yüzde 10,5; 2021 için yüzde 8 olarak açıklanırken 2022 için yüzde 6 ve 2023 yılı için enflasyon beklentisi yüzde 4,9 oldu.

2021'DE CARİ DENGENİN GSYH'YA ORANI -YÜZDE 1,9 

Cari açığın gayri safi yurt içi hasılaya oranı için yıl sonu beklentisi -yüzde 3,5 olarak beklenirken bu oran 2021'de - yüzde 1,9; 2022'de -yüzde 0,7 ve 2023 yılında ise yüzde 0,1 olarak öngörülüyor.

BÜTÇE AÇIĞI/GSYH ORANININ YÜZDE 4,3'E GERİLEMESİ BEKLENİYOR

Bütçe açığının GSYH'e oranında yıl sonu için beklenti yüzde 4,9; gelecek yıl için yüzde 4,3; 2022'de yüzde 3,9; ve 2023 yılında ise yüzde 3,5 olarak duyuruldu.

2021'DE İŞSİZLİK ORANI BEKLENTİSİ YÜZDE 12,9'A GERİLEYECEK

İşsizlik oranı için beklenti bu yıl sonu için yüzde 13,8; gelecek yıl için yüzde 12,9 oldu.

YEP'TE 2020 ve 2021-2023 DÖNEMİ İÇİN TÜKETİCİ ENFLASYONU VE BÜYÜME TAHMİNLERİ

- YEP'te GSYH büyüme tahmini 2020 için %0.3 (önceki: %5.0)

- YEP'te GSYH büyüme tahmini 2021 için %5.8 (önceki: %5.0)

- YEP'te GSYH büyüme tahmini 2022 için %5.0 (önceki: %5.0), 2023 için %5.0 

- YEP'te TÜFE tahmini 2020 sonu için %10.5 (önceki: %8.5)

- YEP'te TÜFE tahmini 2021 sonu için %8.0 (önceki: %6.0)

- YEP'te TÜFE tahmini 2022 sonu için %6.0 (önceki: %4.9), 2023 için %4.9

'TEMAMIZ YENİ DENGELENME, YENİ NORMAL, YENİ EKONOMİ'

Albayrak'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

Dengelenme sürecinin sonuna yaklaşırken pandemi sonrası dünya yeni bir sınamayla karşı karşıya kaldı. Kimi ülkeler ekonomilerini ve sınırlarını tamamen kapattılar. İşsizlik arttı. Belirsizlik ortamında Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin para birimleri tüm dünyada değer kaybetti. Enflasyon oranımızdaki yükseliş trendi yerini yatay bir seyre bıraktı. Altın ithalatındaki hızlı artış ve turizmdeki düşüş nedeniyle cari işlemlerde geçici de olsa bozulma ortaya çıktı. Bu program salgın sonrası yeni normale nasıl uyum sağlayacağımızı ortaya koyacak.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de parasal genişleme adımları atıldı. Salgın sürecindeki destek paketlerinin toplamı 494 milyar TL ile milli gelirin yüzde 10'una ulaştı. 9 milyon vatandaşımıza 47,5 milyar TL destek verdik.

Bu yılın temmuz ayında hızlı bir normalleşme sürecine girdik. Türkiye olarak birçok gelişen ülkeden pozitif ayrıştık. Tüm göstergeler 'V' tipi toparlanmaya işaret ediyor. Turizm ve hizmetlerde toparlanma istenen düzeyde değil.

Temamız yeni dengelenme, yeni normal, yeni ekonomi. Salgın sürecinde alınan finansal tedbirler kademeli olarak kaldırılacak. Normalleşme adımları önümüzdeki haftalarda da devam edecek. Stratejik reformları hayata geçirmeye devam edeceğiz.

Enflasyon ve cari dengedeki kırılganlıkları azaltacak rekabet, teknoloji ve verimlilik odaklı reformlara öncelik vereceğiz.

2020 yılına güçlü büyüme performansıyla başlamıştık. Büyüme hedeflerine ulaşmak için ihracat, katma değerli üretim ve istihdama yoğunlaşacağız. Yılın tamamında büyümenin pozitif olmasını ve yüzde 0,3 oranında gerçekleşmesini öngörüyoruz.

İşsizlik oranının, kademeli azalarak 2023'te yüzde 10,9 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.

Enflasyon alanında sözleşmeli tarım ve girdi finansmanı ile gıda fiyatlarında istikrar sağlanacak.

Kur geçişkenliğini azaltacak tedbirler kapsamında yerlileştirme programları, TL bazlı alım garantili kontratlar artırılarak devam edecek.

Altın talebi ve turizm gelir kaybı olmasaydı bu yılı cari fazla vererek bitirecektik.

Yenilenecek doğalgaz kontratları ve Karadeniz'deki doğalgaz keşfinin etkisiyle oluşacak uygun enerji ithalat fiyatları cari dengeye katkı sağlayacak.

Program dönemi boyunca bütçe açığının GSYH'ye oranının kademeli gerilemesini ve dönem sonunda yüzde 3,5 olmasını bekliyoruz.

YEP döneminde kamu yatırımlarını sağlık, demiryolu yatırımı, sulama projeleri, eğitim alanına yoğunlaştıracağız.

Finansal istikrar için TL bazlı finansal ürünler teşviki, dolarizasyonun azaltılması öncelikli hedeflerden olacak.