Hedef enflasyona göre maaş artışı ne anlama geliyor?: Moody's de şart koştu
Moody's'in takviminde yer almasına rağmen 15 Aralık'ta Türkiye'nin kredi notunu neden açıklamadığı belli oldu. Moody's not artışı için, maaş zamlarının Merkez Bankası'nın enflasyon tahminiyle uyumlu olması şartını koştu. Peki bu ne anlama geliyor?
Sinan SAYGILI
İSTANBUL - Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e 'adı konulmamış IMF programı uyguluyor' eleştirileri yapılırken, bir şart da uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'ten geldi. Türkiye'ye ilişkin 'Kredi Görüşü' başlıkla raporda, Şimşek'in de daha önce söylediği gibi Merkez Bankası'nın 'hedef enflasyonu'yla uyumlu maaş artışı şartı koşuldu.
Raporda, sıkı parasal duruşun sürdürülmesi ve ücret anlaşmalarının Merkez Bankası'nın enflasyonu düşürme hedefiyle uyumlu olması durumunda kredi notu görünümünün pozitife çevrilebileceği belirtildi.
NE ANLAMA GELİYOR?
Peki, bakan Şimşek'in dillendirdiği, Moody's'in de talep ettiği gibi maaş artışlarının hedef enflasyona göre yapılması ne anlama geliyor?
Bu sorunun yanıtı Merkez Bankası'nın açıkladığı enflasyon tahminlerinde... Merkez Bankası her yıl ocak ayında, yıl sonu için enflasyon tahminini (hedef enflasyon) açıklıyor.
MERKEZ'İN ENFLASYON TAHMİNİ YÜZDE 22'YDİ
Banka, ocak ayında açıkladığı yılın ilk enflasyon raporunda, 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3 olarak belirlemişti. Maaş zamları Bakan Şimşek'in de bugünlerde talep ettiği gibi enflasyon tahminine göre yapılsaydı, yüzde 22,3'te kalacaktı.
Peki ne mi oldu? Önce temmuz ayında 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 22,3'ten yüzde 58'e yükseltildi. Aradan geçen 6 ayda enflasyon tahmini 35,7 puan artmış oldu. Merkez Bankası 2 Kasım'daki son güncellemesinde ise enflasyon tahminini yüzde 65'e çekti. Böylelikle ocak ayındaki tahminle, son tahmin arasındaki fark 42,7 puana çıktı.
2024 TAHMİNİ NE?
Merkez Bankası, Ocak 2023'te 2024 yıl sonu enflasyon tahminini ise yüzde 8,8 olarak açıklamıştı. 11 ay sonra 2 Kasım'da ise 2024 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 36 olarak güncellendi. Şimdi ocak ayında başta asgari ücret olmak üzere maaş zamlarının yüzde 36'ya göre belirlenmesi isteniyor. 2023 için yılın ilk ayında yapılan tahminle yılın sonu arasındaki farkın yaklaşık 43 puan olduğu göz önüne alındığında, 2024'te tahmini enflasyona göre yapılacak zamlar, çalışanları büyük gelir kayıplarına uğratacak.
ENFLASYON FARKI ALIM GÜCÜNÜN ARTMASI DEĞİLDİR
Öte yandan, hükümetin sıkça propagandasını yaptığı, ocak ayında yapılacak zamlar da aslında alım gücünün artırılması anlamına gelmiyor. Yani gerçek manada maaş zammı değil. Somutlaştıracak olursak, temmuz-ocak arasındaki altı aylık enflasyon farkının, aralık verisinin de açıklanmasıyla yaklaşık 38 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu yüzde 38'lik fark, temmuz ayından bu yana enflasyonun çalışanların cebinden, alım gücünden çaldığı para anlamına geliyor. Örneğin, bu yıl tek artış yapılacağı için asgari ücrete yüzde 50 zam yapılsa dahi, bunun yüzde 38'i enflasyonun 6 ayda erittiği kısım olduğu için, temmuza göre alım gücünde yapılacak artış sadece yüzde 12 olacak. Yani asgari ücretlinin gerçekte bir yıllık zammı sadece yüzde 12'de kalacak. Üstelik memur, emekli ve asgari ücretliler başta olmak üzere bundan sonra tahmini enflasyona göre maaş zammı yapılması halinde, durum çok daha vahim olacak.
Asgari ücret komisyonuna katılan işçi: Sofralarımızdan aç kalkmamak için güzel bir ücret istiyoruz
