La Nina enflasyonu körükleyebilir

EKONOMİ - Dünyada gıda fiyatlarının yükseldiği bir dönemdeyiz. 2017'de küresel gıda fiyatları önceki yıla oranla yüzde 8,2 yükselerek 2014 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı. 2018'de yükseliş tahıl fiyatlarındaki artışla birlikte devam ediyor. Analistlere göre ekonomik büyüme beklentilerinin güçlenmesinin yarattığı talep, petrol fiyatlarındaki artışın maliyetlere getireceği yük ve biyoyakıt talebindeki artış, tahıl ve gıda fiyatlarını yukarı yönlü destekleyecek. Ancak, gıda fiyatlarını yükselterek enflasyonist baskı yaratacak bir risk daha kapımızda; La Nina...

İspanyolca kökenli bir kelime olan ve 'küçük kız' anlamına gelen La Nina, rüzgarın şiddetinin değişmesinden veya yön değiştirmesinden dolayı oluşan bir okyanus olayı. Tarımsal emtia üretimini etkileyebilecek güçte hava değişimlerine neden olabiliyor. Doğu Pasifik okyanusunda 3 ila 5 derece olması gereken deniz suyunun derecesi La Nina ile soğuyor. La Nina yaklaşık beş ay kadar sürüyor ve tahıl üreticisi ülkelerde ciddi hava olaylarına neden oluyor. Etkilerinin kışın sonuna kadar devam etmesi bekleniyor.

FİYATLAR YILBAŞINDAN BU YANA YÜZDE 5,8 ARTTI

Dünya gazetesinde yer alan habere göre, La Nina'nın geri gelmesiyle tarım ülkelerinde üretimin düşüş göstermesi bekleniyor. Bu da yılbaşından bu yana tarımsal emtiada yaşanan fiyat çıkışlarının sürerek, faizlerin arttığı bir ortamda enflasyonist baskıların şiddetlenmesine yol açabilir.

BMI Research, La Nina'nın etkisini en çok hissedecek ürün gruplarının buğday, soya safulyesi, mısır, pamuk, şeker ve kahve olacağı tahmininde bulunuyor. ING Group da La Nina'nın 2018 emtia görünümünü etkilemeye başladığı uyarısı yapıyor. Yılbaşından bu yana tarım ürünlerinin fiyatlarında yaşanan artış bunu destekliyor. Zayıf seyreden dolar ve olumsuz hava koşullarının etkisiyle tarımsal emtia fiyatları yılın ilk işlem gününden bu yana yüzde 5,8 yükseldi. En büyük artış yüzde 17,1 ile kakao fiyatlarında kaydedildi. Chicago Emtia Borsası'nda buğday fiyatları yüzde 10,7 yükselirken, soya fasulyesinde yüzde 8,8, mısır fiyatlarında yüzde 7,6 ve pamukda yüzde 4,5 artış yaşandı. Analistler, La Nina'nın etkisiyle küresel üretiminde art arda 6 yıldır yaşanmakta olan artışı bu yıl göremeyebileceğimiz uyarısı yapıyor ve tahıl fiyatlarındaki artışın enflasyonist baskıları güçlendireceğini belirtiyorlar.

ARJANTİN, BREZİLYA VE ABD'NİN ÜRETİMİ KRİTİK

La Nina, Doğu Avustralya, Güney Doğu Asya için yağış; Güney Amerika için kuraklık demek. Mısır ve soya üretiminde önde gelen ülkelerden Arjantin ve Brezilya'da kuraklık getiren La Nina, bölgenin kahve üretimini de aksatabilir. ABD'nin kuzeyinde havaların soğumasına yol açması ise, dünyanın en büyük buğday ihracatçılarından ABD'nin buğdayı için bir risk oluşturuyor. Güney Doğu Asya'da da aşırı yağışlar palm yağı, pirinç, şeker ve kauçuk için tehdit olarak görülüyor. Analistler en son 2015/2016 sezonunda yaşanan La Nina'nın, tarımsal emtia üreticisi Güney Afrika, Tayland, Hindistan, Vietnam'a da zarar verdiğini; Mozambik, Etiyopya ve Kosta Rika gibi ülkelerde de üretimin hasar gördüğünü hatırlatıyorlar.