Nobel Ekonomi Ödülü Daron Acemoğlu'na verildi
Artı Gerçek - 2024 Nobel Ekonomi Ödülü, bu yıl üç isme verildi. Ödüle Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson layık görüldü.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ndan yapılan açıklamada "Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson - toplumsal kurumların bir ülkenin refahı için önemini gösterdiler. Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu toplumlar ve nüfusu sömüren kurumlar büyüme veya daha iyiye doğru değişim yaratmaz. Ödül sahiplerinin araştırması bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor" ifadeleri kullanıldı.
Ekonomi Bilimleri Ödülü Komitesi Başkanı Jakob Svensson "Ülkeler arasındaki gelir farklılıklarını azaltmak, zamanımızın en büyük zorluklarından biridir. Ödül sahipleri, bunu başarmak için toplumsal kurumların önemini gösterdiler" açıklamasında bulundu.
ACEMOĞLU: YAPTIĞIMIZ ÇALIŞMALAR DEMOKRASİDEN YANA
Ödülün açıklanmasının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Acemoğlu, “Sömürgeciliğin iyi mi yoksa kötü mü olduğunu sormak yerine, farklı sömürgecilik stratejilerinin zaman içinde varlığını sürdüren farklı kurumsal modellere yol açtığına dikkat çekiyoruz. Genel olarak konuşursak, yaptığımız çalışmalar demokrasiden yana. Ancak demokrasi her derde deva değildir" dedi.
Demokrasi olmayan ülkeler için de ekonomik ilerlemeyi hızlandırmak amacıyla bir ulusun kaynaklarından hızla yararlanmak da dahil olmak üzere büyümeye giden yollar olduğunu belirtti.
Atina'dan basın toplantısına katılan Acemoğlu, “İyi bir kariyere sahip olmayı hayal ediyorsunuz ama bu ödül bunun da ötesinde. Bu büyük bir sürpriz ve onur" dedi.
NOBEL ÖDÜLÜ
İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.
Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor.
Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel'in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla, ilk kez 1969'da verildi.
Nobel Ödülleri, her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.
Öte yandan ödüllerin 1901'deki başlangıcından bu yana verilmediği birkaç yıl oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında gerçekleşti.
Ödül törenleri, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021'de de yapılamamıştı.
11 milyon İsveç kronu olarak belirlenen ödülün, kazananlar arasında eşit olarak paylaştırılacağı da belirtildi.
BREAKING NEWS
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 14, 2024
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2024 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel to Daron Acemoglu, Simon Johnson and James A. Robinson “for studies of how institutions are formed and affect prosperity.”… pic.twitter.com/tuwIIgk393
DARON ACEMOĞLU KİMDİR?
Daron Acemoğlu, ABD'de (Massachusetts Institute of Technology) Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde en yüksek fahri unvan olan Enstitü Profesörlüğü sahibidir. Refahın ve yoksulluğun tarihsel kökenleri, yeni teknolojilerin ekonomik büyüme, istihdam ve eşitsizlik üzerindeki etkileri konularını yirmi beş yıldır araştırıyor.
1967 İstanbul doğumlu olan Acemoğlu, 2000 yılında ekonomi profesörü ünvanını aldı. 2019 yılında da, üniversitede bir öğretim üyesine verilebilecek en yüksek unvan olan enstitü profesörü ünvanına layık görüldü.
2005 yılında, ekonomik düşünce ve bilgi dünyasına yapmış olduğu katkılardan dolayı 40 yaşının altındaki iktisatçılara verilen John Bates Clark Onur Ödülü’ne değer görüldü. Acemoğlu ayrıca 2013’te sosyal bilimler dalında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü aldı.
Siyasal ekonomi, ekonomik kalkınma, ekonomik büyüme, gelir ve ücret dengesi eşitsizliği, çalışma ekonomosi, iktisat teorisi ve beşeri sermaye ve eğitim konularında çalışmaları bulunuyor.
Siyaset bilimci James A. Robinson'la birlikte yazdığı Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri (2006) ve Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri (2012) adlı eserleri çok sayıda ödüle değer görülmüştür. 2021 yılı itibarıyla IDEAS/RePEc araştırma veri tabanına göre, dünyadaki en çok alıntı yapılan ilk 10 ekonomist arasındadır.
Acemoğlu ve Robinson'un 2012 yılında yayımlanan Why Nations Fail: Origins of Power, Poverty and Prosperity (Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri) adlı kitabı New York Times gazetesinin çok satan kitaplar listesine de girdi. Acemoğlu ve Robinson bu kitapta, uluslararasındaki refah farklarının ana nedeninin coğrafi, tarihi ya da kültürel faktörler olmadığını; farklılığın temel nedeninin ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğinde yattığını anlattı.
(HABER MERKEZİ)
