Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası neden yüksek faiz politikası uyguluyor?
Özatay, 'Bir ülkenin merkez bankasının belirlediği faiz ekonomiyi asıl ilgilendiren faizleri artırıyorsa o ülkede yüksek faiz politikası uygulanıyor anlamına gelir' dedi.
ARTI GERÇEK - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Eski Başkan Yardımcısı ve ekonomist Prof. Dr. Fatih Özatay, Dünya gazetesinde yer alan bugünkü yazısında, "Bir ülkenin merkez bankasının belirlediği faiz ekonomiyi asıl ilgilendiren faizleri artırıyorsa, o ülkede yüksek faiz politikası uygulanıyor anlamına gelir. Peki, Merkez Bankası neden yüksek faiz politikası uyguluyor? Belki bir duyurularında açıklarlar da nedenini öğreniriz" dedi.
Özatay, "Merkez Bankası 23 Eylül’e kadar politika faizini yüzde 19’da sabit tutuyor. Bu sırada gösterge faiz yüzde 17.5 ile yüzde 18.4 arasında dar bir bantta yatay hareket ediyor. Sonra Merkez Bankası politika faizini düşürmeye başlıyor. Dört ayrı toplantıda alınan kararla politika faizi beş puan düşürülüyor ve yüzde 14’e geriliyor. İlk faiz indiriminden sonra gösterge faiz artmaya başlıyor. Artış eğilimi 18 Kasım’da yapılan faiz indiriminden sonra keskinleşiyor. Geçen cuma akşamı gösterge faiz yüzde 25.2 düzeyine çıkmıştı. Farklı bir ifadeyle, 23 Eylül-22 Aralık arasında geçen üç aylık sürede Merkez Bankası’nın politika faizi 5 puan düşerken Hazine’nin borçlanması halinde oluşacak faiz yaklaşık 7.5 artıyor. İki faiz arasındaki fark 11 puan" değerlendirmesi yaptı:
Özatay, şöyle devam etti:
"Yüksek faiz, bir ekonomide sorunların olduğunun göstergesidir. Ama hangi faizin yüksekliği? Bağımsız bir merkez bankası politika faizini yükseltiyorsa o ekonomide enflasyon sorunun boy gösterdiği anlamına gelir. Faizi düşürüyorsa demek ki enflasyon açısından sorunlar aşılmıştır ama işsizlik biraz yükselmiş olabilir. Merkez bankası bağımlıysa aldığı faiz kararlarının gerekçesini anlamak zorlaşır. Ayrıca gerekçeyi anlamak da gerekmez. Başka faizler vardır analiz edilecek. Grafikte hareketini verdiğim gösterge tahvil faizi gibi.
Son tahlilde bir merkez bankasının bürokratlarının belirlediği faiz değil bizi ilgilendiren faiz. Kredi kullanan tüketicilerin ve şirketlerin katlanmak zorunda kaldıkları faiz ile borçlanan ülke Hazinesinin borçlanabilmek için razı olduğu faiz. Bir ülkenin merkez bankasının belirlediği faiz ekonomiyi asıl ilgilendiren faizleri artırıyorsa o ülkede yüksek faiz politikası uygulanıyor anlamına gelir. Peki, Merkez Bankası neden yüksek faiz politikası uyguluyor? Belki bir duyurularında açıklarlar da nedenini öğreniriz."
