Rakamlarla memur, asgari ücretli ve emekli aylıkları enflasyona böyle ezdirildi

Artı Gerçek - Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş 'Memur, emekli ve asgari ücretli enflasyona ezdirilmiyor diyenler burada mı?' başlıklı yazısında, önce şu tespitte bulundu: "Lafa geldi mi ne çalışanlar enflasyona ezdiriliyor, ne emekliler... Ama lafta! Bu görüş sahiplerinin sayılarla konuştuğunu hiç gördünüz mü? Göremezsiniz; çünkü konu gerçek sayılar ve oranlara döküldü mü, bu iddiaların ne kadar boş olduğu ortaya çıkıverir."

Çalışan ve emeklileri üç grupta toplayarak hesaplama yapan Ekonomim gazetesi yazarı Aktaş, şu analizde bulundu:

"Birinci grupta maaşları farklı bir yöntemle belirlenen memur ve memur emeklileri var. İkinci grupta işçi ve Bağ-Kur emeklileri yer alıyor. Son grup ise asgari ücretliler.

ENFLASYON FARKINA ZAM DEMEMEK LAZIM

Öncelikle vurgulanması gereken bir detay var. Bu yılbaşında da aynı şey söylenecek. Geride kalan altı aylık dönemin enflasyon farkı zam değildir. Adı üstünde zaten, yaşanmış enflasyonun tek seferde farkı verilmektedir ve grafiklerde görüleceği gibi bu tek seferlik ödeme aslında büyük bir kayba yol açmaktadır. Ama en azından tanımda anlaşmak ve enflasyon farkına zam dememek gerekir.

Gelelim çalışanların ve emeklilerin enflasyona ezdirilip ezdirilmediğine...

Enflasyonun ortalaması 127.03 olarak beklenirken hangi düzeyde oluşacağı kesin olan maaş ve ücret endekslerinde durum ne?

Memur ve memur emeklilerinin maaş ortalaması 118.97 olacak, hatta oldu bile.

İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin durumu biraz daha iyi; onlar için maaş ortalaması 121.90. Ancak işçi emeklilerinin memur ve memur emeklilerinden daha iyi durumda görünmesi yanıltmasın. Bu değerler artış oranlarını gösteriyor; mutlak değerlerle yani maaş düzeyiyle ilgisi yok. Bu arada memur maaşlarında vergi dilimi değişiminden dolayı yıl içinde yaşanan azalmayı da göz ardı ediyorum. O da hesaba katıldığında kayıp daha da büyür.

ASGARİ ÜCRET

Enflasyon endeksi ya da enflasyona göre olması gereken ücretin bu yıl aralıkta 146.31’e çıkması bekleniyor. Ocak ayında da yüzde 2.5 artış olsa bu değer 150’yi bulacak. Peki asgari ücret endeksi kaç; yalnızca 108.63. Dolayısıyla asgari ücreti 150’ye çıkarmak, ancak ve ancak 2024’teki kaybın telafisine yetecek. Bu da en az yüzde 38 zam gerekliliğine işaret eder. Lütfen dikkat, bu zam yapıldığında asgari ücretli ancak 2023 sonundaki alım gücüne erişecek. Bu hesapta 2024’ün tümü boyunca (ocak hariç) yaşanan reel kaybın telafisi de yok.

Yüzde 38’lik bir artışta asgari ücret yaklaşık 23 bin 500 liraya çıkar. Oran yuvarlanır ve yüzde 40 yapılırsa bu kez ücret 24 bine yaklaşır.
YAZININ TAMAMI

118 iktisatçıdan ortak asgari ücret çağrısı: Enflasyon oranı dikkate alınsın