Dolar 9,10'u geçerek tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı

ARTI GERÇEK - Dolar/TL, küresel merkez bankalarının sıkılaştırma adımlarını değerlendirdiği bir dönemde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimine başlamasının da etkisiyle yeni tarihi zirve olan 9.10 seviyesini de geçti. Bu dolar için rekor tazeleme serisinin son seviyesi oldu. Euro/TL ise 10.49 seviyelerinden işlem görüyor.

Dolar/TL'de de güniçi rekor serisi devam ediyor. Kur, ABD enflasyon verisi sonrasında Bloomberg Dolar Spot Endeksi'nin gün içi kayıplarını silmesiyle 9.09'un üzerini test ederek tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.

ABD'de yıllık enflasyon eylülde yüzde 5,4 ile beklentilerin hafif üzerinde geldi. ABD'de de enflasyonun geçici olmayabileceği yönünde yorumlar artıyor. Verinin açıklanmasının ardından dolar/TL'de 9.10'luk yeni zirve görüldü.

Türk Lirası, seansın bir bölümünde gelişen ülke para birimleri arasında dolar karşısında tek değer kaybeden gelişen ülke para birimi oldu. Fiyatlamalarda jeopolitik risklerin etkisi hissedildi.

TCMB'DEN SÖYLEM DEĞİŞİKLİĞİ VE FAİZ İNDİRİMİ

TCMB, politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 18 seviyesine çekmişti. Böylelikle 1,5 yıl sonra ilk faiz indirim kararı gelmiş oldu. Piyasanın beklentisi faizlerin yüzde 19 seviyesinde tutulacağı yönündeyken karar metninde çekirdek enflasyon gelişmelerinin değerlendirildiği ifade edilmişti. Metinden faizin enflasyon üzerinde belirleneceği olmak üzere sıkı duruş taahhüdü veren ifadeler çıkarılmıştı.

Piyasalar iktisadi gerekçelerle açıklamakta zorlandıkları faiz indirimlerinin devamı konusunda politik baskıdan da endişeliler. Bu belirsizlikler de TL’de satış baskısını artırıp enflasyon beklentilerini yükselterek TL’de değer kayıplarının devam edeceği bir kısır döngü oluşturuyor.

Dolar/TL’deki yükselişe TCMB’nin para politikasına ilişkin endişeler ve dolardaki küresel değer kazancı yön verirken TCMB’nin ilk faiz indirimi mesajını vermeden önce 8.3 seviyesindeki dolar/TL bu hafta 9’u aştı.

Türkiye’nin beş yıllık CDS’leri ise dün nisan ayı ortasından bu yana zirvelerinin hemen altında 441/447 baz puandan kapandı.

HÜKÜMETİN OVP'DEKİ HEDEFLERİ ŞİMDİDEN ŞAŞTI

Dolarda yaşanan yükselişle birlikte hükümetin 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) hedefi de bir ayda tamamen dağılmış oldu. Çünkü programda TL ve dolar cinsi milli gelir beklentileri de yayımlandığı için yıllara göre ortalama dolar/TL kuru beklentileri de yer alıyordu. Hükümetin ortalama dolar/TL kuru beklentisi 2021 için 8,30, 2022 için 9,27, 2023 için 9,77 ve 2024 için 10,27 olarak açıklanmıştı.

KÜRESEL PİYASALARDA ENFLASYON KORKUSU

Küresel piyasalara bakıldığında Asya borsaları, yükselen enerji fiyatlarının enflasyonu daha da tırmandıracağı endişeleri ve risk iştahının gerilemesiyle dalgalı seyretti.

Enflasyonda yükseliş beklentileri ABD’nin salgın döneminde başlattığı varlık alımlarını azaltacağı beklentilerini güçlü tutarak doların bir yılın zirvesinde tutunmasını sağladı.

Dünya genelinde enflasyon gıda ve enerji fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle artış eğilimi sergilerken ABD Merkez Bankası (Fed) tahvil alımlarını azaltmayı ve salgın hastalık döneminde gevşetilen para politikasını sıkılaştırma adımlarını değerlendiriyor. Gelişmekte olan merkez bankalarından bazıları ise sürpriz şekilde erken sıkılaştırma döngüsüne başladı.

TÜRKİYE DÜNYADAN AYRIŞTI

Dünyada enflasyondaki artışın ne kadar geçici olduğu tartışılıp sıkılaşma adımları ön plana çıkarken, enflasyonda yükselişin devam ettiği Türkiye ise faiz indirimleri ile küresel trendden ayrıştı.

TL’deki sadece eylül ayı başından beri değer kaybı yüzde 8’e yaklaştı. Bu bile yaratacağı iki puana yakın geçişkenlik etkisiyle TÜFE’yi yüzde 20’li seviyelere tek başına yükseltebilecek bir neden. Enflasyon yüzde 19.58 ile iki buçuk yılın zirvesinde bulunuyor. TL yılbaşından beri ise yüzde 18 seviyesinde.

Reuters'ta yer alan değerlendirmelere göre, ekonomistler faiz indirimi sonrası enflasyon tahminlerini 2021 için yukarı çekerken 2022 için yukarı yönlü revizyonları eskisine kıyasla büyük boyutta yapılmaya başladılar.

TCMB ise enflasyondaki yükselişin geçici olduğunu enflasyonun yeniden düşüş trendine gireceğini belirtiyor.

Birçok bankacı TCMB’nin faiz indirimlerinin devam etmesi halinde ani faiz artışlarına kısa sürede ihtiyaç duyulabileceği endişesini dile getirirken bu endişeler de TL’de baskı yaratıyor.

Bankacılar, yabancı yatırımcıların zaten oldukça düşük seviyelerdeki Türkiye varlıklarından çıkış yönlü işlemlerine, lokallerin ise dolar/TL’deki devam eden yükselişte 260 milyar dolarlık döviz cinsi varlıklarından sınırlı kâr satışlarına devam ettiklerini belirtiyorlar.