Son 20 yılın en zorlu zirvesi: AB liderleri 750 milyar euroluk fon için uzlaştı
ARTI GERÇEK - Avrupa Birliği liderleri, Brüksel'de dört gün süren zirvede Coronavirus salgınından en fazla zarar gören Güney Avrupa ülkelerinin desteklenmesi amacıyla oluşturulacak 750 milyar euroluk "Coronavirus Onarım Fonu" üzerinde anlaştı.
Cuma öğleden sonra başlayan ve bu sabah sona eren, son 20 yıldaki en uzun zirvede, bu paranın 390 milyar eurosunun hibe, 360 milyar eurosunun da kredi olarak dağıtılması kararlaştırıldı.
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, çetin pazarlıklara sahne olan 90 saatlik zirvede yerel saatle sabah 05.15'te varılan anlaşmayı tek kelimelik Twitter mesajıyla duyurdu, "Anlaşma!" dedi.
Deal!
— Charles Michel (@eucopresident) July 21, 2020
AB'nin önümüzdeki yedi yılı kapsayan 1,1 trilyon euroluk bütçesi kapsamında oluşturulan fonun Avrupa Parlamentosu tarafından da onaylanması gerekiyor.
MACRON YUMRUĞUNU MASAYA VURDU
Almanya ve Fransa'nın girişimiyle hazırlanan koronavirüs kurtarma paketindeki 750 milyar euroluk fonun üçte birinin salgından en fazla etkilenen ülkelere kredi olarak verilmesi, geri kalan 500 milyar euronun da hibe edilmesi öngörülüyordu.
Ancak "Tutumlu Dörtlüler" olarak bilinen İsveç, Danimarka, Avusturya ve Hollanda'ya ek olarak Finlandiya, bu paranın siyasiler tarafından doğru kullanılmayacağı endişesiyle hibe miktarına karşı çıktı.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte'nin liderliğindeki grup, 375 milyar euroluk limitte ısrar etti ve bunun belli koşullara bağlanmasını istedi. İtalya ve İspanya gibi ülkeler ise 400 milyar euronun altına inmedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un bir aşamada masaya yumruğunu vurarak, "Tutumlu Dörtlüleri" Avrupa projesini tehlikeye atmakla suçladığı bildirildi.
Diğer bir anlaşmazlık konusu ise yardım alacak ülkelerin hukukun üstünlüğü ilkesine saygı göstermesi şartının getirilmek istenmesi oldu.
Macaristan ve Polonya, yardımın belli demokratik ilkelere uyulması şartına bağlanması halinde kurtarma paketini veto etme tehdidinde bulundu.
Zirve sonunda hibe miktarı 390 milyar euro olarak kararlaştırıldı. Fransız haber ajansı AFP'ye göre üye ülkelerin çoğunluğunun karşı çıkması halinde birlik harcama planlarını geri çevirebilecek.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, anlaşmayı "Avrupa için tarihi bir gün" diye niteledi.
Belçika Başbakanı Sophie Wilmes, "AB geleceği için daha önce hiç bu kadar yatırım yapmamıştı" dedi.
Komisyon Başkanı Michel de, birlik üyelerinin "kolektif bir sorumluluk göstererek ortak geleceğe inançlarını teyit ettiğini" söyledi.
AB'NİN KURTARMA PAKETİ NELERİ İÇERİYOR?
Avrupalı Birliği liderleri, ekonomik canlandırma paketi üzerinde anlaşmaya vardı. AB Ülkeleri anlaşmayla birlikte milyarlarca dolar borca girecek ve harcama yapacak. İleriki yıllardaysa bu harcamaları yeni vergiler uygulayarak telafi edecek.
Anlaşmanın kilit noktalarından bir tanesi AB politika yapımında yeni bir yöntem kullanılması olacak. Avrupa Komisyonu piyasalardan borçlanıp nakdin büyük bir kısmını en çok ihtiyacı olan ülkelere hibe olarak dağıtacak.
Komisyon sahip olduğu "AAA" kredi notuyla 750 milyar euroyu çok ucuz bir şekilde borçalanarak temin edebilecek. Bu paranın 390 milyar eurosu hibe olarak, 360 milyar eurosu ise kredi olarak dağıtılacak.
Verilen bu hibeler AB'NİN yeni bir nakit kaynağı yaratarak ve vergiler yaratarak borçlarını 2058’e kadar ödemesini gerektiriyor. Bu kapsamda Almanya, İsveç ve Hollanda AB bütçesine yükledikleri KDV indirimlerini kaybedecek.
AB ülkeleri geri dönüştürülemeyen plastik ürünlere yeni vergiler koyarak AB hazinesine katkı yapmayı da planlıyor.
2023’ten itibaren AB dışındaki yüksek karbon salımına sahip ülkelerden ithal edilecek ürünlereyse vergi uygulanmaya başlanacak.
Yeni vergiler 750 milyar euro borcun ödenmesinde yardımcı olacak fakat bu borç AB’nin gelecekteki 38 yılını da şekillendirecek.
İstihdam yaratma, ekonomik ve sosyal dayanıklılığı artırmak için planlarını hazırlayan ve sunan ülkelere hibeler verilecek. Komisyonun tavsiyesine göre, sunulan bu planlar daha ‘yeşil’ ve dijital dönüşüme önceleyen bir yapıya sahip olmalı.
Hibelerin verilmesi için AB hükümetlerindeki oylamalarda nitelikli çoğunluk aranacak. Eğer herhangi bir AB lideri hibe verilen ülkenin şartları yerine getirmediğinden şüphe duyarsa, AB liderlerini üç ay içinde tartışmak için yeniden toplayabilir.
Bunun yanında dağıtılan para Polonya ve Macaristan gibi ülkelerde hukukun üstünlüğünün korunmasını da önceleyecek.
Toparlanma planına desteklerinin garanti altına alınması için AB bütçesine net katkı sağlayan Hollanda, İsveç, Avusturya, Danimarka ve Almanya gibi ülkeler, gelecekteki bütçe katkılarında indirime sahip olacak ve daha az katkı sağlayacak.
