Son bir yılda esnaf sayısı 117 bin, sigortalı çalışan sayısı 560 bin kişi azaldı

Artı Gerçek - Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), SGK'nin son yayınladığı Şubat 2024 verileri üzerinden istihdam verilerini analiz etti. Ortaya çıkan istihdam tablosu şöyle:

▪️ SGK verilerine göre, sigortalı çalışan sayısı yıllık bazda yüzde 1,5 (353 bin 710 kişi) azaldı. Aylık bazda ise yüzde 0,02 (4 bin 672 kişi) artışla 22 milyon 807 bin 299 kişi olarak kayıtlara geçti.

▪️ Toplam sigortalı çalışanların yüzde 71’ini oluşturan sigortalı ücretli çalışan grubunda, yıllık bazda yüzde 3,3 (560 bin 52 kişi) azalış gözlenirken, aylık bazda yüzde 0,2 (45 .ih 824 kişi) artış gerçekleşti.

▪️ Esnaf-çiftçi grubunda ise yıllık yüzde 5,5 azalış dikkat çekiyor. Esnaf sayısında yüzde 4,6 (117 bin 450 kişi), çiftçi sayısında yüzde 5,8 (28 bin 74 kişi) azalma meydana geldi. Aylık olarak esnaf sayısında yüzde 1,2, çiftçi sayısında yüzde 1,5 oranında düşüş yaşandı.

▪️ Kamu sektöründe sigortalı çalışan sayısı yıllık yüzde 11,5 artarken, aylık yüzde 0,1 (5 bin109 kişi) azaldı.

İSTİHDAM DARALMASI SÜRÜYOR

▪️ İnşaat dışındaki ana sektörlerde istihdam daralma eğilimini koruyor. Şubat ayı itibarıyla imalat sektöründe yüzde 7,5, toptan ve perakende ticaret sektöründe ise yüzde 3,5 daralma oldu. Buna karşın inşaat sektöründe güçlü istihdam görünümü yüzde 12,3’lük yıllık artışla devam ediyor. Hizmet sektörlerindeyse kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlikte yüzde 15,9, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetlerinde yüzde 12,6, eğitim faaliyetlerinde ise yüzde 3,7 yıllık istihdam azalışları yaşandı. Gayrimenkul faaliyetlerindeki daralma, Ocak-Şubat ayında da yüzde 10,6 seviyesinde sürdü.

DEPREM BÖLGELERİNDE İSTİHDAM KAYIPLARI TELAFİ EDİLEMEDİ

▪️ Deprem öncesi döneme göre değerlendirilen verilere göre, 11 ilin toplam istihdamı yüzde 3,7 (69.594 kişi) geriledi. Adıyaman, Osmaniye ve Kilis'te istihdam artışı görülürken, diğer illerde düşüş yaşandı. Hatay’da yüzde 13,1, Malatya’da yüzde 12,0 ve Kahramanmaraş’ta yüzde 8,6 oranında çalışan sayıları geriledi. İstihdamın azaldığı diğer iller ise Adana (yüzde 2,7), Diyarbakır (yüzde 1,3), Elazığ (yüzde 7,7), Gaziantep (yüzde 1,8) ve Şanlıurfa (yüzde 5,3) olarak sıralandı.

ÜCRETLİ ÇALIŞANLARIN YARISI ÜÇ ANA SEKTÖRDE İSTİHDAM EDİLİYOR

▪️ Sigortalı ücretli çalışanların yüzde 52,8’si üç ana sektörde istihdam ediliyor. Bu sektörler; imalat (yüzde 26), toptan ve perakende ticaret (yüzde 15,3) ve inşaat (yüzde 11,4) olarak sıralanıyor. Şubat ayı itibarıyla yıllık değişimlere bakıldığında, imalatta yüzde 7,5, toptan ve perakende ticaret sektöründe yüzde 3,5 daralma dikkat çekiyor.

▪️ Şubat ayında 89 alt sektörün 66’sında sigortalı ücretli çalışan sayısında azalma görüldü. İnsan sağlığı hizmetleri 132 bin 236’lık çalışan sayısıyla en fazla istihdam kaybeden sektör oldu. Yıllık değişimi de yüzde 14,5 oranında daralmaya işaret etti. İnsan sağlığı hizmetleri dışında, giyim eşyaları imalatı (95 bin 815), tekstil ürünleri imalatı (61 bin 578) ve toptan ticaret sektörü (57 bin 116) çalışan sayısı olarak istihdamı en çok daralan diğer sektörlerdir. Oransal olarak bakıldığındaysa istihdam en hızlı hanehalkları tarafından kendi ithalat faaliyetleri sektöründe (yüzde 26,1) geriledi. Bu sektörü yüzde 22,1 azalışla ormancılık ve tomrukçuluk sektörü ve yüzde 21,9’luk azalışla diğer mesleki, bilim ve teknik faaliyetleri takip etti.

▪️ Alt sektörlerde bina inşaatı 214 bin 290'la çalışan sayısı en fazla artış gösteren oldu. Bu sektörü 50 bin 619 artışla bina ve çevre düzenleme faaliyetleri sektörü takip etti. Ayrıca, yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri (24 bin 346), istihdam faaliyetleri (7 bin 746) ve bilgisayar programlama ve danışmanlık (6 bin 947) en çok istihdam artışı görülen sektörler arasında yer aldı. Diğer taraftan, çalışan sayısı en hızlı artan sektör yüzde 28,9 ile ev içi çalışanların faaliyetleri sektörü oldu. Bu sektörü yüzde 20,5 artışla bina inşaatı, yüzde 14,4 artışla havayolu taşımacılığı ve yüzde 10 artışla bina ve çevre düzenleme faaliyetleri takip etti.

ÇALIŞAN SAYISINDA EN FAZLA ARTIŞ HATAY'DA

▪️ Çalışan sayısında en fazla artış 52 bin 880'le Hatay’da yaşandı. Yaklaşık 17 milyon sigortalı ücretli çalışanların yarısı ekonomik aktivite ve nüfus yoğunluğuna bağlı olarak 5 büyük ilde istihdam edilmektedir. Bu iller istihdam payına göre sırasıyla; İstanbul (yüzde 27,4), Ankara (yüzde 7,7), İzmir (yüzde 6,1), Bursa (yüzde 4,6) ve Antalya (yüzde 3,9)’dır. Bu dönemde, çalışan sayısında en fazla artış 52 bin 880'le Hatay’da yaşandı. Hatay’ı 45 bin 906 artışla Maraş, 36 bin 358 artışla Adıyaman, 27 bin 718 artışla Malatya ve 23 bin 522 artışla Antep takip etti. Deprem illerinde gözlenen yüksek artışlarda baz etkisi etkili oldu.

KADIN İSTİHDAMI

▪️ Şubat 2024’te sigortalı ücretli kadın çalışan sayısı aylık 20 bin 825 arttı. Kadın istihdamı bir yıl öncesine göre 32 bin 398 (yüzde 0,6) azalırken, ocak ayına göre 20 bin 825 (yüzde 0,4) artmış ve 5 milylon 505 bin 609 olarak gerçekleşmiştir. Toplam içindeki payında da yüzde 33,9 ile 2023 yılı nisan ayından sonraki en yüksek düzeyi kaydedildi.

▪️ Şubat 2024’te bina ve çevre düzenleme faaliyetleri sektöründe çalışan kadın sayısı geçen yılın aynı ayına göre 33 bin 649 arttı. Sektörel olarak değerlendirildiğinde, geçen yıla göre kadın çalışan sayısı en fazla bina ve çevre düzenleme faaliyetleri sektöründe artarken bu sektörü yiyecek ve içecek hizmet faaliyetleri (29 bin 717), perakende ticaret (22 bin 404) ile bina inşaatı (13 bin 324) izledi. Yıllık değişimlere bakıldığında; ormancılık ve tomrukçuluk (yüzde 28,9) sektöründe istihdamın azaldığı, kütüphane, arşiv ve müzeler (yüzde 23,6) ile diğer mesleki, bilim ve teknoloji faaliyetleri (yüzde 20,1) istihdamı daralan sektörler olarak öne çıktı.

▪️ Şubat ayında kadın istihdamının en hızlı daraldığı iller Hakkâri ve Muş oldu. Bu illerden sonra Şırnak (yüzde 20,2), Ağrı (yüzde 19,3) ve Gümüşhane (yüzde 17,9) geliyor. Sayı olarak bakıldığında, kadın istihdamında düşüş gerçekleşen illerin başında 60 bin 148 ile İstanbul (yüzde 3,5) gelmektedir. İstanbul’u 5 bin 860'la Bursa (yüzde 2,1), 5 bin 752'yle de İzmir (yüzde 1,5) izledi.

51 SEKTÖRDE İŞYERİ SAYISI ARTTI

▪️ Son bir yılda iş yeri sayısı 51 sektörde arttı. Şubat 2024’te Türkiye genelinde faaliyet gösteren iş yeri sayısı yüzde 1,6 (34 bin 537) artarak 2 milyon 155 bin 95 oldu. 14 bin 841 artışla bina inşaatı sektörü iş yeri sayısı en fazla artan sektördür. Bu sektörü yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri (6 bin 690), ev içi çalışanların faaliyetleri (6 bin 135) ve toptan ve perakende ticaret (5 bin 281) sektörleri takip etti. Diğer taraftan, gayrimenkul faaliyetleri sektöründe 8 bin 105 daralma görüldü. İş yeri sayısı en hızlı artan sektör yüzde 32,1 ile ev içi çalışanların faaliyetleri sektörü oldu.

TOPLAM İŞYERLERİNİN YARISI BEŞ BÜYÜK İLDE

▪️ Son bir yılda iş yeri sayısı 55 ilde arttı. Toplam iş yerlerinin yarısı beş büyük ilde kayıtlı bulunmaktadır. Aralık 2023 itibarıyla bu iller İstanbul (yüzde 28), Ankara (yüzde 7,5), İzmir (yüzde 6,8), Antalya (yüzde 4,4) ve Bursa (yüzde 4,3)’dır. Şubat ayında iş yeri sayısı en çok artan il Hatay (4 bin 999) olmuştur. Hatay’ı Maraş (4.965), Antep (3.781), Malatya (3.274) ve Antalya (3.236) takip etti. Oransal değişime bakıldığındaysa iş yeri sayısı en hızlı artan il yüzde 48,9 artışla 6 Şubat depremlerinin merkez üssü Maraş oldu. Maraş'ı Malatya (yüzde 46,8), Hatay (yüzde 35,2) ve Adıyaman (yüzde 21,1) izledi.

▪️ Mart ayı itibariyle işsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısı bir önceki aya göre 5 bin 128 azalarak 125 bin 427’ye, işsizlik ödeneği hak edenlerin sayısı ise 2 bin 686 azalarak 57 bi 45’e düştü. (EKONOMİ SERVİSİ)