Türkiye dış ticarette ‘riskli ülke’ mi?

EKONOMİ - Cumhuriyet gazetesinden Çiğdem Toker’in "Türkiye dış ticarette ‘riskli ülke’ mi?" başlığıyla köşesinde aktardığı gelişmenin detayları şöyle:

"Cevap, ülkemiz için büyük önem taşıyor.
Bu soruyu başlığa çıkarmamı gerektiren sıcak gelişmeyi anlatacağım.
Kaynağından dinlediğim konunun üç aktörü mevcut:
- Ankara’da yedek parça alanında faali­yet gösteren bir firma.
- Çin’de faaliyeti gösteren bir üretici firma.
- Ve dünyanın en büyük bankaları ara­sında yer alan Bank of China.
Adı bende saklı Ankaralı firma, zaman zaman traktör üretiminde kullanılan bazı ye­dek parçalar ithal ediyor.
Bağlantıda olduğu Çin fir­masına geçenlerde bir parça siparişi vermiş.
Öyle çok yüksek tutarlı bir alım değil. Piyasalarına göre mütevazı bile sayılır.
Siparişi verirken ürün bede­linin bir kısmını ödüyor. Kalanı teslimden sonra ödeyecek.
Fakat ödemeden hemen sonra Çin fir­masından beklenmedik bir e-posta geliyor.
E-postada, ödemenin ulaştığı, ancak çalıştıkları bankanın, bu ödemeyi "bir sorundan dolayı" kendi hesaplarına aktar­madığı bildiriliyor.
Paranın aktarılması için bazı doküman­lara ihtiyaç olduğu, bu durumun "geçen sene var olmayan yeni bir kuraldan kaynaklandığı" anlatılıyor.
Çin firmasının yetkilisi, mahçup tondaki e-postayı şöyle sürdürüyor:

‘Parçanın son kullanıcısı kim olacak?’
"Bu durumun sizin firmanızla bir ilgisi yok. Türkiye, çalıştığımız bankanın siste­minde, ülke olarak ‘alarm’ vermiş. Başka ülkeler de var. Ama maalesef Türkiye bunların arasında yer alıyor. Bu sebeple, gönderdiğiniz ödemenin hesabımıza akta­rılabilmesi için, bankamızın bizden istediği bazı bilgilere ihtiyacımız var."
Bank of China’nın istediği bilgi biraz manidar.
Satışa konu ürünün son kullanıcısı kim olacak?
Son kullanıcı hangi ülkede olacak?
Türkiye’den Çin’e yönelen bir ithalat talebinde, uluslararası banka son kullanı­cı bilgisini neden talep ediyor olabilir?
Ya da şöyle soralım: Bank of China, Türkiye’den gelen bir mal karşılığı parayı hesaba aktarmak için bu bilgiye dair bel­geyi neden ön koşul olarak belirler?
Traktör yedek parçasının "son kullanı­cısının" önem taşıdığı başka kritik alanlar mı var?
Acaba uluslara­rası banka, başka bir uluslararası kurumun kuralına mı uymak zorunda kaldı?
Dileriz, ortada bir defalık istisnai bir durum vardır.
Dileriz dış ticaret ve bankacılık sistemini etkileyecek sistemik bir sorun yoktur.
(Bu arada BDDK’nin geçen yılsonu Bank of China’ya Türkiye’de faaliyet izni verdiğini, İstanbul’da temsilcilik adresi bulunduğunu da not düşelim.)"