Yükselen enflasyon sonrası MB bekleniyor
Kasımda 2003 yılı temel alınan endekste en yüksek enflasyon kaydedilirken, analistler, Merkez Bankası'nın açıklamalarının kritik olduğuna dikkat çekiyor.
EKONOMİ - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kasımda aylık bazda yüzde 1,49, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,02 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 12,98, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 17,30 oldu.
Analistler, baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonun aralıkta yüksek ihtimalle gerileyeceğini, ancak Merkez Bankası'nın yüzde 9,8, Orta Vadeli Program'da (OVP) ise yüzde 9,5 olan yıl sonu enflasyon öngörüsünün üzerinde kalacağının neredeyse kesinleştiğini kaydetti.
Beklentilerin üzerinde gerçekleşen rakamlar için analistler, şu değerlendirmelerde bulundu:
MERKEZ BANKASI'NIN AÇIKLAYACAĞI METİN ÖNEMLİ
Gedik Yatırım'dan Ekonomist Erol Gürcan, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bugünkü verinin ardından yıl sonu TÜFE Beklentimizi yüzde 10,5’ten yüzde 10,8’e revize ediyoruz. Son dönemlerde enflasyon göstergelerinde ortaya çıkan bozulmalara ek olarak, kur tarafında gözlenen yüksek seyir ile 2018 yılı için planlanan vergi artışlara dikkate alındığında beklenen olumlu baz etkilerinin sınırlı kalma riski bulunuyor. TCMB, bir süre tali araçlarla müdahale etmeyi tercih etmiş olsa da 21 Kasım itibariyle fonlamanın tamamını geç likidite penceresi borç verme faizi olan yüzde 12,25’ten yapacak şekilde ayarlamaya gitmişti. Bu verinin ardından TCMB’nin 14 Aralık’taki yılın planlı son PPK toplantısında en azından geç likidite borç verme faizinde, kendisine manevra alanı açmak maksadıyla, yukarı yönlü ayarlamaya gitmesini bekliyoruz. Bu toplantıda, faiz tarafında herhangi bir aksiyon alınmaması durumunda TCMB’nin duruşunun sıkılığı daha yüksek perdeden sorgulanarak özellikle kur tarafında yeni ataklar görülmesine neden olabilir. Yarın yayınlanacak 2018 Yılı Para ve Kur Politikası Metni de para politikasında izlenecek yola dair önemli mesajlar taşıyacağından yakından takip edilmeli."
BEKLENTİLERİN ÜZERİNDE GELEN ENFLASYON 'TL NEGATİF'
Alnus Yatırım Araştırma Uzmanı Vahap Taştan, "Beklentilerin üzerinde gelen bir enflasyonun söz konusu. Hala önemli bir gıda etkisi ile karşı karşıyayız. 1,49'luk enflasyonun 0,46'lık kısmı sadece gıdadan geliyor. En çok yükselen kalemlerden biri de giyim ve ayakkabı. Bunu da yeni sezon ürün fiyatlarındaki yükselişe bağlamak gerek. Enflasyonun 0,27'lik kısmı bu kalemden geliyor. Enflasyon verisi, TL için negatif bir gelişme. Enflasyon iyi gelseydi 3,9010'ların altını bekleyebilirdik. Şimdilik o beklentiyi ertelemek gerekiyor. Yükselen faizler ise bankalar üzerinde baskı yaratabilir diyemiyorum fakat bir yükseliş olursa bu yükselişi baskılayacak bir argüman olarak piyasa kullanabilir" dedi
YILLIK ENFLASYONDA KISA VADEDE ZİRVE GÖRÜNDÜ
Halk Yatırım Araştıma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, yıllık TÜFE'nin yüzde 12,98’e çıkarak, 2003 bazlı endeksin en yüksek seviyesini gördüğünü belirterek, lehte baz etkisi nedeniyle, enflasyonun kısa vadede zirveyi görmüş olabileceğini ve gelecek aylarda aşağı yönlü hareketine başlayabileceğini kaydetti. Ancak, mevcut seviyelerin yüksekliği karşısında, yıl sonu tahminlerini yüzde 11,60’a, 2018 sonu tahminlerini de yüzde 8,7’ye yükselttiklerini dile getiren Tokalı, "Kurda eylül sonundan itibaren yaşanan değer kaybının aynı hızla devam etmeyeceğini, daha istikrarlı bir süreç görebileceğimizi varsaydığımızı belirtmek isteriz. Aynı şekilde, petrol fiyatlarının da son aylarda yaşadığı rallinin ardından daha ılımlı bir seyir izleyebileceğini düşünüyoruz" dedi.
Tokalı, işlenmemiş ve işlenmiş gıda enflasyonunda yükselişin devam ettiğini belirterek, mevcut durumda yüzde 15,81’e ulaşan gıda enflasyonunun bu yıl sonunda yüzde 10’a inmesi hedefinin gerçekleşme olasılığının oldukça düşük olduğunu dile getirdi. Kasım enflasyonunda baskı yaratan diğer bir unsurun da, petrol fiyatlarındaki devam eden artışa bağlı olarak yüksek ulaştırma enflasyonu olduğunu kaydeden Tokalı "Ancak, petrol piyasasının dinamikleri çerçevesinde, ulaştırma enflasyonda daha ılımlı bir seyrin takip etmesini bekliyoruz" dedi.
GIDA FİYATLARI ETKİSİ BELİRGİN
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, kasım ayında TÜFE'nin aleyhte baz etkisinin de etkisiyle yüzde 1,49 artarak beklentinin üzerinde gerçekleştiğini kaydetti. Enflasyonun geçen yılın aynı ayına göre yüksek gelmesinde, gıda fiyatları etkisinin belirgin olduğuna dikkat çeken Bürümcekçi, enerji grubunda artışın da yüzde 2,5 ile geçen yılın üzerinde, mobilya, ev aletleri ve kurlara hassas olan diğer gruplarda da fiyat artışların devam ettiğini ifade etti.
Bürümcekçi, endeks tarihindeki ortalama yıllık artışı yüzde 9 civarında olan gıda fiyatlarının 2017 yılındaki yüksek seyrinin enflasyonun çift haneli gerçekleşmesinde önemli faktörlerden biri olduğunu belirterek, "Manşet enflasyon aralıkta düşecek ama yılı çift haneli kapatacak" ifadelerini kullandı.
Gelecek dönem seyri açısından gıda fiyatlarının belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyeceğini kaydeden Bürümcekçi, kasım ayı ortalamasında kur sepeti bazında Türk Lirası'nın yüzde 5,8 civarı değer kaybetmesi ve bir yıllık dönemde değer kaybının yüzde 24 düzeyinde seyretmesinin kurlardan fiyatlara geçiş riskinin yüksek kalmaya devam ettiği anlamına geldiğini söyledi.
Bürümcekçi, manşet enflasyonda baz etkisinin aralık ayından itibaren nisan sonuna kadar olan dönemde lehte olacağına dikkat çekerek, değerlendirmesine şöyle devam etti:
"Merkez Bankası’nın 14 Aralık Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz artırımı masada olacaktır. Öncelikle Merkez Bankasının, mevcut çerçevenin verdiği tüm manevra alanını kullanmış olması, ihtiyaç olması durumunda sıkılaşma için ilave alan ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca, manşet enflasyonun Geç Likidite Penceresi (GLP) faizinin mevcut düzeyi olan yüzde 12,25’in üzerine çıkmış olması GLP faizini yükseltme yönünde bir adım atılmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Mevcut fiyatlama PPK toplantısında GLP faizinin en az 75-100 baz puan artırılacağı yönünde görünürken, politika faizinin yüzde 8’den daha yüksek bir seviyeye çıkarak eşlik etmesinin verilen mesajı güçlendireceğini düşünüyorum. Ancak, kurlar ve faizlerdeki baskı devam ederse mevcut imkanların tamamı kullanılmış olduğundan Bankanın PPK toplantısını beklemesine imkan vermeyebilir, bu durumda olağanüstü bir toplantı ile de faiz artışına gidilebilir."
YILI YÜZDE 12 CİVARINDA KAPATACAĞIZ GİBİ GÖRÜNÜYOR
İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu ise, enflasyonda mevsim ve kur etkisinin devam ettiğini kaydetti. Ana harcama gruplarına bakıldığında fiyatı düşen grubun bulunmadığına dikkat çeken Turşucu, enflasyonda ağırlığı yüksek olan gıda, giyim, konut ve ulaştırma gruplarındaki artışın devam ettiğini dile getirdi.
Turşucu, ekim ayında mevsimlik etkiyle fiyatı en çok artan giyim sektöründeki fiyat artışlarının kasım ayında da devam ettiğini kaydederek, baz etkisinin de yıllık enflasyonun hızını artırdığını ifade etti. Enflasyon görünümündeki bozulmanın devam ettiğini belirten Turşucu değerlendirmesine şöyle devam etti:
"Sonuç olarak OVP'deki enflasyon hedefi olan yüzde 9,5 seviyesinin oldukça üzerinde yüzde 12 civarında bir enflasyon ile kapatacağız gibi görünüyor. Enflasyonda mevsimlik etkilerin bir süredir etkili olduğunu dikkate alırsak, gelecek yılın ilk çeyreğinde baz etkisinin de yardımıyla enflasyonda düşüş görebiliriz. Elbette burada kur seviyesi de önemli olacak. Kurda yeni bir yükseliş olursa, enflasyona ilave baskı yapabilir. Merkez Bankası'nın bu verinin ardından sıkı duruşu devam ettireceğini ve kurda oynaklığın giderilmesi konusunda daha hassas davranacağını düşünüyoruz."
İlgili haberler:
https://www.artigercek.com/merkez-bankasi-ne-adim-atacak
https://www.artigercek.com/enflasyonda-kalici-dusus-baslayacak