Bir Netflix Belgeseli: Vicdan muhasebesi

Meliha YILDIZ

Miguel Hurdato, Katolik Kilisesi'nin keşişi tarafından çocukluğunda uğradığı cinsel istismarı ifşa etmek için bir belgesel film çekme yolunu seçiyor. Belgeselde birçok cinsel istismar mağduru yer alıyor. Hikaye bir kişi tarafından değil de bir çok mağdur tarafından anlatıldığında ve olayların bütün tarafları anlatıma dahil edildiğinde; hikaye sadece Miguel Hurdato’nun değil hepimizin hikayesi oluyor. Aynı zamanda hikaye münferit olmaktan kurtuluyor.

Hikayesini anlatmış bir cinsel istismar mağduru olarak, başka bir mağduru tanıtmaya çalışmak tuhaf bir duygu. Başkasını dinlemek, bazen kendini bulma çabası. Miguel Hurdato büyük baskılara rağmen nasıl mağdur pozisyonundan aktivistliğe giden bir yolculuğa girebildi? Aktivistliği seçmek sadece haksızlığa uğramış olmakla, onurunun ezilmesiyle, çocukluğunun yok edilmesi ile ilgili değil. Bu aynı zamanda bütün dünyaya ikiyüzlülüğü bırakın demenin bir yolu. Filmin adı belki bu sebeple Vicdan Muhasebesi (Examination Of Conscience).

Filmde olayların bütün tarafları var. Çocukluğunda cinsel istismara uğramış yetişkinler, kilisenin farklı yetki kademelerindeki görevliler, mağdur bir çocuğun babası ve failler. Kan donduran açıklamalar…

Benim için en zoru mağdurların açıklamalarını yazmak, hikayelerimiz çoğu yerde örtüştüğü için. Her ne kadar benim hikayemdeki gibi fail babaları olmasa da fail, çocuklar üzerinde belki babadan daha büyük iktidar kuran Katolik Kilisesi'nin görevlileri olunca; çekilen acılar ve travmanın sonuçları birbirine çok benziyor.

ANLATMAM ZOR, İZLEYİN

Kırklı yaşlarında yetişkin erkelerin kamera karşısında kendilerini tutamayıp ağlamaları, gözlerini kaçırmaları, yerine gelmeyen adalet için öfkelenmeleri, aileleri tarafından bile duyulmadıkları için yalnız hissetmeleri, yerden kalkmak için verdikleri mücadeleler, yerden kalkamamaları…Anlatmam zor,. İzleyin.

Katolik kilisesinin olaylara müdahalesini en iyi mağdurun babası ifade ediyor. “Evet Katolik Kilisesi olaylar ortaya çıktığında bir şeyler yapıyordu. Üstünü örtmek için bir şeyler yapıyordu.” Yoksa bunca yıl bu sessizlik nasıl sürdürülebilirdi? 2021 Ekim'inde Vatikan, Fransa’da kilise tarafından istismara uğramış çocuk sayısını açıkladı. 1950 yılından beri tahminen 216.000 çocuk istismara uğramıştı. Katolik kilisesi ikna, tehdit ve korku salarak hep üstünü örtmüştü. Yargılanmayan kilise görevlilerinin durumu başka nasıl açıklanabilirdi.

Yaptığı istismarların bir kısmını kabul eden failin açıklaması çok ilginç “Beni koruyup, kolladıklarını biliyordum”, “Bir gün ellerime kelepçe takılmasını bekliyordum ama olmadı.” Françoise Ozon’un gerçek bir cinsel istismar davasından yola çıkarak, failin bu durumunu bir tık ileriye götürdüğü filmde failin dediği gibi: “Üstlerime durumu bildirdim, beni durdurmalarını istedim ama durdurmadılar.” 216.000 çocuk istismar mağduru ama yakın zamanlara kadar yargılanan yok. Olsa da Katolik Kilisesi yasalardan daha büyük, hemen hiç biri ceza almıyor. Son yıllarda Papanın, cinsel istismar için “sıfır tolerans” demesinin sebebi kilisenin yaptıklarıyla yüzleşmiş olması değil; artık olayların üstünün kapatılmasının mümkün olmaması.

Miguel Hurdato’nun konuşmak için seçtiği ülke İngiltere, çünkü doğup büyüdüğü İspanya’da bu ifşayı yapması pek mümkün değil. İstismarın gerçekleştiği yer İspany'anın en saygın kiliselerinden biri. İspanya’da Katolik kilisesi hala vaka sayılarını kabul etmiyor. Failleri görevden bile almıyor. En iyi ihtimalle yapılan görev yeri değişikliği. Katolik kilisesinin cinsel istismara bakışını en iyi üst düzey bir görevlinin cümleleri ifade ediyor: ”Kilise bu günahkarlara şaşırmıyor. Çünkü kilise günahkarlar için var.”…

Faşist Franco’nun iktidarını güçlendirdiği en önemli kurumlardan biri olan Katolik kilisesinden çıkan görevliler, 80’li yıllarda çocuklara korkunç acılar yaşatıyor. Ama bu çocuklar şimdi yetişkin birer erkek olarak yaşadıkları dayanılmaz acıya rağmen pes etmiyor, mücadele ediyorlar. Ezilmiş onurlarını yerden kaldırmak, parçalanmış ruhlarını bütünleştirmek, terkedilmiş çocukluklarını kucaklamak için. Bu yiğit insanların karşısında saygıyla eğiliyorum…

Miguel Hurdato

Maris Fuste

Jota

Carlos Suarez

Felix Alarcon

Eduardo Ortas

M.L.

İnigo De Amescua

Juan Cuatrecasas

Emiliano Alvarez

Tomas Garcia

Ruben Lopez

Ve Javier için….

Meliha Yıldız: 1975’te, cinsel istismar da dâhil birçok ihmal ve olumsuzluğun yaşandığı bir evde doğdu. Kırk dört yaşına geldiğinde, bir video-röportajla yaşadığı cinsel istismarı anlattı, bu onun için mağdurluktan aktivistliğe giden yolculuğun başlangıcı oldu. Türkiye’de, aile içi cinsel istismarın “mağdur” tarafından anlatıldığı ilk kitap olan Kutsal Tecrit’i 2021 yılında yazdı. Çocuğun cinsel istismarıyla ilgili yaptığı çalışmaları https://melihayildiz.org/ sitesinde paylaşmaya devam ediyor.