Kariye artık müze değil: Doğu Roma sanatının en önemli örneği
Bizans sanatının en önemli örnekleriyle bezeli olan ve müze statüsü Cumhurbaşkanlığı kararıyla kaldırılıp camiye dönüştürülen Kariye tekrar açılıyor. Yapının mozaiklerinin nasıl muhafaza edileceği merak konusu... Peki Kariye sanat tarihi için niye önemli?
Adını “yerleşim yeri dışında” anlamına gelen Khora kelimesinden alan, Bizans döneminde İsa’ya adanan Kariye, 6. yüzyılda manastır olarak inşa edildi.
2020'de Cumhurbaşkanlığı kararıyla Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek camiye çevrilen Kariye Müzesi, Kültür Bakanlığı tarafından da "Mozaik ve fresko sanatının en güzel örneklerinin bir arada görülebileceği İstanbul’daki tek müze” olarak tanımlanıyor.
İyi korunmuş mozaik ve freskleriyle bilinen Kariye Müzesi, bu yönüyle dünya çapında tanınan tarihi mekanlardan biri olarak öne çıkıyor.
Mozaiklerdeki derinlik fikri ve figürlerdeki hareketli üslup, Orta Çağ’da Rönesans Dönemi’ni haber veren bir sanatsal değer taşıyor ve Doğu Roma resim sanatının son döneminin önemli ve güzel örneklerini sunuyor.
Kariye, 14. yüzyılda yapılan hayranlık uyandırıcı fresk ve mozaiklerini Logothetes, o dönem Bizans İmparatorluğu'nun hazine sorumlusu Theodoros Metokhites’e borçlu.
Kariye'nin dış nartekstinde (Doğu Roma bazilika ve kiliselerinde genellikle batı giriş bölümü) Hz. İsa’nın hayatı, iç nartekste ise Hz. Meryem’in hayatını anlatan mozaikler bulunuyor.
Canlı bir anlatıma sahip olan freskler de Hıristiyan teolojisinden önemli sahneleri betimliyor. Kariye’nin renkli ve kaliteli zemin ve duvar yüzeylerindeki mermer süslemeleri de sanat tarihinin önemli eserleri arasında sayılıyor.
