15'li yumurta 50 TL'yi gördü: Üretici maliyetlerden, tüketici fiyatlardan şikayetçi
EDİRNE - Türkiye'nin önemli yumurta üretim merkezlerinden Afyonkarahisar ve Kayseri'de toptancı piyasalarında yumurta fiyatları 35 kuruş arttı. Afyonkarahisar’a bağlı Başmakçı ilçesinde geçen hafta tanesi 2.75 TL olan duble yumurta 3.10 TL'ye çıkarken, kılavuz yumurtanın fiyatı da 1.55 TL'den 1.90 TL'ye çıktı.
Kayseri'de ise duble yumurtanın tanesi 2.66 TL'den 3.01 TL'ye, kılavuz yumurta ise 1.70 TL'den 2.05 TL'ye yükseldi. Üretim merkezlerinde artan yumurta fiyatları marketlerdeki fiyatları da etkiledi. Edirne'de geçen hafta 15'li paketi 30-35 TL arasında değişen yumurtanın fiyatı, market ve şarküterilerde 50 TL'yi gördü.
'50 TL'LİK YUMURTANIN 10 TL'Sİ NAKLİYE VE AMBALAJ'
Keşan ilçesinde gıda toptancılığı yapan yumurta üreticisi Feridun Tümer, "Bugün bir yumurtanın maliyeti yaklaşık 200 gram yemdir. Yemin kilosundan hesap yaptığınızda şu andaki paralar üreticiyi ancak yaşatır. Marketten aldığını yumurtanda en az iki tane nakliye ücreti var. Bir de ambalaj ücreti var. Yani şu an 50 TL'ye aldığınız yumurtanın 10 TL'si ambalaj ve nakliyedir, 40 TL'ye düşer. Nihai satıcının kârı, aracının kârı hepsi içinde. Onu da düştüğünüzde üreticinin eline 50 TL'ye satılan yumurtada 30 TL para geçer" dedi.
'İHRACAT BAŞLARSA FİYATLAR 100 TL'Yİ GÖRÜR'
Geçen sene eylül ayında 15'li yumurtayı 75 TL'den sattıklarını hatırlatan Tümer, "Şu anda 50-60 TL civarında. Daha çok artacak çünkü yaşlı hayvanların birçoğu kesildi. Tavuğun verimli yumurtlamaya girmesi 180 gün ve bir yıl yumurtluyor. Fiyatlar çok bozukken 200-240 günlük tavuklar daha bir sene yumurtlayacakken kesime gitti. İhracat da durdu o sürede. Şimdi iç piyasa talebi bu fiyatları buraya çekiyor. İhracat da başlarsa fiyatlar 15'li pakette 90-100 TL'leri görür" diye konuştu.
'GEÇEN YIL FİYAT YÜZDE 200 DÜŞTÜ'
Yumurta fiyatlarındaki değişkenliğin başka hiçbir üründe yaşanmadığını anlatan Tümer, "Mesela bir yağ, bir un. Üstüne koyduğunda fiyatı düşmüyor, duruyor. Yumurta öyle değil. Yumurta 120 lirayı gördü geçen eylülde döndü 40 TL'ye düştü. Böyle bir şey Türkiye'de hiçbir üründe yok. 30'lusu 40 TL iken şimdi 100 TL olunca diyoruz k yüzde 130 artmış. Geçen eylülde 120 TL idi bu mal. 40 TL'ye düşerken yüzde 200 düşmüş. Ha bu piyasaya yansıdı mı? Yansımadı tabii ki. Onun için hâlâ geçen seneki fiyatlara ulaşmadı yumurta" dedi.
'ÜRETİCİYE DESTEK YOK'
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu ise "Yumurta temel besin maddesi. Yumurta fiyatlarının ucuz olması gerekir. Gerekirse sübvansiyon da yapılması gerekir. Son zamanlarda halkımızın gelir düzeyi çok düştü. Temel gıda maddelerinde birtakım desteklemeler yapılarak halkın yumurta tüketimi, hayvansal proteine ulaşılması sağlanmalı. Öyle bir piyasada maalesef yokuz. Yumurta üretiminde üreticiye destek de yok. Üretici piyasa koşullarında mücadele ediyor. Türkiye'de yumurta üretimi çok yüksek hatta ihracat yapıyoruz. Ama ihracat yaptığımız zaman iç piyasada fiyatlar yükseliyor. Çünkü talep zaten sabit. Bir de yaz aylarındayız, turistlerle birlikte talep daha da artıyor" diye konuştu.
'YEM FİYATI YÜKSEK'
Yem, soya ve mısırın fiyatlarıyla birlikte talebin ve ihracatın da artmasıyla yumurta fiyatının arttığına dikkat çeken Gaytancıoğlu, "Zaman içerisinde kafes tavukçuluğu olsun, yumurta tavukçuluğu olsun, gezen tavukçuluk olsun, organik tavukçuluk olsun çok teşvikler verildi ama bu işletmelerin çoğu battı. Neden battı? Çünkü yem fiyatları çok yüksek. Üreticiler yem fiyatlarının yüksekliğinden dolayı piyasadaki rekabete dayanamadı. Çünkü büyük aktörler de var bu işin içerisinde. Küçük üreticiler hep aralarında ezildi. Gıda enflasyonu üretimin artırılmasıyla durur. İhracatın gerekirse sınırlandırılması, iç piyasanın dengelenmesi lazım" dedi.
'DAHA AZ YUMURTA ALIYORUZ'
Tüketiciler de yumurta fiyatlarından şikayetçi. Fiyatların son dönemde çok arttığını söyleyen Ayşe Yılmaz, "Geçen hafta 15'li yumurtanı fiyatı 25-30 TL civarındayken, şimdi neredeyse 50 TL’yi buluyor. Bu artış bizim bütçemizi ciddi şekilde etkiliyor. Bu durum bizi zor durumda bırakıyor. Yumurtayı daha az alır hale geldik. Eski alışkanlıklarımızı değiştirmek zorunda kaldık. Artık yumurta yerine diğer protein kaynaklarına yöneliyoruz. Ama bu da bütçeyi dengeleme açısından sıkıntı yaratıyor. Aynı parayla çok daha az ürün alabiliyoruz" diye konuştu.
'FİYATLAR ENDİŞE VERİCİ'
Emekli Ahmet Demir de yumurta gibi temel gıda maddelerinde fiyatların yükselmesinin endişe verici olduğunu vurguladı. Demir, şunları söyledi:
"Herkesin kolayca ulaşabileceği, sağlıklı beslenmesini sürdürebileceği fiyatlarda ürünlerin olması gerekiyor. Umarım bu konuda bir çözüm bulunur ve fiyatlar daha makul seviyelere çekilir. Çiftçilik maliyetlerinin artması, enerji fiyatlarının yükselmesi gibi sebepler bu artışın nedeni olabilir. Ama aynı zamanda piyasada spekülasyon yapıldığını da düşünüyorum. Bazen fiyatların bu kadar hızlı artmasının arkasında gerçek nedenlerden çok piyasa manipülasyonları olabiliyor. Ekonomik koşullar düzelmedikçe ve maliyetler yüksek kaldıkça bu tür fiyat artışları devam edecektir. Umarım devlet yetkilileri bu duruma bir çözüm bulur ve fiyatları dengeleyici önlemler alır." (ARTI GERÇEK)
