AYM'den erişim engelleri için toplu ihlal kararı

Artı Gerçek - Anayasa Mahkemesi (AYM), dijital medyada sansür mekanizmasına dönüşen 'eşimi engeli' kararlarına ilişkin yeni bir ihlal kararına imza attı.

Aralarında Artı Gerçek, Birgün, Diken ve Duvar'ın da bulunduğu haber sitelerinde yayınlanan yüzlerce içeriğe dair erişim yasakları için AYM 'hak ihlali' dedi.

Alican Uludağ'ın haberine göre, AYM, erişim engelleme kararlarına karşı yapılan 502 bireysel başvuruya ilişkin toplu karar verdi.

Daha önce de erişim engeli karalarının dayanağı olan 5651 sayılı kanunun 9. maddesini iptal eden yüksek mahkeme, yeni kararında, ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini bildirdi. Kararın gerekçesinde ilgili düzenlemede öngörülen sistemin etkili başvuru hakkı yönünden de "yapısal bir sorun" içerdiği kanaatine varıldığı belirtildi.

Erişime engellenen haberlerin 118'si Diken, 87'si Duvar, 36'sı BirGün, 31'i Artı Gerçek, 11'i Sendika.Org. ve 23'ü ise EngelliWeb içerikleriydi. Ayrıca Gay Sosyal Ağı'nın web sitesi hornet.com da bu kararlar kapsamında 2020'de erişime yasaklanmıştı.

YUSUF YERKEL'İN TEKMESİ, 17/25 ARALIK, ERDOĞAN KARİKATÜRÜ...

Erişim engeli kararları arasında şunlar yer alıyor:

- Soma'da bir madenciye tekme atan eski Başbakanlık Müşaviri Yusuf Yerkel'in 352 haber içeriğine yönelik aldırdığı karar

- 17-25 Aralık yolsuzluk skandalı, MİT tırları davası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ilişkin karikatür,

- Bilal Erdoğan hakkında İtalya'da soruşturma başlatılması,

- Sümeyya Erdoğan ve Berat Albayrak'a ilişkin haberler

- Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu'nun aldırdığı bazı haber yasakları

SON 10 YILDAKİ İÇERİKLERİ KAPSIYOR

Çeşitli suç ceza hakimlikleri tarafından 2014'ten 2023 yılına kadar son 10 yılda haber içeriklerine getirilen erişim engelleme kararlarına karşı yapılan 502 başvuruyu birleştiren AYM, verdiği kararda ifade özgürlüğü ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Bu dosyalardan 352 tanesini de Prof. Dr. Yaman Akdeniz'in kurucusu olduğu İfade Özgürlüğü Derneği'nin yaptığı başvurular oluşturuyor.

TAZMİNAT ÖDENECEK

Erişim engellerinin kaldırılması için kararın örneğini ilgili sulh ceza hakimliklerine gönderen Yüksek Mahkeme, başvuruculara tazminat ödenmesine de karar verdi. Mahkeme, 10 yıl içinde farklı kişiler adına 90'dan fazla bireysel başvuru yapan avukata tek vekalet ücreti (18 bin 800 TL) ödenmesini de kararlaştırdı.

PROF. DR. YAMAN AKDENİZ: AYM ANCAK İKİ SENE SONRA KARAR VERDİ

AYM'nin son kararını değerlendiren iletişim hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz, yüksek mahkemenin pilot kararda bir sene bekleyeceğini söylediğini hatırlattı. Akdeniz şöyle devam etti:

"Fakat birleştirilmiş toplu ihlal kararını ancak iki sene sonra verdi. Başvuru detaylarına baktığımızda dosya işlemleri tamamlanmış ve 2014'ten beri bekleyen başvurular var. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesi ihlal kararı vermiş olmasına verdi ama bu yaklaşımı birçok sorunu da birlikte getirdi."

AYM NE KARAR VERMİŞTİ?

AYM, 'kişilik haklarını ihlal ettiği' iddiasıyla internet ortamında yapılan yayın içeriğinin çıkarılması veya erişimin engellenmesini düzenleyen 5651 sayılı Kanun'un 9. maddesini iptal etmişti.

Bu düzenlemeyle internet ortamındaki bir içeriğin 'süresiz olarak' engellendiğine işaret edilen kararda, "Bu yönüyle kurallar ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil etmektedir" denilmişti.

Mahkeme, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan bazı suçların işlendiği şüphesi halinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) resen içeriğin çıkarılmasına ve erişimin engellenmesi yetkisi verilmesini de Anayasa'ya aykırı bulmuştu.

YEREL SEÇİMDE SANSÜRE DEVAM

Ancak AYM'nin iptal ve hak ihlali kararını geç vermesi ve yasal düzenleme için 9 ay süre tanıması eleştiri konusu olmuştu. Sansüre yarayan söz konusu düzenlemelerin yerel seçim sürecinde de uygulanmaya devam edeceği eleştirisi yapılmıştı. (HABER MERKEZİ)

AYM'den internet haberciliği kararı: Haberlere yasak getiren yasa maddesi iptal edildi