Danıştay'dan basın kartı kararı: Ödenmeyen sigorta primleri engel olmaktan çıktı

Danıştay, Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin(ÇGD) Basın Kartı Yönetmeliği'ndeki çeşitli hükümlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali için açtığı davada karara vardı.

Danıştay basın kartı alabilmek için yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak ödenmesi koşulunu iptal etti. Böylece işverenin ödemediği primler artık basın kartı önünde engel olmayacak.

Bianet'te yer alan habere göre Danıştay 10’uncu Dairesi yaptığı değerlendirmede ‘sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olması’ yükümlülüğünün, gazeteciye değil işverene ait olduğunu ifade etti.

Danıştay 10. Daire, kişinin kendi sorumluluğunda olmayan bir durum nedeniyle cezalandırılamayacağı ilkesinden hareketle oy çokluğuyla yürütmenin durdurulmasını kararlaştırdı.

Basın kartının gazetecilerin mesleklerini icra edebilmek için niteliklerini sıralayan Danıştay, "… bu nedenle, işçi pozisyonundaki gazetecilere kendi yükümlülükleri olmayan sigorta primlerinin ödenmemesi durumundan dolayı basın kartı verilmeyerek mesleklerini icra etmelerinin engelleneceği anlaşıldığından, gazetecilere basın kartı verilirken sigorta primlerinin ödenmiş olması şartının aranmasına ilişkin düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır." tespitini yaptı.

Danıştay 10. Daire, kişinin kendi sorumluluğunda olmayan bir durum nedeniyle cezalandırılamayacağı ilkesinden hareketle oy çokluğuyla yürütmenin durdurulmasını kararlaştırdı. Dava kapsamında yürütmenin durdurulmasını istenilen diğer maddeler için ise Danıştay 10. Daire olumlu bir karar vermedi.

'BASIN EMEKÇİLERİNİN İŞÇİLİK HAKKINDAN YOKSUN BIRAKILMASI SON BULMUŞTUR'

ÇGD Yönetim Kurulu ise, "Bilindiği üzere basın kartı, gazetecilerin haber üretim süreçlerinin yanı sıra özlük haklarına yönelik çeşitli imkânlar da sağlamakta. Bunlardan biri de, mesleğin zorluğu gözetilerek yıpranma payı olarak sigortalılıklarına ek yılda 90 gün bilinen fiili hizmet süresi zammı hakkıdır. Bu haktan yararlanmanın tek şartı ise basın kartı sahibi olmaktır. İşverenin sigorta primlerini ödememesi nedeniyle basın emekçilerinin işçilik hakkından yoksun bırakılması, bu kararla son bulmuştur.

"Dava kapsamında yürütmesini durdurulmasını istediğimiz diğer kritik düzenlemelere ilişkin yürütmeyi durdurma yönünde olumlu bir karar verilmezken, bu maddelerin esastan görüşülme sırasında iptal edilmesini, hukuk devletine olan inancımız çerçevesinde beklemekteyiz" dedi.

Çağdaş Gazeteciler Derneği Basın Kartı Yönetmeliği'ndeki şu maddelerin iptalini istemişti:

Basın kartı verilecek kişilerde aranan şartlar

MADDE 6 - (1) Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için;

e) 5237 sayılı Kanunun 213, 214, 215, 216 ve 217 nci maddelerinde sayılan suçlar ile Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar ile devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından hüküm giymemiş olması,

g) 5953 sayılı Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış ve sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olması şarttır. (İptal edilen madde)

Basın kartı verilebilecek diğer kamu görevlileri ile basın mesleğini temsil edenler

MADDE 14 - (1) Basının bilgi edinmesini kolaylaştırmak amacıyla;

a) Cumhurbaşkanlığı Merkez Teşkilatında basın-yayın faaliyeti yürüten ve Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda basın-yayın biriminde çalışan personelden en üst yönetici tarafından belirlenecek kişilere,

b) Bakanlıklarda, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği birimi amiri ile basın-yayın faaliyeti yürüten personelden Bakan tarafından belirlenecek iki kişiye, basın kartı verilebilir.

İletişim Başkanlığında basın kartı verilebilecek unvanlar

MADDE 15 - (1) İletişim Başkanlığında;

c) Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı birimlerinde fiilen görev yapan personelden Başkanlıkça uygun görülenlere, basın kartı verilebilir.

Sürekli nitelikte basın kartının iptali

MADDE 25- (1) Sürekli nitelikte basın kartı sahibinin;

a) Basın meslek onurunu zedeleyecek işler yaptığı ve davranışlarda bulunduğu veya alışkanlıklar edindiği,

b) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (c), (ç), (d), (e) ve (f) bentlerine aykırı duruma düştüğü, hallerde sürekli nitelikte basın kartı, Başkanlığın teklifi üzerine Komisyonca iptal edilir ve iptal kararı Başkanın onayı ile kesinleşir

Basın kartının iptal edileceği haller

MADDE 29- (1) Basın kartı sahibinin;

ğ) Basın meslek onurunu zedeleyecek işler yapması,

h) Milli güvenlik ya da kamu düzenine aykırı davranışlarda bulunması veya bu tür davranışları alışkanlık edinmesi, hallerinde, basın kartı ve varsa basın trafik kartı Başkanlıkça derhal iptal edilir.

Basın kartının iptal edilmesinin sonuçları

MADDE 30- (1) Basın kartının;

d) 29 uncu maddesinin (ğ) bendi uyarınca iptali halinde, iptal tarihinden itibaren 5 yıl, geçmedikçe yeniden basın kartı verilmez.