DEDAŞ özel jeneratörden elektrik parası alıyor

Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (DEDAŞ), dağıtım yaptığı Diyarbakır, Urfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak illerinde elektrik kesintileri sırasında vatandaşın yakıt parasını ödeyerek çalıştırdığı jeneratörün ürettiği enerjiyi de faturaya yansıtıyor. Böylelikle kayıp ve kaçak elektrik konusunda bölge halkını sürekli zan altında bırakan DEDAŞ, yüzbinlerce aboneye çifte fatura ödettiriyor. Mezopotamya Ajansı’ndan Sedat Yılmaz’ın haberine göre kullanıcılar kendi jeneratörlerinden ürettikleri enerji için hem yakıt parası veriyor hem de dağıtım şirketi DEDAŞ’a kendi ürettiği elektrik enerjisinin bedelini ödemek zorunda bırakılıyor. Bunun sonucunda sık sık elektrik kesintilerinin yaşandığı söz konusu illerde jeneratör kullanan her bir haneye aylık ortalama 50 ile 60 TL arasında değişen ek bir fatura çıkıyor.

İnşaat sektöründe faaliyet gösteren bir firma yetkilisinin aktarımına göre, sadece Diyarbakır’da irili ufaklı 6 bine yakın jeneratör kullanıcısı bulunuyor. Her bir jeneratörden kaç hanenin beslendiği bilinmezken, DEDAŞ’ın bu yöntemle elde ettiği haksız kazancın büyüklüğünün de tahmini zorlaşıyor.

AKARYAKIT ZAMLARI FATURAYI KATLADI

Diyarbakır merkez Kayapınar ilçesinde 236 daireli M. C. M. isimli sitenin Ağustos ayında ödediği jeneratör yakıt parası 2 bin 750 lirayı bulurken, Bağlar ilçesi Bağcılar mahallesinde 75 daireli Ö. K. sitesi sakinleri de 200 litre yakıta karşılık bin 178 liralık fatura ödedi. Sur ilçesi sınırlarında 43 haneli bir sitede ise aynı ayda bin 668 TL yakıt faturası kesildi. Akaryakıta her gün gelen zamlar faturayı da katlıyor.

SİTE KAYIT ALTINA ALDI: HER GÜN KESİNTİ OLUYOR

Elektrik kesintisi ise neredeyse her gün yaşanıyor. Merkez Sur ilçesinde bir site günlük olarak elektrik kesintisini kayıt altına aldı. Buna göre, bazı günler kesinti 5 saati aşıyor. Sitenin kayıtlarına göre, Haziran ayında toplam 24 saati aşan bir kesinti yaşanırken, Temmuz ayında 9 buçuk saat, Ağustos ayında 9 saat, Eylül ayının 14’üne kadar ise 4 saat 40 dakika kesinti meydana geldi.

AÇILAN DAVALAR SONUÇLANMIYOR

Konuya ilişkin tüketicilerin açtığı birçok davanın yıllardır sonuçlanmadığı ifade ediliyor. Adının açıklanmasını istemeyen bir site yöneticisi 3 yılı aşkındır açtıkları davada herhangi bir ilerlemenin olmadığını söyledi. Davaya bakan avukat ise, konuya dair açıklamalarda bulunmak istemediğini belirtti.

JENERATÖR KULLANIMI ARTTI

Sık sık ve uzun süreli elektrik kesintilerinden kaynaklı jeneratör kullanımının arttığına dikkat çeken Elektrik Mühendisler Odası (EMO) Diyarbakır Şube Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Orak, ortaya çıkan sonucun özelleştirme süreciyle ele alınması gerektiğini dile getirdi. Orak, DEDAŞ’ın altyapı yatırımlarından çok "kayıp ve kaçak" mevzusuna odaklandığını ifade etti.

BİR HANE EN AZ 60 TL EK FATURA ÖDÜYOR

Diyarbakır’da Kayapınar'ın Diclekent, Bağlar'ın Bağcılar mahallesi ve Sur ilçesine bağlı bazı mahallelerde inşa edilen yeni yerleşim bölgelerinin yüzde 90’ının jeneratör kullandığını vurgulayan Orak, DEDAŞ’ın elde ettiği haksız kazancı kendisinin ikamet ettiği site üzerinden örneklendirdi. Buna göre, 43 daireli sitede Ağustos ayında toplamda bin 668 TL jeneratör yakıt parası ödendi. Daire başı ödenen 38.36 TL yakıt ücretinin ayrıca DEDAŞ tarafından vergiler (TRT katkı payı gibi) dahil edildiğinde yaklaşık 15 TL olarak elektrik hizmeti şeklinde faturaya yansıtılıyor. Orak, ortalama 250- 300 kilowatt saat elektrik tüketen bir hanenin yaklaşık 160 TL elektrik faturasına ek olarak jeneratör kullandığı için 50 ile 60 TL arasında ücret ödemek zorunda kaldığını söyledi. Şirketin Diyarbakır dışında 5 ilde daha hizmet verdiğine dikkat çeken Orak, bahsettiği haksız kazancın dışında bir de jeneratörün maliyeti, arıza ve bakım ücretinin olduğunu hatırlatarak, tüketicilerin çok büyük mağduriyetle karşı karşıya olduğunu kaydetti.

HEM DEDAŞ’IN HEM DE MÜTEAHHİDİN İŞİNE GELİYOR

Bu durumun hem DEDAŞ’ın hem de müteahhitlerin işine geldiğini vurgulayan Orak, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu durumdan ilgili dağıtım şirketinin maddi kazanımları olduğu bir gerçek. Elektrik kesintilerinden dolayı jeneratör kullanımı, kullanan vatandaşa zarar, elektrik dağıtım şirketinin hanesine de sayaçtan geçen enerjinin endeks olarak faturaya yansıması nedeniyle kar olarak yazılıyor. Yapılarda elektrik tesisatı çekilirken, jeneratör için yeni bir tesisatın çekilmesi, müteahhitte ek bir külfet getireceğinden bu tesisatı çekmek istemiyorlar. Bu da onların işine geliyor.

KAR HIRSINDAN BAKIM ONARIM YAPILMIYOR

Aslında sorulması ve sorgulanması gereken soru; vatandaş neden jeneratör kullanmak zorunda bırakılıyor olması. Elektrik enerjisi, insanlık için temel ihtiyaç olan bu varlığın kamu eliyle vatandaşa sunulması gerekir. Şu anda mağduriyetini yaşadığımız durumun temel nedeni elektrik enerjisinin özelleştirilmesidir. Özelleştirmeye alınan elektrik enerjisi dağıtımı, şirketlerin kar hırsı nedeniyle yeterli derecede bakım ve onarım yapmadığı/ yapamadığından dolayı elektrik kesintileri meydana gelmektedir. Elektrik kesintisi olmazsa Jeneratöre de ihtiyaç olmayacak. Dolayısıyla vatandaşın cebinden bu kadar ücret çıkmayacaktır."

DEDAŞ MAĞDURİYETİ GİDEREBİLİR

Mağdurların ve kendilerinin konuyla ilgili şirket yöneticileriyle yaptıkları görüşmede sonuç alamadıklarını aktaran Orak, şirketin yeni bir tesisat çekmesi durumunda sayaç ile bağlantı noktasında aboneye yardımcı olacağını; aksi takdirde jeneratörden üretilen ve sayaçtan geçen enerji bedelini iade etmeye yanaşmadığını söyledi. Orak, jeneratör için yeni bir tesisatın çekilmesi, altyapı çalışmasına girdiğini ve bir maliyete tekabül ettiğinden dolayı kimsenin göze alıp düzeltemeye gidemediğini dile getirdi.

TEK BİR SAYAÇLA SORUN ÇÖZÜLEBİLİR

Orak, DEDAŞ’ın jeneratörlerden üretilen enerji için bağlayacağı bir sayaçla ortaya çıkan mağduriyeti rahatlıkla çözebileceğini ve fazladan tahsil ettiği ücretle ilgili site veya vatandaşlara iade veya mahsup yoluna gidebileceğini kaydetti. Orak, devamla şunları söyledi: "Öngörümüz bu mağduriyetin devam edeceği o nedenle şu anda inşa edilen yapıların, elektrik tesisatı sistemini jeneratör tesisatının sayaçtan geçmeyecek şekilde çekmelerini öneriyoruz. Biz EMO meslek odası olarak halkımızın, kamunun yararı için varız. Kamu yararı olan her yerde sorumluluğumuz gereği açıklamalarımızı ve bilgilendirmelerimizi yapacağız ve yapmaya devam edeceğiz. Özelleştirmenin vatandaşımıza ek yükler getireceğini iddia etmiştik ve bunun mücadelesini EMO olarak yargıya taşıyarak hukuk çerçevesinde vermiştik. Fakat yapılan özelleştirme devirlerine engel olamamıştık. Bundan sonra da bu konuda mücadelemiz enerjinin kamu eliyle daha ucuz, temiz ve kesintisiz dağıtımı için sürecek."

‘ORTAK BİR ÇALIŞMAYA DAHİL OLURUZ’

Mağduriyet yaşayan yurttaşlara teknik destek sunmaya hazır olduklarını da sözlerine ekleyen Orak, Diyarbakır Barosu, meslek örgütleri ve sivil toplum örgütlerinin bu konuda yapacağı herhangi bir kamusal çalışmaya da dahil olabileceklerini ifade etti.

RAZI OLMAYANIN JENERATÖRÜNÜ MÜHÜRLERİM!

Konya dair DEDAŞ Kurumsal İletişim Müdürü Atilla Korkmaz ile yaptığımız görüşme sonucu, sorularımıza yazılı olarak cevap verildi. Mağduriyet hakkında ne düşündükleri, ortaya çıkan durumu düzeltmek için neler yapılması gerektiği, bu yolla ne kadar haksız kazanç elde edildiği ve ne kadar abonenin jeneratör kullandığına dair sorular yönelttiğimiz DEDAŞ, verdiği yanıtlarda adeta mağdurlara aba altından sopa gösterdi.

"Jeneratör kullanıcılarının, yönetmeliklere uygun davranarak gerekli izinleri almaları halinde bahse konu iddialara zemin teşkil eden durum da ortadan kalkmış olacaktır" açıklamasıyla adeta haksız kazancın olduğunu kabul eden DEDAŞ, bu duruma razı olmayanın jeneratörünü mühürlemekle tehdit etti. Şirketin, sorularımıza verdiği cevap şu şekilde: "Jeneratörler bir ‘imdat’ veya ‘acil durum şartlarında enerji üreten cihazlardır.’ Enerji Bakanlığı'nın 02.09.1988 tarih ve 19917 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Elektrik Enerjisi İmdat Grupları ve Otoprodüktör Tesisleri Ruhsat Yönetmeliği’ne göre tüm jeneratörlerin ruhsatlandırılması gerekmektedir.

Elektrik Enerjisi İmdat Grubu ve Otoprodüktör Tesisleri Ruhsat Yönetmeliği'nin amacı; 'Gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulmuş bulunan ve bundan sonra kurulacak olan, imdat grubu ve otoprodüktör elektrik üretim tesislerinin kurulma esaslarını belirli bir statüye bağlamak, tekniğe uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetlemek, öngörülen statüye ve teknik gereklere uygun olarak yapılıp tamamlanmış olan tesislere işletme izninin verilmesini sağlamaktır.'

ELEKTRİĞİNİ KESEBİLİR JENERATÖRÜ MÜHÜRLEYEBİLİRİZ

Normalde Ruhsatsız Jeneratör için ilgili Elektrik Şirketi, jeneratörün kullanımına izin vermeyerek mühür altına alabileceği gibi, şebeke elektriğinin kesilmesi dahil başka cezai müeyyidelere de başvurabilir. Bu durum, kanuni bir zorunluluk olmasının yanında jeneratörün, çalışırken can ve mal kaybına yol açmaması için yapılması gereken bir işlemdir.

Maalesef proje-izin başvurusu yapılmadan, geçici kabul süreçleri işlenmeden en kolay ve ucuz yöntemlerle jeneratörlerin bağlantıları yapıldığı için Dağıtım Şirketi için de şebeke işletmesini yaparken iş güvenliği riskleri oluşturmakta, vatandaşlara ise ciddi mağduriyetler yaratmaktadır.

Gerçek ve tüzel kişiler tarafından kendi uğraş alanlarındaki elektrik enerjisi ihtiyaçlarının acil bölümünü ya da tamamını karşılamak için kurulmuş olan ve hiçbir şekilde ticaret amacıyla başka bir kuruluşa elektrik enerjisi satışı yapmayan jeneratörler gibi elektrik üretim tesisleri için de izin alınması gerekmektedir.

Jeneratörlerin kurulabilmesi için yukarıda bahsedilen yönetmeliğe uygun uzman-yetkili kişilerce hazırlanmış proje ve izinler alınmış bir şekilde gerekli bilgi ve belgelerle bağlantı izni alınması gerekmektedir. Projesi uygun ve onayı alınmış jeneratör tesisleri mağduriyet oluşturmayacaktır.

Ayrıca prosedüre uygun lisanssız üretim izni alan ve birden fazla kullanıcının faydalandığı jeneratör tesislerinin üretimi ise ortak sayaç değerlerinden mahsup edilebilir. Lisanssız üretim izni alabilmek için ilgili yönetmeliğe uygun başvuru ve süreç işletmek gerekir."

DEDAŞ'TAN AÇIKLAMA

Mezopotamya Ajansı’nın "Jeneratör üretiyor DEDAŞ faturalandırıyor: Beğenmeyenin elektriğini keserim" başlığıyla abonelerine servis ettiği haberden sonra aleyhlerine "olumsuz algı oluşturulduğunu" savunan DEDAŞ, "haber ile yaşananların tüm sorumlusu şirketimiz gibi gösterilmektedir" diyerek açıklama yaptı.

DEDAŞ: TÜM SORUMLUSU ŞİRKETİMİZ GİBİ GÖSTERİLİYOR

Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. imzasıyla yayınlanan açıklamada abonelerin yaşadığı mağduriyet inkar edilmezken "Haber ile yaşananların tüm sorumlusu şirketimiz gibi gösterilmektedir" denilerek şu görüşlere yer verildi:

Ajansınız tarafından 25.09.2018 günü ‘Jeneratör üretiyor DEDAŞ faturalandırıyor: Beğenmeyenin elektriğini keserim’ başlığıyla servise konulan haber ile kamuoyu yanlış bilgilendirilmekte ve şirketimiz aleyhine olumsuz algı oluşturulmak istenmektedir. Tamamen önyargılarla hazırlanan bu haber ile yaşananların tüm sorumlusu şirketimiz gibi gösterilmektedir. Böyle bir durumu kabul etmemiz mümkün değildir. Haberin detaylarında da yer aldığı üzere şirketimiz tarafından; Ruhsat ve izinleri alınmadan jeneratör tesislerinin yapılması ciddi iş güvenliği riskleri oluşturduğuna dikkat çekerek, usulsüz şekilde kurulan bu tesislerden dolayı şirketimizin de mağduriyet yaşadığı bildirilmiştir. Bu tür tesislerin bina iç tesislerine, şirketimizin bilgisi dışında bağlandığına yer verilmiştir. Yine bu tesislerin yönetmeliğe uygun olması gerektiğine dikkat çekilmiş ve projesi hazırlanmış, yasal izinleri alınmış, teknik ve mühendisliğe uygun, mağduriyet yaratmayan jeneratör tesisleri kurulması için başvuru yapıldığı takdirde ortada hiçbir sorun kalmayacağı ifade edilmiştir. Buna rağmen, maksatlı olarak yayınlandığı bariz olarak görülen haberinizde gerekli düzeltmelerin yapılması ve şirketimize ait olmayan ‘suçlayıcı’ ifadelerin haber metninden çıkarılmasını bekler, iyi çalışmalar dileriz. (HABER MERKEZİ)