Deprem konutları yapılmayan mağdurların evleri zorla yıkıldı

Remzi BUDANCİR

+GERÇEK-Kuzey Anadolu ile Doğu Anadolu fay hatlarının kesiştiği noktada bulunan Bingöl, birinci derece deprem bölgesi. 1934'den bu yana 6 büyük depremin yaşadığı kentte binlerce insan yaşamını yitirdi, kentte defalarca yıkımlar yaşandı. Bingöl’de en son 2020’de merkez üssü Yedisu ve Karlıova ilçeleri olan 5,8 büyüklüğünde depremin yarattığı mağduriyet sürüyor. Depremin ardından bölgede yapılan incelemede evlerin çoğu ağır hasarlı olarak belirlendi. Evlerle ilgili tespitin yapılmasının ardından depremzedelere yeni evler yapılması gerekiyordu ancak bu olmadı. Verilen hiçbir söz de tutulmadı. Depremzedelerin mağduriyeti devam etti.

DEPREM KONUTLARI YAPILMADI

Yedisu ilçesine bağlı Elmalı köyü depremin en çok etkilediği köylerden biriydi. Elmalı köyünde evlerin çoğu ya yıkıldı, ya da ağır hasar gördü. Depremin ardından evleri yapılmayan depremzedeler ya prefabrik evlerde yaşamak zorunda kaldı ya da çadırlarda yaşam mücadelesi verdi. Ağır hasarlı olan evlerle ilgili konutların ihalesi yapıldı ancak temel atma girişiminden başka bir gelişme olmadı. Süreç şekilde uzayınca depremzedelerin çoğu kendi imkanları ile evlerini güçlendirmek zorunda kaldı.

EVLERİ ASKER ZORUYLA YIKTILAR

Yıllardır deprem konutları yapılmayan köylüler bu kez kışı dışarıda geçirme tehlikesi ile yüz yüze. Deprem konutları teslim edilmeden köylülerin hasarlı evleri için yıkılma kararı alındı ve ihale bir firmaya verildi. Yıkım işini alan firma da asker eşliğinde baskın düzenledi, yurttaşlara evlerinin yıkılacağı bildirildi. Neye uğradığını şaşıran köy sakinleri buna karşı direnerek, "Eşyalarımız evlerde. Şimdi yeni konut yapımına başlansa bile yetişmez. Karda kışta ne yaparız" itirazları ise dikkate alınmadı. Asker "Bakanlıktan gelen talimat bu yönde" gerekçesi ile zorla evleri yıkmaya başladı.

'DEPREM KONUTLARI YAPILMADI'

Asker zoru ile evi yıktırılanlardan biri de Elmalı köyü sakini Sezai Şemci. Yaşadıklarını +Gerçek’e anlatan Sezai Şemci, askerin sabah erken saatlerinde kimseye bilgi vermeden yıkım işini alan firma yetkileri ile köye geldiğini söyledi. Depremin üzerinden yaklaşık 3 yıl geçtiğini hatırlatan Şemci,"Geçen sene yıkımla ilgili karar çıktığı söylendi. Bizim evimi geçme ağaçtan, ahşap yapı. Rahmetli babam arıcıydı, evi kendi elleri ile yapmıştı. O açıdan biz ağır hasar verilmesini istemiyorduk. Ama eve ağır hasar vermişlerdi. Ama yerine yapılacak konutta da bir ilerleme olmadı" dedi.

'KAYMAKAM "EVİ KULLANIN" DEDİ'

Depremden sonra çadırda kaldıklarını anlatan Şemci, kış ayında çok kar yağmasından dolayı çadırın çöktüğünü ve eşyaların su altında kaldığını belirtti. Bunun üzerine kaymakamlığa giderek sorunlarını aktardıklarını ifade eden Şemci, "Konutlar yapılmamıştı. Temele başladılar ama ilerleme olmadı. Çadırımız çökünce kaymakamlığa gittik. Tüm eşyalarımızın sular altında kaldığını, eşyaların su altında olduğunu anlatarak evi tadilattan geçirerek kullanmak istediğimizi söyledik. Kaymakam da ‘Evi kullanın. Konutları bitirdiğimizde eşyalarınızı aktarırsınız. Çatı yapmışsanız çatınızı sökersiniz, o zaman yıkarız’ dedi. Biz de tamam dedik. Evi elden geçirip mecburen kullanmaya başladık" diye konuştu.

EŞYALARINI ZORLA ÇIKARABİLDİLER

Köy halkının kış hazırlığını yaptığı bu günlerde önceki gün aniden köye asker gittiğini anlatan Şemci, yaşadıklarını şöyle anlattı:

"Dün sabah erken de askerler köye geldi. 40-50 asker vardı. Tüm önlemleri almışlardı. Muhtarında haberi yok. O askerlerden sonra geldi. Asker evi yıkacağız dedi. Kaymakamlıktan izin aldığımızı söyleyince asker "Bakanlık ve valilikten talimat var. Evi yıkacağız" dedi. Bende bir iki gün müsaade edin, bari eşyalarımızı çıkaralım, yeni yaptığımız çatıyı sökelim dedik. Yok deyip 20 dakika içinde çıkacaksınız dediler. İki saat dil döktük ikna edemedik. ‘Ya güzellikle, yada zorla’ dediler. Bizi evden çıkarıp patır kütür yıktılar"

'KELEPÇELEYEREK EVİNİ YIKTILAR'

Zar zor bir şekilde eşyaları dışarıya çıkardıklarını anlatan Şemci, eşyaları dışarıda yığdıklarını aktardı. Bu sorunun sadece kendilerinin yaşamadığını, diğer depremzedelerin de benzer sorunlar yaşadığını anlatan Şemci, "Bizim üst tarafta annemin dayısı var. 85 yaşında, hanımı Alzheimer hastası. O da itiraz etmişti. Asker onu ve oğlunu kelepçeledi ve evleri yıkıldı. Asker zorla bu durumda olan evleri yıktırıp eşyalarını dışarıya attı" dedi.

'RANT VAR'

Depremzedeleri mağdur eden bu uygulamanın altında işi alan firmanın olduğunu ifade eden köy halkı, en çok yıkım için bastıranların işi alan firmanın olduğuna işaret etti. Depremin yaşandığı günden bu yana benzer uygulamalarla karşılaştıklarını anlatan köy halkı, "Bakın hasarlı olmayan evleri bile hasarlı yaptılar. Ev var hiçbir şey olmamız. Daha sonra köye ederle (iş makinası) gelip çatısını yıkıp hasarlı yaptılar. Kime bu işin verildiğini bilmiyoruz. Ama bir rant olduğu kesin. İşi alan firmaya ne kadar ödeme yapıldığını bilmiyoruz. Aniden gelip evlerimizi yıkarak bizi mağdur etmelerinin nedeni budur. Zaten askerlerin yanında olan firma yetkililerinin yıkılması için ısrar etmesi bunu gösteriyor" diye anlattı.

GERGERLİOĞLU'NDAN TEPKİ

Yıkıma HDP Kocaaeli Milletvekili Ömer faruk Gergerlioğlu da tepki gösterdi. Gergerlioğlu, yıkımın yer aldığı videoyu da eklediği paylaşımında "Elmalı köyünden Alzheimer hastası Hasi Adıbelli teyzenin evine başına yıkmak mı devlet olmak? "2 gün bekleyin, evi boşaltacağız" demelerine rağmen bu ne insafsızlık? Açıklama bekliyoruz bu vicdansızlık için" dedi.

Bu ne zulümdür?@bingolvaliligi@YedisuKaymakam

Elmalı köyünden Alzheimer hastası Hasi Adıbelli teyzenin evine başına yıkmak mı devlet olmak?

"2 gün bekleyin, evi boşaltacağız" demelerine rağmen bu ne insafsızlık?

Açıklama bekliyoruz bu vicdansızlık için! pic.twitter.com/SMXR7NXzyN

— Ömer Faruk Gergerlioğlu (@gergerliogluof) September 6, 2022