'Deprem yaralarını sarsın' diye alınan zamlı vergiler, daha büyük yaralar açabilir

Ayşegül BAŞAR

ARTI GERÇEK - Marmara Depremi'nden sonra hayata geçirilen ve kamuoyunda deprem vergisi olarak bilinen Özel İletişim Vergisi (ÖİV) Cumhurbaşkanlığı kararıyla zamlandı. Karar ile birlikte elektronik haberleşme işletmeciliği kapsamındaki hizmet türlerinde (konuşma, mesajlaşma, internet gibi) yüzde 7,5 olarak uygulanan ÖİV oranı yüzde 10 oldu. Vatandaş gelen zamla birlikte 100 TL olan faturasında KDV ve ÖİV dahil toplam 21.88 TL vergi ödeyecek.

Gıda fiyatlarındaki artışın tartışıldığı bu günlerde üstüne bir de telefon, internet ve TV faturalarının daha da pahalı hale gelmesi tepkiye neden oldu. Zam kararına en çok tepki gösterenler arasında uzaktan eğitim şartlarında çocuklarına online eğitim imkanlarını sağlamaya çalışan veliler yer aldı. Depremde zararı karşılanmayan, olası bir deprem için önlemini alamayan vatandaş ise bu vergilerin nereye ve kimin yararına kullanıldığı sorusunu sormaya devam etti. Deprem öncesinde pahalılıktan önlemini yeterince alamayan vatandaş, olası depremin daha büyük yaralar açmasından endişeli.

‘HALK İÇİN KULLANILDIĞINA ŞAHİT OLMADIK’

Jeofizik Mühendisi ve Deprem Bilimci Savaş Karabulut, gelen zammı Artı Gerçek’e değerlendirdi. Vergilerin amacına uygun kullanılmamasını eleştiren Savaş Karabulut, "Bu vergiler yıllardır insanlardan toplanıyor. Vergilerin çıkarılmasının sebebi ise aslında kent sakinlerinin güvenli barınma hakkını sağlanmak yani normalde bu amaçla önümüze koyuldu. Ama bugüne kadar bu vergilerin amacına uygun olarak kullanıldığına şahit olamadık. Ne yapılar iyileştiriliyor, ne önlemler alınıyor ne de deprem gerçekleştiğinde bu vergiler vatandaşın yarasını sarmak üzere kullanılıyor" diyerek zamma olan tepkisini dile getirdi.

‘ÖNLEM ALMASININ ÖNÜNDE BÜYÜK ENGEL’

Emekçi kent sakinlerinin pandemi koşullarında ve pahalı hayat şartlarında zaten zor geçinirken üstüne gelen bu zammın hayatını kolaylaştırmak yerine daha da zorlaştıracağını belirten Karabulut şöyle devam etti: "Emekçi halkın üstünde sanki az vergi varmış gibi üstüne bir zam daha eklemek insanların hayatını kolaylaştırmıyor aksine daha da zora sokuyor. Bugün arttırılarak alınan bu vergiler, kent sakinlerinin kendi önlemini alması ve evlerini depreme dayanıklı hale getirmesinin önünde büyük bir engel. Dolayısıyla aslında vergiler insanların olası depremde zararını azalmak üzere alınan bu deprem vergileri daha dayanıksız evler, alınamayan önlemler nedeniyle zararın daha da büyümesine sebep olacak. Ve sonuçta elbette alınan vergiler vatandaşa değil, bunu amacına uygun kullanmayan devlete yarayacak".

'TOPLANAN VERGİ NE KADAR, AYRILAN BÜTÇE NE KADAR?'

Deprem olasılığı yüksek olan bölgelerde evlerin yıkılınca değil, şuan sağlamlaştırılması gerektiğini vurgulayan Karabulut, "Kendi seçtiğimiz insanlar bizim hayatımızı kolaylaştırması gerekirken tam tersi daha da zorlaştırıyor. 99 depreminden bugüne alınan deprem vergilerini ve zorunlu sigorta kesintilerinin halk için kullanması gerekiyor. Silivri depreminden sonra zarar gören evlerin senin evinde şöyle hasar ver, böyle dayanıksız denilerek zararının karşılanmadığına şahit olduk. Bu vergiler halk için kullanılmıyorsa kimin için kullanılacak. Bu güne kadar toplanan deprem bütçesi ne kadar, devletin deprem için ayırdığı bütçe ne kadar kendilerine bunu sormak istiyorum? Bu vergi ne kadar birikti ne kadar nereye harcandı? Deprem öncesi değil deprem yıktıktan sonra evler yeniliyor. Bu bütçe evler yıkılınca değil şuan evleri kullanılmalı" dedi.

‘HAVUZU KİM HORTUMLADI?’

Mevcut toplanan vergilerin bile nereye kullanıldığını bilinmezken gelen zamma tepki göstermeye devam edeceklerini belirten Karabulut, "Toplanan bütçe için Mehmet Şimşek ‘havuz’ ifadesini kullanmıştı. Deprem vergileri Hazine’ye gidiyor burada ayrı bir bütçe gibi kullanılmıyor, farklı yerlere de harcandığını biliyoruz. Bu parayla halka güvenli barınma hakkı sağlanmasıysa bu paralarla ne yapıldı, bu havuzu kim hortumladı?" diye sordu.