Dersim Katliamı'nın 81'inci yılında yüzleşme çağrısı

GÜNCEL - Dersim'de 81 yıl önce bu gün, yaklaşık 70 bin insanın katledildiği bir katliama dönüşen 'Tunceli Tenkil Harekatı'nın ilk günüydü. Bakanlar Kurulu’nun 4 Mayıs 1937 tarihinde aldığı kararla yapılan katliamın üzerinden 81 yıl geçti.

Bakanlar Kurulu'nun onayıyla Şark Islahat Planı doğrultusunda çıkarılan 'Tunceli Tenkil Harekatına Dair Bakanlar Kurulu Kararı'yla yapılan katliamda resmi rakamlara göre, 16 bin, resmi olmayan rakamlara göre 70 bin insan katledildi, on binlercesi yerlerinden yurtlarından sürgün edildi, aileleri öldürülen ve şans eseri hayatta kalan çocuklar rütbeli askerler tarafından başka ailelere evlatlık verildi.

Seyit Rıza ve oğlu Resik Hüseyin, 15 Kasım 1937'de Elazığ Buğday Meydanı'nda idam edildi.

SOYKIRIM KARARININ ALINDIĞI GÜN

Türkiye tarihinin en büyük katliamlardan biri olan Dersim Tertelesi'nin üzeri tam 81 yıldır örtülü vaziyette. Devlet katliamla ilgili resmi belgelere erişime izin vermiyor. Katliam mağdurlarının torunları ise, her yıl 4 Mayıs’ta anmalar gerçekleştiriyor. Bu yıl da Dersim’de 4 Mayıs günü tüm sivil toplum örgütleri, siyasi partiler ile inanç kurumları Seyit Rıza Meydan’ında anma etkinliği düzenleyecek. Seyit Rıza’nın idam edildiği 19.38’de saygı duruşunda bulunulup çerağlar yakacak.

Dersim Katliamı ile yüzleşme çağrısı yapan Demokratik Alevi Derneği (DAD) Genel Başkanı Dursun Demirtaş, 4 Mayıs Tertelesi'ne ilişkin yaptığı değerlendirmede, seçilen döneme dikkat çekti:

"Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılması sonucu cumhuriyet kuruldu. Yapılan savaşta bağımsızlık kazanıldı. 1924’te yapılan anayasada tamamen ulus devlet modeline geçildi. Yani Misak-ı Milli Türkiye sınırları içerisinde olan tek millet, tek ırk, tek dil, tek din şeklinde bir dizayn yapıldı. Ulus devlet ile bütün farklılıklar tek bir kalıba sığdırılmak istendi."

KATLİAM, 4 MAYIS'TA SEYİT RIZA MEYDANI'NDA ANILACAK

1937-38 harekatından önce Koçgiri, Ağrı gibi bir çok yerde sayısız katliamların yapıldığını da hatırlatan Demirtaş, şöyle devam etti:

"En son da ‘Dersim çıban başıdır’ denilerek büyük oyunlar oynandı. Osmanlı döneminde de birçok sefer yapılmıştır. Ancak hiçbiri başarıya ulaşmamıştır. Dersim, Alevi inancına sahip olduğu için 4 Mayıs’ta Bakanlar Kurulu kararı ile askeri harekat başlatılma kararı alınmıştır. Bu harekat ile Dersim’i kısmen imha etmek, Türkleştirip sünnileştirmek için yasal düzenlemeler yapılmış. Ardından harekat başlayarak Dersimliler insansızlaştırma, yok etme ve sünnileştirilmek ile karşı karşıya kalmıştır."

Demokratik Alevi Derneği Genel Başkanı Dursun Demirtaş

Dersim’in tarihin en büyük soykırımını yaşadığını vurgulayan Demirtaş, "Ancak yapılan soykırım politikalarıyla hiçbir zaman istediklerini elde edemediler. Dersimliler, bin yıllardır var olan inanç ve kültürünü yaşıyorlar. Tüm iktidarlar Alevi inancını kendisine karşı bir güç olarak görüyor. Bu nedenle savaş açıyor. Kainatın oluşundan bu yana hiçbir güç var olan bir gerçekliği yok edememiştir. Bu nedenle hak ve hakikat anlayışını hiçbir güç de topla tüfekle yok edemez. Yapılan soykırımlar hiçbir zaman karşılık bulmadı. Öldürebilirler, bastırabilirler, ama asla yok edemezler" dedi.

DAD Genel Başkanı Dursun Demirtaş, 81 yıl geçmesine rağmen soykırım politikasının tüm bölge illerine yayılarak devam ettiğine dikkat çekerek, yüzleşme çağrısı yaptı.

Demirtaş, son olarak herkesi 4 Mayıs’ta Seyit Rıza Meydanı’ndaki anmaya çağırdı. (M:A)