Dünya miras listesindeki Tuz Gölü’ne iyi haber: Danıştay Bakanlığın itirazını reddetti

Rıfat DOĞAN

ARTI GERÇEK- 1. Derece doğal sit alanı olan Tuz Gölü’nün parsellenerek daha fazla tuz çıkarılması için kurulması planlanan 10 tesisle ilgili davada Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, son sözü söyledi.

1.Derece sit alanı olan Tuz Gölü, Van Gölü’nden sonra Türkiye’nin ikinci büyük gölü. Özel Çevre Koruma Alanı’nda yer alan göl, önemli kuş ve bitki alanı, ülkemizin taraf olduğu Ramsar Sözleşmesi'ne göre "Uluslararası Öneme Sahip A Sınıfı Sulak Alan" olarak da sayılıyor. "Tuza Dayanıklı Türler Açısından Önemli Bir Genetik Rezerv Alanı" statüsündeki Tuz Gölü dünya mirası listesinde Türkiye’nin aday olarak kabul edilen ilk ve tek doğal alanı.

TUZ GÖLÜ PARSEL PARSEL BÖLÜNDÜ

Tuz Gölü filamingoların yaşam alanı olarak da biliniyor.

Tüm bu özelliklere rağmen Tuz Gölü 2011 yılında daha fazla tuz çıkarılması için ihale yapıldı. Parsel parsel bölünen gölde 10 yeni tesis kurulması planlandı. Hazırlanan ÇED raporları dava edildi, 3 kez bu ÇED raporları iptal edilmesine rağmen Bakanlık 2013 yılında "1/50 bin ölçekli Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Çevre Düzeni Planı" değişikliğine gitti.

DANIŞTAY: PLAN DEĞİŞİKLİĞİNDE KAMU YARARI YOK

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, 2014 yılındaki davaya müdahil oldu ve bunun bir sonucu olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı planlar Danıştay 6. Dairesi tarafından iptal edildi.

Danıştay kararında "Çevre Düzeni Planlarına Dair Yönetmelik uyarınca, plan hazırlama sürecinde tabiat varlıklarını koruma kurul ve komisyonlarının dışında ilgili kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının görüşlerinin alınmadığı, dolayısıyla plan hazırlama sürecinde katılımın yeterince sağlanmadığı, bununda ilgili yönetmeliğe ve planlama ilkelerine uygun olmadığına" dikkat çekti.

Plan değişikliğinin planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olmadığına işaret etti. Yüksek mahkeme UNESCO Dünya Miras Alanları Geçici Listesine dahil edilen Tuz Gölünün sit alanlarını kapsayan dava konusu plan değişikliğinin doğal çevrenin korunması konusunda gerekli karar ve hükümleri içermediğine vurgu yaptı.

BAKANLIĞIN İTİRAZI REDDEDİLDİ, KARAR ONANDI

Danıştay "plan değişikliğiyle yeni tuz üretim sahaları belirlenmesinde ilgili kurulların kararlarına ve 728 sayılı ilke kararına uyulmamış olması nedeniyle getireceği çevre sorunları açısından kamu yararına uygun olmadığı kanaatine ulaşılmış" olduğunu belirtti.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu karara itiraz etti. Bir üst mahkeme olan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Bakanlığın Danıştay’ın verdiği iptal kararına yapılan bu itirazı "Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar ise adı geçen yasa maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymamaktadır" diyerek reddetti ve kararı onadı.

Bu süre zarfında gölün kenarında kurulan seddeler ve diğer inşaat kalıntıları gölün üzerine hafriyat yığınları yaparak onlarca kilometrelik alanda, gölün gözelerini kapatmış ve tahribat yaratmıştı.

Danıştay kararından sonra Tuz Gölü’nün eski haline getirilmesi için çalışmaların başlatılması bekleniyor.