Erzincan'daki siyanürlü altın madeninde dağ göçtü: 9 işçi tonlarca toprağın altında kaldı

Artı Gerçek - Erzincan'ın İliç ilçesindeki altın madeninde siyanür ve sülfürik asit dağı göçtü. Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin 2010 yılı aralık ayından itibaren altın üretimi yaptığı Çöpler Madeni'nde bugün saat 14.30 sıralarında Eski Değirmen mevkisinde toprak kayması meydana geldi.

DOĞA SOYKIRIMI

Yüzde 80'i Kanadalı SSR Mining'in, yüzde 20 payı ise Çalık Grubu'nun olan Anagold'a ait madende sürekli kapasite artırımı yapılması, doğa soykırımına yol açtı. Tonlarca toprak nehir gibi akarken, işçiler tonlarca toprağın altında kaldı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya "Yüzeyde maden işlemesinden dışarıya çıkarılan, istiflenen toprak var. O toprağın kayması sonucu meydana gelen göçük. 667 çalışandan 9'u eksik. 400 kişiyle arama kurtarma çalışması sürüyor" dedi.

VALİ: TOPRAK ALTINDA KALANLAR VAR

Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu da bölgeye gitti. Aydoğdu yaptığı ilk açıklamada, "Toprak dışarı çıkarılıp istifleniyor. O sırada bir toprak kayması gerçekleşiyor. Toprak altında kalan çalışanlar var, kişi sayısı belli değil" dedi.

Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu olayla ilgili şu bilgileri aktardı:

"Şu anda o bölgede olan arkadaşların tespiti yapıldı. Net bilgi vermek için beklemek lazım. Şu anda o bölgeye vardık. Bu işlemde toprak dışarı çıkarılıp istifleniyor. O sırada bir toprak kayması gerçekleşiyor. Bütün arkadaşlarımız bunun nedeni üzerinde çalışıyorlar."

BELEDİYE BAŞKANI: 9 KİŞİ TOPRAK ALTINDA

Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun ise "Bütün hazırlıklar tamam, çalışma yapılıyor. Ekipler yönlendirildi. İlk belirlemelere göre 9 kişi toprak altında” dedi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada ise şöyle denildi: "Erzincan ili İliç ilçesinde bulunan ve Anagold Madencilik'in ruhsat sahibi olduğu maden sahasında 13 Şubat 2024 saat 14.30’da toprak kayması meydana gelmiştir. Kayma sonucunda ilk tespitlere göre 9 maden çalışanına ulaşılamamaktadır. Bölgeye sevk edilen arama kurtarma ekiplerinin çalışmaları devam etmektedir. Konuyla ilgili olarak inceleme ve soruşturma başlatılmıştır."

AFAD; Erzincan, Erzurum, Sivas, Rize, Malatya, Giresun, Diyarbakır, Tokat ve Dersim il müdürlüklerinden personelin arama çalışmalarına katıldığını duyurdu.

'4 CUMHURİYET SAVCISI GÖREVLENDİRİLDİ'

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, siyanürlü madendeki toprak kaymasına ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Erzincan ilimize bağlı İliç ilçemizde bulunan maden sahasında 14.30 sularında toprak kayması yaşanması, hepimizi derinden üzdü. Olayla ilgili İliç Cumhuriyet Başsavcılığı'nca adli soruşturma başlatılmış olup, 4 Cumhuriyet savcısı görevlendirilmiştir. Erzincanlı vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, göçük altında kalan madenci kardeşlerimizin sağ salim kurtarılmasını diliyorum" ifadelerini kullandı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da, 4 müfettiş görevlendirildiğini açıkladı.

'ACİL DURUM PLANI DEVREYE ALINDI' DİYEN ŞİRKET SİYANÜRE DEĞİNMEDİ

Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş'den yapılan açıklamada ise, göçükten sonra 'acil durum planı'nın devreye alındığı belirtildi. Şirketin açıklaması şöyle:

"Anagold Çöpler Altın Madeni işletmemizde, 13 Şubat Salı günü saat 14:28 sularında yığın liç alanımızda meydana gelen kaymadan duyduğumuz büyük üzüntüyü paylaşmak isteriz.
Yaşadığımız bu zorlu süreçte en önemli önceliğimizin, çalışanlarımız ve yüklenicilerimizin sağlık ve güvenliği olduğunu bir kez daha hatırlatmak isteriz.
Yaşanan bu elim olayın hemen akabinde bölgedeki çalışanlarımızla ivedilikle iletişime geçerek, acil durum planımızı devreye aldık ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi verdik. Anagold acil durum müdahale ekipleri ve AFAD birimlerine yapılan acil bilgilendirmeden hemen sonra, olayın meydana geldiği bölgede gerekli güvenlik önlemleri alınırken, tüm müdahaleler için hızlıca aksiyona geçildi.

Tüm faaliyetlerinde çalışan sağlığı ve güvenliğini merkeze alan bir kuruluş olarak bu zor zamanlarda da hem çalışanlarımız hem de paydaşlarımız ile birlik ve beraberlik içinde hareket edeceğiz. Yaşanan bu elim olayın etkilerini en aza indirmek için gerekli tüm adımları atmaya devam ederken, olayın ivedilikle açığa kavuşturulması için tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz."

ERDOĞAN BİLGİ ALDI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaşanan facianın ardından Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu'yu arayarak bilgi aldı.

İletişim Başkanlığı'nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, şöyle denildi:

"Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Erzincan'ın İliç ilçesindeki altın madeninde yaşanan toprak kayması ile ilgili Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu'dan bilgi aldı. Vali Aydoğdu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a kayıp kişilerin bulunması amacıyla başlatılan arama kurtarma çalışmalarının son durumunu aktardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, devam eden arama kurtarma çalışmaları için tüm imkanların seferber edilmesini istedi."

BAŞARAN AKSU: İŞÇİLER ERKEN SAATLERDE UYARMIŞ

Bağımsız Maden İş Sendikası Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, yaşanan göçüğe dair edindiği yeni bilgileri sosyal medya hesabı üzerinden paylaştı. Aksu, işçilerin sabah saatlerinde gördükleri çatlaklar sebebiyle amirlerini uyardığını belirtti.

Aksu'nun paylaşımı şöyle:

"Sabah işçi arkadaşlar çatlakları görmüş amirlerini uyarmışlar. Bir kaç küçük taşeron çalışanlarını çekmiş bölgeden. Ama çalışma devam etmiş. 12 gibi dinamit patlatmalarının da etkisiyle Sinaynürlü Liç sahası çöküyor. 9 arkadaşımız göçük altında..

Kurtarma çalışmalarına 250 işçi kardeşimiz göçük alanın yukarıdan aşağıya kazma kürek tarıyor 2 saat önce. Hiçbir canlılık belirtisine ulaşamıyorlar. Az önce görüştüğümüz madenci kardeşlerimiz ayran içtik ama şiddeti baş ağrımız var dediler. Acilen doktora gitmelerini önerdim."

Sabah işçi arkadaşlar çatlakları görmüş amirlerini uyarmışlar. Bir kaç küçük taşeron çalışanlarını çekmiş bölgeden. Ama çalışma devam etmiş. 12 gibi dinamit patlatmalarının da etkisiyle Sinaynürlü Liç sahası çöküyor. 9 arkadaşımız göçük altında..

— Başaran Aksu (@Basaranaksu_) February 13, 2024

MADEN İŞÇİSİ: İKİ TELEFON SİNYALİ ALINDI

Artı Gerçek, madende çalışan işçilerden birine ulaştı. Cem isimli işçi, göçükten iki telefon sinyali alındığını bilgisini paylaştı. Bölgede kriz masası oluşturulduğunu ifade eden işçi, arama kurtarma çalışmalarının sürdüğünü ifade ederek, “Biz de çalışan olarak bilgi alamıyoruz. Tesiste elektrikli ısınma sistemi olduğu için olası bir yangın çıkmasın diye tedbir amaçlı duruyoruz” dedi

FIRAT NEHRİ'NE ULAŞAN KAPAKLAR KAPATILDI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada “Toprak kayması sırasında akan malzemenin Fırat Nehri’ne ulaşmasının engellenmesi amacıyla Sabırlı Deresi’nin Fırat Nehri’ne ulaştığı menfezin kapaklarını kapattırdık” denildi. Açıklamada "siyanür" kelimesine yer verilmemesi dikkat çekti.

ASKERLER KURTARMA ÇALIŞMALARINA KATILDI

Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Erzincan’daki maden ocağında meydana gelen toprak kayması sebebiyle yürütülen arama kurtarma çalışmalarına, 3’üncü Ordu Komutanlığının da destek verdiğini bildirdi.

MSB’den yapılan açıklamada, “3’üncü Ordu Komutanlığımız, toprak kayması meydana gelen Erzincan’ın İliç ilçesindeki altın madeni sahasında arama-kurtarma çalışmalarına destek sağlıyor. Erzincan Valiliğinin talebi üzerine, 3’üncü Ordu İstihkam Savaş Taburu, devletimizin ilgili kurum ve kuruluşları ile koordineli olarak haber alınamayan işçi kardeşlerimizi kurtarma çalışmaları yürütüyor.” ifadelerine yer verildi.

21 HAZİRAN 2022'DE SİYANÜR SIZINTISI YAŞANMIŞTI

Erzincan’ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik’e ait maden sahasında 21 Haziran 2022'de siyanür sızıntısı yaşanmış ve şirkete 16,4 milyon lira para cezası kesilmişti. Sızıntının 20 ton olduğu ve Fırat Nehri’ne karıştığı iddia edilmişti. Ancak şirketten yapılan açıklamada, sızıntı olan siyanür miktarının 8 kilogram olduğu ve nehre karışmadığı ileri sürülmüştü.

Türkiye'nin en büyük siyanürlü havuzundaki sızıntıyı ortaya çıkaran Erzincanlı yurttaş Sedat Cezayirlioğlu, madenin yakınında çektiği görüntülerde sızıntının Fırat Nehri’ne karıştığını gündeme getirmişti.

BAKANLIK VE ŞİRKET YÖNETİCİLERİNE SUÇ DUYURUSU

Cezayirlioğlu, sızıntının ardından İliç Cumhuriyet Başsavcılığı’na Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileriyle Çevre Denetimi Daire Başkanı Barış Ecevit Akgün hakkında 'görevi kötüye kullanma, suç delillerini gizleme, değiştirme ve yok etme, temel milli yararlara karşı faaliyette bulunmak üzere yarar sağlama, çevrenin kasten kirletilmesi'; Anagold Madencilik A.Ş. Yönetim Kurulu üyeleri hakkında 'çevrenin kirletilmesi, içme suyuna zehirli madde katma, temel milli yararlara karşı faaliyette bulunmak üzere yarar sağlama' suçlamalarıyla ayrı ayrı suç duyurusunda bulundu.

'SUÇ DELİLLERİNİ YOK ETME, GİZLEME VE DEĞİŞTİRME SUÇUNU İŞLEDİLER'

Suç duyurusu dilekçesinde, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri su akışının olduğu dereyi kasten kuru dere olarak göstermek suretiyle TCK 281. madde ‘Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme’ suçunu işlemişlerdir. Böylece sudan analiz yapılmasını ve su alıcı ortamındaki siyanür ve diğer zehirli maddelerin ortaya çıkmasını engellemeye çalışan kamu görevlileri suç delillerini gizledikleri gibi, görevi kötüye kullanma suçu da işlemişlerdir” denildi.

BAKANLIK, 'FAALİYETİNİ DURDURUYORUZ' DEMİŞTİ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, söz konusu siyanür sızıntısının ardından "Erzincan İliç’te boru hatlarındaki arıza nedeniyle çevre kirliliğine neden olan altın madeninin faaliyetini DURDURUYORUZ! İlave çevresel iyileştirme çalışmalarının tamamlandığı Bakanlığımız Denetim ekiplerince tespit edilene kadar tesisin çalışmasına İZİN VERİLMEYECEK" açıklaması yapmıştı. Ancak o tarihten sonra faaliyetini artıran madende bugünkü felaket yaşandı.

VERGİ BORCU SİLİNMİŞTİ

Yol açtığı siyanür sızıntısıyla bilinen Anagold'un vergi borcunun silindiği, şirketin yüzde 80 ortağı olan Kanadalı altın madeni şirketi SSR Mining'in bilançosunda ortaya çıkmıştı. Dokuz aylık konsolide verilerine göre SSR'nin bu yıl Türkiye'de silinen vergi borcu 7,2 milyon dolar.

SSR Mining'in finansal tabloları, yarattığı çevresel risklerden dolayı davalık olan Çöpler Madeni işletmesinin şirket için oldukça kârlı olduğunu gösteriyor. Buna göre Çöpler Madeni'nden yılın dokuz ayında 322,8 milyon dolar gelir elde eden şirketin kârı da 46,5 milyon dolar oldu. Şirket, bu madenden 2020'den bu yanaysa yaklaşık 1,5 milyar dolar gelir ve 334,6 milyon dolar kâr elde etti.