Esnaf tepkili: Tefeci faiziyle batırıyorlar bizi

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK- Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) Diyarbakır’da startını verdiği "Herkes İçin Adalet" kampanyası kapsamında yürüttüğü "İş ve Aş Buluşmaları" etkinliğinin üçüncüsünü Van’da gerçekleşti. HDP’nin Ekonomi, Emek, Sağlık ve Sosyal Politikalar, Ekoloji komisyonları kentte üç gün boyunca temaslarda bulundu. 22-23-24 Şubat tarihleri arasında sivil toplum örgütleri ve meslek odaları, emekçiler, esnaflar, kadınlar, gençler, çiftçiler, KHK’liler ve işsiz yurttaşlarla buluşmalar gerçekleştirdi.

YAYLA YASAKLARI VE YEM FİYATLARI SORUN YARATIYOR

HDP Ekonomi Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Başkan yardımcısı Garo Paylan, Ekoloji Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Naci Sönmez, HDP Milletvekillleri Serpil Kemalbay ile Muazzez Orhan’ın aralarında olduğu heyet gün boyu temaslarını sürdürdü. HDP heyeti İpekyolu’ndaki Hayvan ve Samancılar Pazarında besiciler ile bir araya geldi. HDP heyetini büyük bir ilgiyle karşılayan besiciler en büyük sorunlarının, küpeleme konusundaki uygulamalar olduğuna işaret etti. Küpesi olmayan hayvanlarının kesime götürüldüğünü aktardı. Besiciler ayrıca yayla yasakları ve yem fiyatlarında yaşanan artıştan da şikâyetçiydi. Bir besici yaşadığı sorunları şu sözlerle dile getirdi: "Kendi malımı kendi çiftliğimden başka yere götüremiyorum. Buraya getirdiğimiz hayvan başına bize 6-7 bin lira ceza kesiliyor küpe çıkaracaksın denilerek. Muhtara ver deseler menşeini tamam ama küpe konusunda bize çok sıkıntı çıkarıyorlar."

‘ÖZGÜRLÜĞÜN, ADALETİN OLMADIĞI YERDE; SERMAYE DE TİCARET DE OLMAZ’

HDP heyeti ardından Hurdacılar Sitesini ziyaret ederek esnafın sorunlarını dinledi. Yaşadıkları sorunları aktaran Hurdacılar Kooperatifi Başkanı Ömer Doğan, iktidarın kendi alanlarına yönelik bir politikasının olmadığını söyledi. Dünyanın en büyük şirketlerinin geri dönüşüm politikalarına yoğunlaştığını ifade eden Doğan, şunları söyledi: "Özgürlüğün adaletin olmadığı yerde sermaye de olmaz ticarette olmaz. Dünyanın en büyük şirketleri geri dönüşüme yöneldi. Bizde ise her sektörde olduğu gibi içi boş balona dönüşüyor. Bu memlekette her sene 5 Haziran'da çevre günü kutlanıyor bizi muhatap alan yok. Cezalardan bizi bıktırdılar. 18 bin TL ceza yazdılar. Dünyanın başına bela olan bir mesele hurda ve geri dönüşüm bakanlık düzeyinde çalışılması lazım. Bizim iş kolları arasında bir tanımımız bile yok."

25 BİN TL’YE ALINAN ÜRÜN 100 BİN TL OLDU

HDP heyeti ardından Van’ın Edremit ilçesinde bulunan Marangozlar Kooperatifini ziyaret etti. Marangozlar da diğer esnaflar gibi şikayetçiydi. Esnafların yaşadığı sorunları Marangozlar Kooperatif Başkanı Zafer Efeoğlu anlattı. Özellikle Van’a atanan kayyımdan hizmet alamadıklarını anlatan Efeoğlu, kayyım zihniyetinin her türlüsüne karşı olduklarını söyledi. Pandemi döneminde esnafın iş yapamaz hale geldiğini hatırlatan Efeoğlu, "Binlerce kişilik kongre yapan iktidar; burada bizim 60 kişi bir araya gelip seçimlerimizi yapmamızı engelliyor, işlerimizi aksatıyor" dedi. İktidarın pandemi döneminde esnafa destek vermediğini anlatan Efeoğlu, "25 bin liraya aldığımız ürün 100 bin lira olmuş. Hala 750 lira yardım yaptık diyorlar, bizim aklımızla alay ediyorlar" sözleriyle tepkisini dile getirdi.

Efeoğlu’nun bu sözlerinin ardından HDP Ekonomi Komisyonundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan, ham madde fiyatlarının yüksekliğe dikkat çekti. AKP politikalarının alım gücünün düşmesine sebep olduğunu ifade eden Paylan, "Esnafın işi yoksa, borcu çoksa; uykusu bile yoktur. Esnafın çarkı dönerse, ekonominin çarkı döner" dedi.

'TEFECİ FAİZİYLE BATIRIYORLAR BİZİ'

Marangoz esnafının borcunun giderek yükseldiğini anlatan Efeoğlu, esnafın yaşadığı sorunları şu sözlerle anlattı: "Sanayi sitesinin ortasında iptal edilen hayali bir tren yolu geçiyor ve binlerce insan mağdur. Hayali görünen bir tren yolu yüzünden Uğraşmamıza rağmen çevre bakanlığından çıkan yazı kentsel planlamada takılmış durumda. 2000 - 2500 kişi istihdam ediliyor ve mağdurlar. Tapu ve ruhsatları alamıyorlar ama vergi ödemek zorunda kalıyoruz. Tefeci faiziyle batırıyorlar bizi."

‘ALIM GÜCÜ ÇOK DÜŞTÜ, İŞ YAPAMIYORUZ, HEPİMİZ FAKİRLEŞİYORUZ’

HDP heyeti Edremit’te Galericiler Sitesi yönetimi ve esnafıyla bir araya geldi. Galericiler, faizlerin yüksek olmasının işlerini oldukça sekteye uğrattığını aktardı ve "Hükümet bizlere güven vermiyor, alım gücü çok düştü, iş yapamıyoruz, hepimiz fakirleşiyoruz" dedi. Paylan, "Suni olarak kredi pompaladılar, halk araç aldı. Ama kredi alanlar şimdi kredi borçlarını ödeyemiyor, enflasyon ve faizler yükseldi. Kötü yönetimin sonuçlarını hep birlikte yaşıyoruz" dedi. İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay da Van’a yönelik siyasi ve ticari ablukaya dikkat çekti.

BAL ÜRETİCİLERİ: ÜRETTİĞİMİZ BAL ELİMİZDE KALIYOR

Arıcılar Birliği’nde bal üreticilerini de ziyaret eden HDP heyeti, bal üreticilerinin kentteki elektrik hizmeti konusunda yaşadıkları sorunları dinledi. Elektrik sayaçlarının, elektrik direklerine bağlanmasının gelen fatura miktarlarını arttırdığına dikkat çekildi. Bir üretici, "Evde 4 kişiyiz, son yedi aydır aylık en az 750 TL elektrik faturası ödüyoruz" dedi. Bal üreticileri, artan üretim maliyetlerini de vurguladı. Devlet desteğinin, kovan başına sadece 15 TL olduğu, onun da tescil belgesi, işgaliye parası gibi ödemelerle fazlasıyla geri alındığı aktarıldı. Buluşmada, gezgin balcılıktaki üretimin, her yer değişiminde ayrı bir masrafa sebep olduğu, bunun da üretimi sekteye uğrattığı vurgulandı. Bal üreticilerinin en önemli sorunlarından birinin üretilen balların üreticinin elinde kalması olduğu, devletin fazla balları satın alması gerektiği aktarıldı.

ŞOFÖRLER: KREDİLERİ ERTELEYİP FAZİLERİ YÜKSELTİYORLAR

Heyet, kentteki Şoförler ve Otomobilciler Odası’na da kurumsal bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyarette konuşan oda temsilcileri, "Yoksulluk, yolsuzluk, yasaklar biterse bizim derdimiz de biter" dedi. Esnafa verilen kredilerin sorunları çözmek bir yana dursun, sadece daha fazla borçlandırmaya sebep olduğunu vurgulayan oda üyeleri, "Kredileri 6 ay erteliyorlar ama faizlerini de yükseltiyorlar, bizler her türlü zarara sürükleniyoruz" diye ekledi.

KAPIKÖY SINIR KAPISI ISRARLA KAPALI TUTULMASI EKONOMİYE ZARAR VERİYOR

Mali Müşavirler Odası’yla da bir araya gelen HDP heyeti, mali müşavirlerin güncel sorunlarını dinledi. Mali Müşavirler Odası Yönetimi, kentte depremin etkileri henüz geçmemişken pandeminin başladığını ve halkın bitmeyen sorunlarla boğuştuğunu aktardı. İran’la gidiş geliş sağlanan Kapıköy Sınır Kapısı’nın Van turizmi ve ticareti bakımından önemi ve bu kapının ısrarla kapalı tutulmasının ekonomiye verdiği zarar bir kez daha ifade edildi. Herkesin yatırımlarının yandığı, vatandaşın vergi borcunu, kirasını, diğer borçlarını ödeyemez hale geldiği, hükümetin yaptığı kısa çalışma ödeneği ve kira desteğinin ‘yara bandı bile olamayacağı’ ifade edildi.