İHD'nin Elazığ Kampüs Cezaevi raporu: Mahpusların can güvenliği yok, güvenlik zafiyeti var

DİYARBAKIR - Cezaevlerinde mahpuslara yönelik hak ihlalleri devam ediyor. İhlallerin yaşandığı yerlerden biri Elazığ Kampüs Cezaevleri. Elazığ 1 ve 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevleri ile Elazığ T Tipi Kapalı Cezaevi'nde bulunan mahpuslar ile aileleri, cezaevinde yaşanan ihlallere ilişkin İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır şubesine başvuruda bulundu. Mahpusların aktardığına göre Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi'nde bazı mahpuslar, diğerleri tarafından darp edildi ve bazıları rehin alındı.

Cezaevinde yaşanan olaylara ilişkin haberlerin basında yer alması ve ailelerin başvuru üzerine İHD Diyarbakır Şubesi, 18 Ağustos’ta ihlallerle gündeme gelen Elazığ Kampus Cezaevlerini ziyaret etti. İlgili cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlüler ile görüşen İHD heyeti, cezaevinde yaşanan ihlallere ilişkin gözlem ve tespit raporu hazırladı. Rapor İHD Diyarbakır Şubesinde düzenlenen basın toplantısında açıklandı. Açıklama öncesi İHD Diyarbakır Şube Başkanı Ercan Yılmaz kısa bir konuşma yaptı. Raporun Tespit ve Öneri Kısmını, İHD Diyarbakır Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Jiyan Ormanlı okudu.

SALDIRGANLAR ‘BİZ DERİN DEVLETİZ’ DİYE BAĞIRMIŞ

Raporda Elazığ Cezaevinde yaşanan ihlallere ilişkin ailelerin İHD Diyarbakır Şubesine yaptığı başvurular da yer aldı. Bu başvurulardan biri, Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumunda bulunan M.Y.’nin babası C.H.Y.'den geldi.

İHD’ye 9 Ağustos’ta yaptığı başvuruda C.H.Y., oğlu M.Y’nin KHK’li asker olduğunu ve Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevinde tekli odalarda tutulduğunu anlatarak, şunları söyledi:

"Bize 8 Ağustos’ta telefon yolu ile verdiği bilgiye göre sabaha karşı saat 03.00 civarında 2 adli mahpus 7 odaya girmiş ve oğlumla birlikte en az 8 kişiyi ellerindekileriyle millemişler (şişlemişler). Ve biz derin devletiz diye bağırmışlar. Karın boşluğuna denk geldiği için oğlum hafif yaralanmış. Ardından hastaneye götürülüp, aşı ve pansuman yapılarak cezaevine geri getirilmiş. Kendisi dışında yaralananların kanlar içinde olduğunu görmüş ancak onların durumlarının tam olarak nasıl olduğunu bilmiyor.”

'OĞLUMU ŞİŞLEDİLER'

Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumunda tutulan M.Ö.’in annesi N.Ö. ise şunları anlattı:

"Oğlum M.Ö., yaklaşık 11 yıldır cezaevindedir. Değişik cezaevlerinde kaldıktan sonra en son Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevine nakil oldu. İletişimi sadece telefon ile sağlamaktadır. İmkan oldukça görüşe gitmekteyiz. Diğer oğlum, oğlumu ziyarete giderken cezaevinde kalan oğlum M.’nin sekerek yürüdüğünü fark etti. Nedenini sorunca 07.08.2023 tarihinde sabaha karşı saat 03.00 gibi odasına kimliği belirsiz kişilerin girip onu darp ettiğini, kafasına vurduklarını, bacağına şiş batırdıklarını belirtti. Ona ölümcül darbeler vurduktan sonra kapıyı üzerine kilitlediklerini söyledi. Şu anda durumunu bilmiyoruz. Oğlumun can güvenliğinden endişe duyuyoruz.”

'KOĞUŞ KAPILARI AÇILARAK SALDIRI OLMUŞ'

Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumunda tutulan S.G.’nin kuzeni Y.Y. de şunları söyledi:

"Geçtiğimiz günlerde kuzenimin bulunduğu yerde koğuş kapılarının açılıp içeriye adli mahkûmların girip saldırı, darp ve küfür edildiği söylendi. Bu uzun süre devam ediyor. 7 yaralının olduğu söylendi. Kuzenim telefonda bunları söyledikten sonra telefon kapandı. Şu ana kadar herhangi bir haber alamadık. Endişe ediyoruz, durumu hakkında bizlere yardımcı olmanızı talep ediyorum."

'SALDIRI 8 AĞUSTOS’TA GERÇEKLEŞTİ'

Raporda, İHD heyetinin Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumunda tutulan mahpuslarla yaptığı görüşmeler de yer aldı. Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nde E-17 nolu koğuşta kalan M.Ö, saldırının 08 Ağustos’ta gerçekleştiği aktardı. Saldırganların koğuşuna girerek önce kendisini koğuş dışında çıkması istediğini, kendisi çıkmayınca kafasına kapı kolu olarak değerlendirdiği bir cisimle vurup, baldırlarına sivri bir cisim batırdıklarını aktardı.

M.Ö’nun anlattığına göre saldırganlar durmadı, E-18 nolu koğuşa geçmek istediklerini de aktardı. Koğuşta tutulan C.O. isimli mahpusun masayı kapının arkasına koyduğu için faillerin içeri giremediklerini söyleyen M.Ö, “İçeri giremeyen failler C.O.’ya tehdit ve hakaretlerde bulundu” dedi. Söz konusu olayla ilgili yürütülen suç soruşturması ve disiplin soruşturmasında C.O.’nun mağdur veya tanık olarak hiçbir sıfatla beyanlarına başvurulmadı.

M.Ö.’nün aktardığına göre E-12 nolu koğuşta bulunan H. isimli mahpus ciddi bir şekilde darp edilerek yaralandı. H. isimli mahpusun Ömer Halisdemir’in öldürülmesinden dolayı hükümlü bulunduğunu aktaran M.Ö., "Failler H.’yi öldüreceklerdi. Hatta rehin almışlar. Bu rehin alma durumu sabaha kadar devam etti” dedi.

"SALDIRGANLAR ‘SİZ RESMİ DEVLETSİNİZ, BİZ DERİN DEVLETİZ’ DİYE BAĞIRIYORDU"

O gece cezaevinde yaşananlarla ilgili detaylı bilgi veren M.Ö’nin aktardıklarından öne çıkanlar şunlar:

- "Mahpusları 30-45 dakika arasında koğuşlarda tuttular. Bu rehin alma olayı sırasında infaz koruma memurları koridorda bekliyordu. İnfaz koruma memurları ana koridorda beklerken G. isimli fail elinde kapı kolu ve kesici-delici aletlerle “Biz PKK’lileri ve Fetö’cüleri böyle yaparız” diyerek mahpuslara sinkaflı küfürler etti. Saldırıyı gerçekleştiren mahpuslar gardiyanlara “Siz resmi devletsiniz, biz derin devletiz. Yukarıdan söz aldık bize kimse dokunmayacak. Bize bir şey olmayacak” dediler.

Olaydan bir gün sonra (09.08.2023) cumhuriyet savcılığınca SEGBİS vasıtası ile ifadem alındı. 16 Ağustos saat 19.00’da Ceza ve Tevkifevleri Müdürlüğünden iki müfettiş olayla ilgili beyanlarımızı aldı. Müfettişler özellikle faillerin yardım alıp almadıkları konusu üzerinde durdu. İfade alma işlemi bittikten sonra müfettişler ifade evrakında isimlerinin bulunduğu yeri kapatarak imzalattılar."

Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nde tutulan Y.Y. ile yapılan görüşmede de raporda yer aldı. Diğer mahpuslarla benzer içerikte ifadeler kullanan Y.Y, saldırıyı gerçekleştiren faillerin “Biz derin devletiz, biz bunu devlet adına yaptık” diye bağırdığını duyduğunu, olaylardan sonra savcılığa dilekçe verdiğini aktardı.

'MAHPUSLARIN CAN GÜVENLİĞİ YOK, GÜVENLİK ZAFİYETİ VAR'

İHD heyeti tarafından Elazığ 1 ve 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ile Elazığ T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan mahpuslarla yapılan görüşmelerin yer aldığı raporda, yaşanan ihlallere ilişkin öne çıkan tespitler şunlar:

- Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nde; 7 Ağustos 2023 saat 03.00 sıralarında 2 adli mahpus tarafından TMK kapsamındaki dosyalardan tutuklu ve hükümlü olarak bulunan diğer mahpusların odalarına girilerek yaralama, alıkonulma, tehdit ve hakaret fiilleri gerçekleştirilmiştir. Mağdurlar ve olaya tanık olan mahpusların beyanlarının tutarlı olması ile oluşan kanaate göre; olayın faillerinin, infaz koruma memurları tarafından kullanılan/muhafaza edilen kapı kolları ile saldırıya maruz bırakılan mahpusların kaldığı odaların kapılarını açtıkları, bu süre içerisinde herhangi bir şekilde hapishanede mahpusların güvenliğinden sorumlu personeller tarafından engellenmedikleri; bu durumun hapishane içerisinde mahpusların can güvenliğinin olmadığı ve genel olarak güvenlik zafiyetinin olduğunu göstermektedir.

- Yine söz konusu saldırı olayının üzerinden uzun bir süre geçmesine rağmen ilgili kurumlar ile soruşturmayı yürüten makamlar tarafından kamuoyunu bilgilendirici ve mahpuslar ile ailelerin kaygılarını giderici bir açıklama yapılmadığı tespit edilmiştir.

- Mahpusların saldırı olayı sonrası anlatımları dikkate alındığında; saldırı sonrası yaralama ve diğer fiillerin gerçekleştirilmesi akabinde hastaneye sevklerinin geciktirildiği ve hastane sevklerinin ambulans yerine ring araçları ile gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

- Saldırı ve diğer fiillerin gerçekleştirilmesinden sonra ilgili hapishanede adli ve idari soruşturma başlatıldığı, yaşanan olayın mağduru olan mahpusların bir kısmının başka hapishanelere sevk edildikleri tespit edilmiştir.

- Olayın faillerinin başka bir hapishaneye sevk edilip edilmedikleri veya başka bir yerde tutulduklarına dair mahpuslara bilgi verilmediği de heyetimizce tespit edilmiştir.

'İHMALİ OLAN KAMU GÖREVLİLERİ TESPİT EDİLEREK GEREKLİ İŞLEMLER BAŞLATILMALI'

Elazığ 1 ve 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishaneleri ile Elazığ T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan tutuklu ve hükümler ile yapılan görüşmelerde mahpusların bir çok ihalle maruz kaldığının vurgulandığı raporda, şu öneriler sıralandı:

"Raporumuz konusu Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesinde; 7 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleşen ve birçok mahpusun yaralanmasına neden olan olayla ilgili olarak, etkin bir soruşturmanın yürütülmesi ile öncelikle mağdur mahpuslar ve kamuoyuna tatmin edici açıklamaların yapılması gerekmektedir. Olayın üzerinden uzun bir süre geçmesine rağmen kamuoyuna hiçbir açıklama yapılmaması; diğer hapishanelerde tutulan mahpuslar ile ailelerini de tedirgin etmektedir. İvedi bir şekilde ilgili hapishanede meydana gelen saldırı ve diğer fiillere ilişkin kamuoyu ve ilgililer bilgilendirilmelidir. Olayda şüpheli olarak yer alan mahpuslar ile olayın gerçekleşmesinde kastı veya ihmali olan kamu görevlilerinin tespit edilerek haklarında etkin bir soruşturma yürütülmesi gerekmektedir."