Kaypakkaya, Çayan ve Gezmiş lise kitaplarında
'Türkiye’de 68 Kuşağı; Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, İbrahim Kaypakkaya gibi isimler liderliğindeki sol hareketle özdeşleştirildi'
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2017-2018 eğitim ve öğretim yılına ilişkin hazırladığı Ortaöğretim Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ders kitabında 68 hareketi konu oldu. 68 eylemlerinin en önemli özelliğinin anti emperyalist olduğu belirtilirken kitapta "Tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye" sloganı vurgulandı. 68 hareketinin öne çıkan isimlerini anan birçok kişiye dava açılmasının yanı sıra İbrahim Kaypakkaya, Mahir Çayan ve Deniz Gezmiş'in 68 hareketinin önderleri olarak sıralandı.
Geçen haftalarda İbrahim Kaypakya'nın hayatını yazan yazar Nihat Behram'ın "Ser Verip Sır Vermeyen Bir Yiğit" adlı kitabı 30 yıl sonra yeniden yasaklanmıştı.
Aydınlık'tan Özlem Konur Usta'nın haberine göre 68’in önderleri ise kitabın antiemperyalizm vurgusunun doğru, hareketin liderleriyle ilgili kısmının ise hem yanlış hem de eksik olduğunu söyledi. Kitapta, 68’de eylemlerde yer alan Fikir Kulüpleri Federasyonu Genel Başkanı olan Doğu Perinçek yer almadı.
12’nci sınıfta okutulan Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ders kitabında "Yumuşama Dönemi’nde Dünyadaki Ekonomik Sosyokültürel ve Bilimsel Gelişmeler" adlı ünitede 68 Kuşağı başlığı da yer aldı. 68 hareketi, geçen yılki kitaplarda çoğu dünyadaki gelişmeleri anlatan üç cümle ile özetlenirken, bu yıl yaklaşık iki sayfada ele alındı. Kitapta, dünya çapındaki eylemlere geniş yer verildi. Türkiye ile ilgili bölümde ise şu ifadeler var:
"Türkiye’deki 68 eylemlerinin en önemli özelliği antiemperyalist bir nitelik taşımasıydı. Tüm dünyada yayılan savaş karşıtlığı ve özgürlük fikrinden etkilenen sol görüşlü gençlik, Amerikan 6. Filo’sunun Türkiye ziyaretine karşı protesto gösterileri yaptı. 29 Nisan 1968’de Ankara’da yapılan mitingde ‘Tam bağımsız gerçekten demokratik Türkiye’ sloganı on binler tarafından tekrarlandı. Türkiye’de 68 Kuşağı; Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, İbrahim Kaypakkaya gibi isimler liderliğindeki sol hareketle özdeşleştirildi."
Kitapta ayrıca "12 Mart Muhtırası ve 12 Eylül Darbesi" başlıklı bölümde Türkiye İşçi Partisi, Mihri Belli, Behice Boran, Mehmet Ali Aybar’a da şu sözlerle yer verildi:
"1961 Anayasası ile oluşan demokratik ortamdan istifade eden Türkiye İşçi Partisi (TİP); solcu aydınları, sendikacıları ve sosyalistleri bünyesine toplayarak Türk siyasetinde yerini aldı. Başlangıçta seçimlerde belli oranda başarı gösteren TİP kendi içerisinde M. Ali Aybar, Behice Boran, Doğan Avcıoğlu, Mihri Belli gibi önde gelen fikir insanları ve Yön dergisi gibi yayınlar tarafından eleştirilere maruz kaldı. (...) Sol partilerin 1969 seçimlerinde aldığı başarısız sonuçlar, Türkiye’de sosyalizmin inşasının seçimle değil devrimle olabileceği yönündeki inancı güçlendirdi."
NATO ELEŞTİRİSİ
Aynı ders kitabında, Türkiye’nin NATO üyeliği de, "Türkiye, Atatürk zamanındaki çok yönlü dış siyasetten uzaklaşıp NATO merkezli bir siyaset izlemesiyle ABD güvenlik çemberine dâhil edildi" ifadesiyle eleştirildi. Aydınlık 29 Eylül’de ders kitabındaki NATO eleştirisini kamuoyuna duyurdu. Kitapta, Truman Doktrini’nin ardından Türkiye’de ABD eksenli politika izlendiği, Türkiye’nin ABD’ye bağımlı hâle geldiği ifade edildi. Kitabı inceleyen tarihçi yazar Mustafa Solak, "Geçen yılki ders kitabına göre, emperyalizm kavramının geçtiği konu başlığı sayısı ikiden sekize çıkarılmıştır. Diğer konularda da AB, özellikle de ABD’nin uluslararası hukuk tanımadığı ifade edilmektedir. ABD’nin Ortadoğu’da, Afrika’da, özellikle Suriye’deki politikaları eleştirilmektedir" dedi. (HABER MERKEZİ)
