Sur’da yıkım var, itiraza cevap yok

Diyarbakır’ın Sur İlçesi’nde sokağa çıkma yasağı bir yılı aşkın bir süredir 4 mahallede devam ediyor. Tarihi dokuya sahip ilçede yaşanan yıkımlar endişeye neden oluyor. Mağdurların şikayetleri ise duyulmuyor.

FARUK BALIKÇI / DİYARBAKIR

Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin 28 Kasım 2016’da dört ayaklı minarenin önünde öldürülmesinin ardından Sur İlçesi’nde sokağa çıkma yasağı konuldu. Tarihi yapıların, kiliselerin ve camilerin bulunduğu ilçede 103 gün süren çatışmalar 9 Mart 2016 tarihinde sona erdi.

Ancak Cemal Yılmaz, Hasırlı, Savaş ve Fatihpaşa mahallelerinde yasak günümüzde de sürüyor. Süren diğer bir uygulama ise bu mahallelerde başlatılan yıkımlar. 4 mahalleye açılan tüm sokaklar ise beton bariyerlerle kapatıldı.

‘TARİHİ YAPI ZARAR GÖRÜYOR’

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri ile ilgili İmar Planı Değişikliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca onaylandı. Şehir Plancıları Odası Diyarbakır Eş Başkanı Büşra Cizrelioğulları Sadak, bilgi almakta zorlandıklarını söyledi. Sadak, "4 Ocak’ta temel atma töreni yapıldı. Herhangi bir bilgilendirme yapılmıyor. Bakanlığın projelerine bireysel çabamızla ulaşarak bilgi sahibi oluyoruz" dedi.

İTİRAZA CEVAP VERİLMEDİ

TMMOB Şehir Plancıları Odası Diyarbakır Şubesi, "Koruma Amaçlı İmar Planı Değişikliği’ne’’ itiraz etti. İtiraz dilekçesinde, Suriçi’ndeki geleneksel tarihi dokunun hiçe sayıldığı ve tescilli yapıların göz önünde bulundurulmadığına dikkat çekti.

Oda tarafından verilen dilekçede şunlara vurgu yapıldı: "Hasırlı Mahallesi’nde iki adet; Cemal Yılmaz, İskender Paşa, Melik Ahmet ve Ali Paşa mahallelerinde ise birer adet olmak üzere toplamda 6 karakol inşa edileceği ve Suriçi’nin yıkımlardan sonra bugüne ulaşan dokusunun da zarar görmesine neden olacak ciddi kararlar önerildiği görülmektedir. Söz konusu plan değişikliği ile geliştirilen kararlar mevcut tarihi dokunun bozularak başka bir çehreye dönüşmesine yol açacaktır." İtiraz dilekçesine herhangi resmi bir cevap verilmedi.

TMMOB Diyarbakır Şubesi Başkanı Şerefhan Aydın da koruma amaçla imar planına bağlı kalınmadığını belirterek, "Yıkımla birlikte onlarca yıllık ağaçlar kesildi. Plan değişikliğini askıya çıkardılar. İtiraz ettik. Dönüş yapmadılar. Şimdi yürütmenin durdurulması için savcılığa başvuruda bulunacağız" dedi.

OKULLAR KARAKOLLARA DÖNÜŞTÜRÜLECEK

TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu tarafından yapılan açıklamada, söz konusu plan değişikliği ile 8 metre yüksekliğinde duvarlarla çevrilecek olan "Emniyet Hizmet Alanları" ile Suriçi’nin savunma odaklı düşünüldüğü ve bu yaklaşım ile de planlamanın bir savunma aracına dönüştürüldüğü ifade edildi.

Açıklamada, "Söz konusu plan değişikliği ile Suriçi’nde bulunan eğitim kurumları sağlık alanları, konut ve tescilli yapılar yerine karakolların inşa edilmesi öngörülmekte ve bu savunma odaklı yaklaşım diğer tüm değerleri de göz ardı etmektedir. Bu da genel şehircilik ilkelerine, disiplinler arası planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık teşkil etmektedir" denildi.

976 YAPI YIKILIYOR

Yeni açılacak yollar ve yapılacak karakol alanları içerisinde 17 adet tescilli yapı, 42 adet korunmaya değer geleneksel yapı olmak üzere toplamda 976 adet yapının plan gereği yıkımı öngörülüyor.

Sur’un kamulaştırılması nedeniyle evleri yıkılan 600’ün üzerinde Sur mağduru ile Diyarbakır Barosu, Danıştay’a dava açtı. Açılan davaların sonucu bekleniyor.

Diyarbakır Barosu Başkanı Avukat Ahmet Özmen, dünya kültür mirasında yer alan Sur’un yıkımında moloz taşıyan kamyonların tarihi eselere ne kadar zarar vereceğini bilemediklerini söyledi. Özmen, "Sur, tarihi eser, yaşam biçimi ve kültürel yapısıyla dünya kültür mirasında yer aldı. Sur'un eski haline getirilip korunması gerekir" dedi.