'Tek parti diktası' mı?

Can DÜNDAR

ARTI GERÇEK- Erdoğan, Cumhuriyet’in kutlama mesajında bile Cumhuriyet’in kurucu kadrosuna dokundurmadan edemedi. "Türkiye’nin demokrasi mücadelesini, tek parti diktasından darbelere kadar birçok engeli aşarak sürdürdüğünü" söyledi.

"Tarihe takla attırmak" böyle bir şey olsa gerek…

Türkiye Cumhuriyeti’nin bir tek parti rejimi olarak kurulduğu sır değil. Ama Erdoğan’ın "tek parti diktası" diye suçladığı dönemde iki çok parti girişimi var. 6 yıl arayla denenen, ikisi de Cumhuriyet’e tehdit oluşturduğu gerekçesiyle sonlandırılan iki girişim…

1930’lar, Avrupa’da faşizmin yükseldiği yıllardı ve bir dünya savaşıyla sonuçlandı. Erdoğan’ın "tek parti diktası" dediği, tam da bu dönem… Ülkenin bugünkü gibi maceracı olmayan lider kadrosu sayesinde savaştan, büyük yıkımdan uzak kalabildiği yıllar…

Erdoğan, demokrasi mücadelesinin tek parti diktasına rağmen sürdürüldüğünü söylüyor ya; işin aslı, tek parti rejiminin demokrasinin yolunu açtığı -ya da kimilerine göre açmak zorunda kaldığı-dır.

"Tek parti devri"nde bir demokrasi mücadelesi verenlerin ve en çok bedel ödeyenlerin ise, bugün Erdoğan’ın düşman safında gördüğü sosyalistler, Nazım’lar, Sertel’ler, Behice Boran’lar, Aziz Nesin’ler, Mehmet Ali Aybar’lar, Sabahattin Ali’ler olduğunu da kayda geçirmek gerekir.

Bir de bugüne bakalım:

Her türlü engele rağmen yarım yamalak süren demokrasiyi bir "tek adam" rejimine dönüştürmeye çalışan Erdoğan’ın bu eleştiriye hakkı var mı? "Tek parti diktası" dediği şey, valileri parti memuruna dönüştürmek, seçilmişlerin yerine kayyım atamak, yargıyı tam kontrol altına almak, muhaliflerini hapse tıkmak, basını propaganda aracı olarak kullanmaksa, şu anda tam da o diktayı yaşadığımızı söyleyebiliriz. Üstelik 30’lardaki gibi faşizmle yönetilen bir Avrupa ya da savaşa yaklaşan bir dünya yokken… Cumhuriyet çocukluk çağında değil, neredeyse yüz yaşındayken…

Evet; demokrasi mücadelesi, bu "tek parti diktası"na rağmen sürüyor. Bu engeli de aşar, aşacaktır.