‘Tertele 81. yılında da devam ediyor’

GÜNCEL –Dersim Tertelesi olarak bilinen 4 Mayıs 1937 tarihli "Dersim’de Tenkil Harekâtına Dair Bakanlar Kurulu Kararı" sonrasında yaşanan katliamlarda yaşamını yitirenler anılıyor.

Bakanlar Kurulu kararı ile Dersim’e başlatılan harekât sonrasında binlerce kadın, erkek, genç, yaşlı, çocuk dağlarda, derelerde, mağaralarda, köy meydanlarında öldürülmüştü. Yoğunlukla 1937 ve 1938 yıllarında devam eden katliamlarda sağ kalanların bir kısmı göç ettirilirken, yaşananlar Dersimlilerin hafızalarındaki yerini hala koruyor.

Munzur Çevre Derneği Başkanı Hatun Esen ile Hozat Kültür ve Kalkınma Derneği Başkanı Ali Haydar Çavuş, 81. yılında Dersim Tertelesi’ni PİRHA’ya değerlendirdiler.

"ACI DEVAM EDİYOR"

Terteleyi anlatırken "Dersimliler açısından ciddi anlamda bakıldığında değişen hiçbir şey yoktur" diyen Hatun Esen, "Bize karşı geçmişten beri bir kin, bir öfke, bir yok etme politikası var. Biz 37’de, 38’de çok büyük acılar, katliamlar yaşadık. Ne söyleyecek söz var ne yazacak kalem var o acıları. Sürgün edildik. O sürgünden dönen büyüklerimize sorduğumuz zaman hep susuyorlardı. Çünkü çektikleri acıları bizimle paylaşmadılar ki biz bu ülkede barış içinde yaşayalım" dedi.

Tertele’den yıllar sonra köylerine geri dönenlerin yaşamı inşa ettiklerini söyleyen Esen, 1993 ve 1994 yıllarında köy yakma ve boşaltmaları nedeniyle yine benzer acılar yaşadıklarını söyledi. Birlikte mücadelenin de önemine vurgu yapan "Ne olursa olsun biz birlikte mücadele edersek var olabiliriz" dedi.

DERSİM AYAĞIMIZIN ALTINDAN KAYIP GİDİYOR

4 Mayıs Dersim Tertelesi’nin 81. yılına ilişkin PİRHA’ya konuşan Hozat Kültür ve Kalkınma Derneği Başkanı Ali Haydar Çavuş, "Tabi ki geçmişimizi bilmezsek geleceğimize yön veremeyiz ama bence şu anda tezgahlanan şey 38 katliamını aratacak türden. Çünkü inancımız, düşüncelerimiz, insaniyetimiz, yaşam felsefemiz her şeyimiz asimilasyon altında" dedi.

"GEÇMİŞTEN ÇOK GÜNÜMÜZ VE GELECEĞİN İRDELENMESİ GEREKİYOR"

Dersim Katliamı’nın yaşanan en büyük trajedilerden biri olduğunu kaydeden Çavuş, geçmişe yönelik şeylerin tekrarlanmasından çok günümüz ve geleceğin irdelenmesi gerektiğini ifade etti. "Biz travma yaşamış bir toplumuz. Bu travmanın etkilerinden kurtulup geleceğe ilişkin yapılması düşünülen şeylere karşı neler yaparız bunun hesabını yapmamız lazım" diyen Çavuş, şunları kaydetti:

"Yani şu anda bile Alevilerin kapılarına çarpılar koyarken, inanç yerleriyle ilgili alaycı ifadeler kullanılırken çeşitli biçimlerde yukarıdan destekli olarak bize hakaretler edilirken ya da rencide edici türden şeyler kullanılırken bizim hala geçmişe takılıp kalmamız çok fazla bir şey getirmeyecek diye düşünüyorum. Tabi ki geçmişimizi bilmezsek geleceğimize yön veremeyiz ama bence şu anda tezgâhlanan şey 1938 katliamını aratacak türden. Çünkü inancımız asimile altında, düşüncelerimiz, insaniyetimiz, yaşam felsefemiz her şeyimiz asimile altında."

"ORADA AZINLIK BİLE KALAMAYACAĞIZ"

Dersim’deki bütün izlerin silinmeye, değerlerin yok edilmeye çalışıldığına dikkat çeken Çavuş, Dersim’le ilgili yeni projelerin olduğunu ve bu projelerin ciddi biçimde Dersim’i bitirme projeleri olduğunu vurguladı. Çavuş şunları belirtti:

"Dersim’de büyük çaplı trilyonluk üretim projeleri var. Bu üretim projelerinde bizim orada çalışacak insanımız yok. İstihdam alanında yerleşecek insanlarımız yok. Dışarıdan başkalarını getirecek buraya yerleştirecekler. Ev verecekler, çoluk çocukları olacak. Öyle bir zaman gelecek ki biz orada belki azınlık bile kalamayacağız. Yani 38’de vurduklarını vurdular, öldürdüklerini öldürdüler, gönderdiler ama kalanlar hiç olmazsa dağda, mağaralarda, ağaç kovuklarında onurluca yaşadılar. Onurlu yaşamak başka bir şeydir. Kimseye muhtaç olmadan, kimseye el açmadan, kimsenin önünde eğilmeden yaşama tutunmaya çalıştılar. Gerektiğinde ağaç kabuğu yediler, ağaç yaprağı yediler ama kimsenin karşısında eğilmediler. Şu anda tablo değişiyor. Dersim’in demografisini tamamen değiştirmek istiyorlar."

Çavuş, Dersim’e uzaktan sahip çıkan veya çıkmaya çalışan Dersimlilere de seslenerek topraklarına geri dönme çağrısında bulundu. (HABER MERKEZİ)