'Türkiye tarafını seçmeye zorlanacak'

ARTI GERÇEK- Suriye gerilimi ABD ve Rusya arasında sıcak bir çatışmaya dönüşür mü? Rusya’nın böylesi bir gelişmeye tepkisi ne olur? ABD hangi çapta bir harekat planlıyor?

Gelişmeleri Washington’dan Ahval News editörü İlhan Tanır ve Moskova’dan Moskova devlet üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Kerim Has, 11 Nisan akşamı ARTI TV’de Ana Haber bülteninde Ergun Babahan'a değerlendirdi.

Kerim Has, "Olası bir Amerikan müdahalesinin Suriye’nin Esad’ın alt yapısını yıpratıcı, Türkiye’yi de artık tarafı seçmesi konusunda zorlayıcı bir etkisi olacak" derken "Türkiye'nin tercihinin Rusya'dan yana" olacağını söyledi.

İlhan Tanır ise "Görünürde bir saldırı olacağını" ve "Saldırı ve Rusya’nın cevabı uzadığında Türkiye'nin kolay kolay ABD’ye 70 yıllık ittifaklara sırtını dönemeyeceğini" dile getirdi.

‘BİR SALDIRININ GELDİĞİ GÖRÜNTÜSÜ VAR’

İlhan Tanır: Trump’ın niyetini amacını gün içinde attığı tweetlerinden anlıyoruz. Peki bunlar yüzde yüz Suriye saldırısı mı? Savunma Bakanı Mattis bir açıklama yaptı. Kimyasal silah saldırısıyla ilgili kanıtları incelemeye devam ettiklerini söyledi. Bu önemli bir göstergeydi. Trump Pazartesi sabahı 24-48 saat arasında karar vereceğim demiş olsa da şu ana kadar bir karar verilmiş görünmüyor. Görüntü bir saldırının geldiği. Fakat Başkan Trump’ın her söylediği artık gerçekleşmiyor. Değişik bir başkanlık türü var. Diğer kurumlarla toplantı yapmadan bir karara varmadan bazı sözler veriyor. Yine de meseleye temkinli bakmak ve önümüzdeki saat ve günlerde Pentego’nun açıklamalarını izlemek gerekir.

‘KONTROLLÜ BİR ASKERİ CEVAP GELİŞTİRİLECEK’

Dr. Kerim Has: Böyle bir saldırı olursa geçen yıl ki saldırıdan daha kapsamlı bir saldırı olacaktır. John Walker’ın kendisini ispatlaması gerekir. Rusya buna anasıl cevap verir? Buna askeri bir cevap verecektir. Rusya’nın da değil belki ama Suriye Hava Savunma sistemiyle füzelerin havada imha edilmesi. Gemileri değil belki ama Amerikan uçaklarını hedef alır. Rusya kendi itibarını korumaya çalışacak. Çok fazla kontrolden çıkmayacak şekilde kontrollü bir yanıt verecek.

‘ESAD’IN ALT YAPISINI YIPRATICI, TÜRKİYE’NİN TARAFINI SEÇMESİNİ ZORLAYAN BİR SALDIRI OLACAK’

Askeri müdahale için biraz zaman gerekecek. NATO Genel Sekreteri’nin Türkiye’ye bir ziyareti olacak, Amerika’nın bölgeye göndermesi gereken gemiler olacak. Biraz daha kapsamlı Suriye’nin Esad’ın alt yapısını yıpratıcı bir operasyon olacak. Türkiye’yi de artık tarafı seçmesi konusunda zorlayıcı bir etkisi olacak.

Böyle bir gelişme Trump’ın Suriye’den çıkma durumunu nasıl etkileyecek?

İlhan Tanır: Trump’ın o söylediği çoktan mazi oldu. Çünkü Suriye savaş manzarası birkez daha değişti, Saldırı olacaksa bu saldırıdan sonra yeni bir Suriye göreceğiz. Buna Rusya’nın buna nasıl karşılık vereceğini bilmediğimiz için bunun Amerika askeri varlığına, Suriye üzerindeki stratejik düşüncesine bir etkisi olacak mı?

Zaten Trump’ın o söylediğine temkinli yaklaşılmıştı. Şimdi gündemden düştü diyebiliriz.

Türkiye tavır almak zorunda kalırsa tercihini kimden yana yapacak?

Kerim Has: Bu zor bir tercih olacak. Muhtemelen Ankara’da bir formül üzerinde çalışıyordur. Türkiye istese de istemese de son iki yılda değişen Türk-Rus ilişkileri, Batı ile Türkiye ilişkileri, Ankara burada muhtemelen Moskova’nın yanında yer almaya çalışacak.

Bu saldırının en önemli hedeflerinden birisi Esad’ın devrilmesi olmayacak. Esad koltuğunu korumaya devam edecek.

Türkiye’nin Suriye’de özellikle Afrin ve Fırat Kalkanı bölgesinde varlığını devam ettirebilmesi için Rusya ile bir kriz yaşamaması gerekir. Lavrov Afrin üzerinden Ankara’nın kamp değiştirmemesi konusunda bir mesaj vermiş oldu. S-400’ler anlaşmasının suya düşmemesi gibi konular da var.

Havuç-sopa politikası düşünüldüğünde Rusya tarafından gelecek olan havuç, Batıdan gelecek olan s-400’ler üzerinden yaptırımlar olabilir, Zarrab davasında çok fazla basına yansımamış olan kısımları olabilir Batı’dan gelebilecek sopaya tercih edilebilir.

Türkiye bu krizde Rusya’ya daha fazla yaklaşırsa Amerika’nın tavrı ne olur?

İlhan Tanır: Suriye’deki saldırı kısa bir sürede bitecekse Ankara’nın bulunduğu konumda hala iki tarafı idare edecek şekilde gemiyi süreceğine inanıyorum. Çünkü Türkiye hem Amerika’ya ihtiyacı var, NATO çıkmazı var. Rusya ile çok ciddi enerji ilişkileri var.

'TÜRKİYE ÇOK ZORLANACAK'

Saldırı ve Rusya’nın cevabı uzadığında Türkiye'nin kolay kolay ABD’ye 70 yıllık ittifaklara sırtını dönemeyeceğini düşünüyorum. Çok zorlanacak.