Türkiye’ye dönen IŞİD’liler ‘bağımlı’, ‘IŞİD hapı’na ulaşmak ise çok kolay

Hale GÖNÜLTAŞ

ANKARA - IŞİD Mart 2019’da Irak ve Suriye’deki toprak kaybının ardından mevcut finansal yapı, kaynak ve stratejisini artırma/ genişletme/değiştirme yoluna gitti. Militanlarının da kullandığı uyuşturucu maddelerin üretimi ve cihadist grupların etkin olduğu ülkelere kaçak yollarla gönderilmesi, örgütün finans kaynaklarından sadece biri. “Hapları kim ve nerede üretiyor?” sorusunun yanıtı ise oldukça kapsamlı ayrı bir dosya konusu.
Türkiye hem cihatçıların varlığı hem de uluslararası uyuşturucu trafiğinin transit yollarından biri olması nedeniyle kaçak yolla getirilen uyuşturucu maddelerinin kullanımı ve sevki konusunda oldukça elverişli bir pazar.

HEKİMLERE YAZDIRILABİLEN İLAÇLAR

Türkiye’ye dönen IŞİD’lilerin büyük çoğunluğunun günlük olarak “bağımlılık yapıcı” ilaçlar kullandığını söylemek mümkün.

IŞİD’lilerin kullandığı ilaçların tamamı “devlet denetimine” tabii. Görüştüğümüz IŞİD’lilerin aktardığına göre örneğin Lyrika, Roche ve Zelum gibi ilaçları “camialarına yakın olan hekimler” yazabiliyor.

Yazı dizisi hazırlama sürecinde halen IŞİD’li gruplarla bağlantısını koparmayan Kırşehir’de ikamet eden kişi ile mülakatımızda, Suriye’deyken bağımlılık yapan ilaç kullanmaya başladığını anlattı. Türkiye’ye döndükten sonra da kullanan arkadaşlarından tecrübe ettiği “Lyrica” isimli ilacı içmeye başladığını söyledi. Nasıl edindiğini sorduğumda, “bazı hekimlerin ilaç yazma konusunda kendilerine yakın davrandığını” belirtti. “Hekimler size neden yakın davranıyorlar?” sorum üzerine “Bizim camiadan olanlar var, yazıyorlar bir şekilde” ifadelerini kullandı.

Söz konusu ilaçlar denetime tabii. Her bir ilacın kodu var ve reçete edildiği anda kullanan kişinin ismi Sosyal Güvenlik Kurumu ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından görülebiliyor. İlaçlar sadece belirli uzmanlık alanına sahip hekimler tarafından yazılıyor.

SURİYE’DEN TÜRKİYE’YE KAÇAK İLAÇ GETİRİLİYOR

Kamuoyunda “İŞID ilacı” olarak bilinen Türkiye’de farklı isimlerle anılan Tramadol isimli ilaç ise Suriye’den Türkiye’ye kaçak yollarla getiriliyor. Piyasaya sürüldükten sonra fiyatı alıcının uyruğuna göre değişiyor. IŞİD’ten dönen ve halen örgüt ile organik bağı bulunanlar uyarıcı ilaçları bulundukları ortamlarda ya da kendi ifadeleri ile “camialarına yakın olan hekimlerden” reçete etmesi ile edindiklerini belirtirken, örgütten uzaklaşmış ya da daha önce El Nusra, El Kaide’de alıştıktan sonra bağımlısı haline gelmiş ve ciddi yoksunluk görenler kaçak yollarla gelen ilaçları para ödemek suretiyle satın alıyorlar.

IŞİD İLACI MARKETLERDE SATILIYOR

Tramadol, “uzun süre uykusuz kalmak”, “mutlu hissetmek”, “ağrıların kesilmesi” “bireyin kendini psikolojik olarak güçlü hissetmesi” gibi gerekçelerle kullanılıyor.

2018 yılında Ankara’da söz konusu ilaca ulaşımın kolaylığını görünür kılmak için, Suriyeli mültecilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde dolaşarak bir haber yazmıştım. İlaca gereksinim hisseden bir kadın olarak Suriyelilerin işlettiği bir marketten Tramodol isimli ilacın kolaylıkla nasıl edinilebildiğini habere konu etmiştim. Lakin habere kısa bir süre sonra mahkeme kararı ile engelleme getirilmişti.

Aradan beş yıl geçti. Dosyayı hazırlama sürecinde yine Suriyelilerin yaşadığı mahallelerden birine gittim. Deterjanından Suriye kahvesine, saç kurutma makinesinden kaçak çaya kadar her türlü ürünün satıldığı dükkâna girdim. Suriyeli 30’larında bir genç karşıladı. Raflarda Suriye’den getirilen ürünleri incelerken sohbet etmeye başladık. Tezgâhın önündeki tabureye oturmak için izin istedim ve yine kısa bir sohbetin ardından ilaç gereksinimim olduğunu söyledim. Satıcı, “İlacın ne olduğunu anlamadığını, daha açık konuşmamı” istedi. Dükkanının ismini, kendisinin de çok iyi tanıdığı eşi ile Suriye’ye IŞİD’e giden, eşi çatışmada öldükten sonra ailesi tarafından Türkiye’ye getirilen ve halen bağımlılık tedavisi gören Türkiyeli bir kadından aldığımı söyledim. Kadının ismini vermemin ardından iletişim daha kolaylaştı.

İKİ TANE HAP 400 LİRA

Dükkân sahibi kendisinin satmadığını, ama bir defalık ilacı bulabileceğini söyledi. Söylediği ücret oldukça yüksekti. Uzun süren pazarlık sonucu iki adet Tramadol hap için 400 lirada uzlaştık. En geç bir saat içinde ilacı getirebileceğini söyledi. İlaçları almak üzere dükkâna gitmedim ama bağımlılık yapan bir ilacın sokaklarda halen çok rahat bulunabileceğini yine görünür kılmış olduk. Tramodol Irak ve Suriyeli mültecilerin yanı sıra çeşitli mahallelerde barınan Türkiyeli bağımlılar arasında da “IŞİD ilacı” olarak biliniyor. Öte yandan geçen yıl uluslararası bir kurum için Suriye sınırından haber geçtiğim sıralarda insan kaçakçılarından öğrendiğime göre bir adet Tramadol’un fiyatı 50 liraydı. Bölgede genellikle tane ile değil kutularla alış satış yapılıyor. Sınırda insan kaçakçılığı yapanlar; Suriye’den Türkiye’ye sınır geçişlerini sağlayanlar da “uzun süre uyanık kalmak” için bu ilacı kullandıklarını daha önce yaptığım mülakatlarda dile getirdi.

Yabancı uyruklu IŞİD'liler sınır dışı edilemiyor ve serbest kalıyor

IŞİD'den döndüler ama... 'Cihat'tan vazgeçmediler, çocuklarını hastaneye bile götürmüyorlar

Ankara'daki IŞİD'liler: İletişim sosyal medyadan, buluşmalar hamamda