Yargı kararına rağmen barış akademisyenine 'keyfi arşiv' engeli: 'Başka örneği olmayan bir hukuksuzluk'

Ezgi YILDIZ

İSTANBUL - 'Bu Suça Ortak Olmayacağız' başlıklı bildiriyi imzaladığı için 686 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edilen Barış Akademisyenleri'nin hukuk mücadelesi sürüyor. İhraç edilen 370 akademisyenden bir kısmı yargı kararıyla göreve iade edilse de çeşitli hukuksuzluklar ve engellerle karşılaşıyor.

Yargı kararıyla göreve iade edilen akademisyenlerden biri Hülya Dinçer. Ankara 19’uncu İdare Mahkemesi, Dinçer için daha önce görev yaptığı Marmara Üniversitesi hukuk fakültesindeki görevine iade kararı verdi. İhraç nedeniyle yoksun kaldığı tüm özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilen karar Ankara 14’üncü Bölge İdare Mahkemesi’nin yaptığı istinaf incelemesinde de onaylandı.

Karara uymayan Marmara Üniversitesi, görevine iade edilen akademisyen için yasal temeli olmadığı halde ‘arşiv araştırması’ yapılmasını istedi ve araştırma sonucunun gelmediğini ileri sürerek mahkeme kararını uygulamadı. Sonrasında ise Dinçer’i görevine başlatmayacağını bildirdi. Dinçer üniversitenin keyfi davrandığını belirterek, arşiv araştırmasını “Türkiye’de başka hiçbir üniversitenin talep etmediğini” belirtti.

‘KEYFİLİKTE YEPYENİ BİR BOYUT’

Hülya Dinçer, yargı sürecinin lehine sonuçlanmasının ardından üniversite yönetiminin tutumunu ve ihraç kararlarını “hukuksuzluk tüm kamu emekçileri için devam ediyor” sözleriyle değerlendirdi. Dinçer, üniversitenin kararın açıklanmasının ardından hukuken 30 gün süre içinde kendisini göreve başlatması gerektiğine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Marmara Üniversitesi’nin, ihraç kararının hukuka aykırı olduğu yargı kararıyla da tescillenmiş olmasına rağmen, bir akademisyeni göreve başlatmayı reddetmesi keyfiliğin yepyeni bir boyutu. Türkiye’de başka örneği olmayan bir keyfilik ve hukuku tanımama örneği. Sebebi ise, kamuda yerleşik olan hesap vermeme kültürü. Bana bildirilen göreve başlatmama kararı tümüyle gerekçesiz. Bu da keyfiliğin geldiği noktayı gösteriyor bize. Türkiye’de yargı kararlarını tanımama kültürü yerleşti ve bu çok vahim. Türkiye’de ihraç bir akademisyen hakkındaki mahkeme kararını uygulamayan ilk üniversite.”

AKADEMİSYENE ÜNİVERSİTEDEN ‘ATAMAMA’ KARARI

Yargı kararının gereğinin yerine getirilmesi için birçok başvuruda bulunan Dinçer’in başvurularına karşın üniversite yönetimi akademisyen hakkında İstanbul Valiliği Emniyet Müdürlüğü tarafından arşiv araştırması yapılmasını istedi.

Marmara Üniversitesi yönetimi, altı ay sonra sonuçlanan arşiv araştırmasına dayanarak, mahkeme kararının üzerinden tam sekiz ay geçmişken, bu kez hiçbir gerekçe sunmaksızın Dinçer’i görevine atamama yönünde karar verdi.

'İDARENİN TAKDİR YETKİSİ YOKTUR'

Avukat İlkay Bahçetepe, müvekkili Dinçer için hakkında verilen iptal kararının en kısa sürede uygulanması gerektiğine dikkat çekti. Bahçetepe, iptal kararının uygulanmasının tek yolu karar gerekçesine uygun bir şekilde uygulanması ihraç işleminin hiç yapılmamış gibi sonuçlarının ortadan kaldırılması gerektiğini belirtti. Arşiv araştırmasının hangi koşullarda yapılabileceğini hatırlatan Bahçetepe, şöyle konuştu:

"Yargı kararı sonrası yapılacak göreve iade işlemi memuriyete ilk defa ya da yeniden atama niteliğinde değildir. Hukuk devletinin gereği olarak Anayasanın 138'inci maddesinde, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usul Kânununun 28’inci maddesinde, mahkeme kararlarına uyulması güvence altına alınmış, buna bir istisna getirilmemiş, yargı kararlarının uygulanması konusunda idareye takdir yetkisi tanınmamış, aksine kanunda öngörülen azami süre içerisinde mahkeme kararlarının gereğine göre işlem tesis edilmesi hususunda idari makamlara hukuki zorunluluklar getirilmiştir."

ARŞİV ARAŞTIRMASI NEDİR, NE ZAMAN YAPILIR?

Kamu görevine girişte yapılması gereken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının kapsamı 7315 sayılı Kanunun 3’üncü Maddesinde düzenleniyor. Buna göre arşiv araştırması, ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılır.