16 kentte saha araştırması: Sedat Peker’in iddiaları AKP seçmenini etkiliyor

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK-Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi 25-30 Mayıs 2021 tarihlerinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde seçmen davranışlarına dair bir saha araştırması gerçekleştirdi. Diyarbakır, Mardin, Urfa, Van, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkâri, Ağrı, Muş, Bingöl, Bitlis, Adıyaman, Kars, Dersim ve Iğdır’da bin 64 kişi ile yüz yüze yapılan saha araştırmasında katılımcılara sorular yöneltildi. Anket çalışmasında katılımcılara ülkenin en önemli sorununun ne olduğu, Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemi, Sedat Peker’in iddiaları, olası seçimde hangi partiye oy vereceklerine ilişkin sorular yöneltildi.   

ÖNCELİKLİ SORUNLAR EKONOMİ, KÜRT MESELESİ VE ÇATIŞMALI ORTAM

Türkiye'nin en önemli birinci öncelikli sorunu nedir sorusuna katılımcıların yüzde 54,6’sı "Ekonomik Kriz/İşsizlik" cevabı verirken, yüzde 17,6’sı "Kürt Sorunu", yüzde 5,6’sı "Çatışma Şiddet Ortamı", yüzde 4,9’u "Hukuk Sisteminin Mevcut Durumu" cevabı verdi. Öncelikli 2’inci ve 3’üncü sorunlarının ne olduğuna ilişkin soruya ise "Eğitim Sistemi" öne çıktı. Katılımcılara Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine ilişkin sorularda yöneltildi.  "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini Başarılı Buluyor Musunuz" sorusuna katılımcıların yüzde 62,8’i "Başarısız" cevabını verirken, yüzde 16,3’ü "Başarılı" cevabını verdi. Anket çalışmasında ülkenin bir erken seçime gitmesi gerekli olup olmadığı da soruldu. Katılımcıların yüzde 65 gibi yüksek bir oran mevcut koşullarda ülkenin erken seçime gitmesi gerektiğini düşündüğünü ifade etti.

PEKER’İN İDDİALARI AKP SEÇMENİNİ ETKİLİYOR

Katılımcılara Sedat Peker’in İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başta olmak üzere iktidara yakın gazeteci, iş insanı ve bir çok kişiye ilişkin yayınladığı videolarda soruldu.  "Sedat Peker'in içerisinde hükümet ve devlet yetkililerinin de olduğu kimi isimleri zikrederek sosyal medyada ileri sürdüğü iddia ve anlatıları duydunuz mu?" sorusuna katılımcıların yüzde 78’i "Evet", yüzde 22’si ise "Hayır" yanıtını verdi.  "Sedat Peker'in sosyal medyadaki iddiaları oy verme tercihinizi etkiledi mi" sorusuna yüzde katılımcıların 50,3’ü hayır cevabını verirken, yüzde 19,3’ü ise "Oy verdiğim partiye daha sıkı sarılmaya karar verdim", yüzde 4,7’si "Kararsızım",  yüzde 4,2’si ise "Oy Verdiğim Partiyi Değiştirmeye Karar Verdim" dedi. Bu oran içinde AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 13,2’si "Oy Verdiğim Partiyi Değiştirmeye Karar Verdim" dedi.   CHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 42’si, HDP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 38,3’ü "Oy Verdiğim Partiye Daha Sıkı Sarılmaya Karar Verdim" dedi

SEÇMEN MEVCUT İTTİFAKLARA NASIL BAKIYOR?

Katılımcılara ittifakların durumu, hangi ittifaka oy verip vermeyecekleri de soruldu.   "Mevcut durumda var olan ittifaklara oy verir misiniz" sorusuna katılımcıların yüzde 37’si "oy verdiğim parti içinde olursa ancak oy verebilirim", yüzde 35,4’ü "Hayır, hiçbir koşulda oy vermem", yüzde 15,4’ü Cumhur İttifakına, yüzde 3’ü ise Millet İttifakına oy veririm cevabını verdi.  Katılımcılara HDP’nin herhangi bir ittifakta yer alıp almaması da soruldu. Katılımcıların yüzde 48,5’i HDP ile ilgili "Hiçbir ittifakta yer almamalı" derken, yüzde 14,8’i "Millet ittifakında yer almalı", yüzde 13,7’si "DEVA Partisi ve CHP’nin içinde olduğu yeni bir ittifak olmalı" şeklinde yanıtlar verdi.

HDP OYLARINDA ARTIŞ, AKP, CHP VE MHP’DE DÜŞÜŞ VAR

 "24 Haziran 2018’de gerçekleşen genel seçimlerde hangi partiye oy verdiniz" sorusuna katılımcıların yüzde 39,9’u "HDP", yüzde 31,5’i "AKP", yüzde 4,8’i "CHP", yüzde 3,1’i ise "MHP" derken yüzde 14,2’si "Oy Kullanmadım" dedi.  "Bu pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz" sorusuna katılımcıların yüzde 42,5’i "HDP", yüzde 22,2’si "AKP", yüzde 8’i "Oy Kullanmayacağım", yüzde 7,5’i "Kararsızım", yüzde 6,3’ü "CHP", yüzde 3,6’sı "Cevap Yok", yüzde 2,9’u "İYİ Parti", %2,6’sı "MHP" ve yüzde 2,6’sı ise "DEVA Partisi" cevabını verdi. Yanıtlardan HDP’ye oy veren seçmende yüzde 2,6’lık bir artış, AKP de ise yüzde 9,3’lük bir azalış olduğu görülüyor. 24 Haziran seçimlerine göre CHP ve MHP seçmen oranında da kısmı düşüşler yaşandığı görülüyor.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’A OY VERENLERİN ORANI YÜZDE 13 DÜŞTÜ

Araştırma grubuna "24 Haziran 2018'de gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde hangi adaya oy verdiniz" sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 42,1’i "Selahattin Demirtaş", yüzde 34,8’i "Recep Tayyip Erdoğan", yüzde 13,4’ü "Oy Kullanmadım", yüzde 6,4’ü "Muharrem İnce", yüzde 1,7’si "Meral Akşener" yanıtını verdi. Katılımcılara "Aday olması halinde şu andaki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yine seçimleri kazanır mı" sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 23,5’i "Evet", yüzde 52,5’i "Hayır", yüzde 24’ü "Kararsızım" dedi.  "Bu pazar bir Cumhurbaşkanlığı seçimi olsa hangi adaya ay verirsiniz" sorusuna katılımcıların yüzde 36,1’i "Selahattin Demirtaş, yüzde 21,7’si "Recep Tayyip Erdoğan", yüzde 12,2’si "Kararsızım", yüzde 10’u "Oy Kullanmayacağım", yüzde 9,3’ü "Partimin Göstereceği Adaya Oy Veririm" şeklinde yanıt vermiştir. Mevcut Cumhurbaşkanı Erdoğan’a oy verenlerin oranında yüzde 13,1’lik bir düşüş yaşandığı dikkat çekiyor.

"Bu Pazar Cumhurbaşkanlığı seçimi olsa hangi adaya oy verirsiniz" sorusunun "24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde hangi adaya oy verdiniz" sorusu ile karşılaştırması da yapıldı. Erdoğan’a oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 59,7’si yine "Recep Tayyip Erdoğan" derken, yüzde 12,2’si "Kararsızım", yüzde 8,9’u "Partimin Gösterdiği Aday Kimse Ona Oy Veririm", yüzde 2,5’i "Meral Akşener", yüzde 2,2’si "Selahattin Demirtaş", yüzde 2,2’si "Ekrem İmamoğlu" cevabını verdi.

SEÇMEN PARTİLERİNİN GÖSTERECEĞİ ADAYLARA YÖNELİYOR

Muharrem İnce’ye oy verdiğini belirten katılımcıların sadece yüzde 10,6’sı "yeniden Muharrem İnce’ye oy veririm" derken, yüzde 31,8’i "Partimin gösterdiği aday kimse ona oy veririm", yüzde 13,6’sı "Ekrem İmamoğlu", yüzde 10,6’sı "Mansur Yavaş", yüzde 10,6’sı "Muharrem İnce" dedi. Selahattin Demirtaş’a oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 79,5’i yine "Selahattin Demirtaş’a oy veririm" derken, yüzde 8’i "Partimin gösterdiği aday kimse ona oy veririm" cevabını verdi. Meral Akşener’e oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 88,9’u yine "Meral Akşener" derken, yüzde 5,6’sı "Mansur Yavaş", yüzde 5,6’sı ise "Recep Tayyip Erdoğan" şeklinde yanıtlar verdi.