Almanak 2020: HDP'li seçilmişler ve belediyeler
Bahar KILIÇGEDİK
ARTI GERÇEK- Halkların Demokratik Partisi'ne bağlı belediyelere dönük kayyım atamaları 2020 yılında da tüm hızla devam etti. Seçilmişler görevden alındı. Gözaltı, tutuklama ve ağır hapis cezaları ile karşı karşıya kaldı. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde 65 belediye kazanan HDP’nin 2020 yılında elinde kalan belediye sayısı 6'ydı.
31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Halkların Demokratik Partisi 3 büyükşehir, 5 il, 45 ilçe ve 12 belde belediyesi olmak üzere 65 belediye kazandı.
MAZBATALAR VERİLMELİ
Seçimlere girmelerinde bir sakınca görmeyen Yüksek Seçim Kurulu, HDP’nin kazandığı 5’i ilçe ve 1’i belde olmak üzere 6 belediye eş başkanın KHK ile ihraç edilmesini gerekçe gösterip mazbata vermedi.
Mazbatalar, YSK eliyle, seçimleri kazanamayan AKP’li adaylara verildi.
Seçilmiş eşbaşkanlar henüz iş başı dahi yapamadan HDP'nin belediye sayısı 59'a düşmüş oldu.
2019’DA HDP’Lİ 31 BELEDİYEYE KAYYIM ATANDI
Seçimlerde sandıkla kayyımdan geri alınan belediyeler, tekrar kayyım atamaları ile karşı karşıya kaldı.
2019 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından Diyarbakır, Mardin ve Van olmak üzere 3’ü büyükşehir, 1 il, 24 ilçe, 3 belde olmak üzere 31 belediyeye kayyım atandı. Seçilmişler görevden uzaklaştırıldı.
Belediyeye kayyım olarak atanan vali ve ilçe kaymakamları, İçişleri Bakanlığı tarafından Belediye Başkan vekili sıfatıyla görevlendirildi.
HDP’nin elinde kalan belediye sayısı 2019'da 4’ü il, 16 ilçe, 8 belde olmak üzere 28'e düştü.
Kayyım atamaları 2020 yılında da tüm hızıyla devam etti.
23 Mart'ta HDP'li seçilmişlere yönelik gözaltı operasyonları düzenlendi.
HDP'li Batman, Bitlis'in Güroymak, Diyarbakır'ın Eğil, Ergani, Lice, Silvan ilçeleri, Iğdır'ın Halfeli ile Siirt'in Gökçebağ Belde Belediyesi eş başkanları gözaltına alındı.
Gözaltı operasyonlarının ardından 8 belediyeye daha kayyım atandı.
15 Mayıs'ta ise bu kez Iğdır, Siirt, Siirt'in Baykan ve Kurtalan ilçeleri, Muş'un Altınova belde belediyesi eş başkanları gözaltına alındı. 2 il, 2 ilçe ve 1 belde olmak üzere HDP'li 5 belediyeye daha kayyım atandı.
Kayyım atamaları 2020'de de birçok kentte protesto edildi.
24 Haziran'da HDP Elazığ Sarıcan Belde Belediyesi’ne, 14 Temmuz'da ise Ağrı'ın Diyadin ilçe Belediyesi'ne kayyım atandı.
22 Temmuz'da ise HDP'nin yüzde 66,6 oyla kazandığı ve kayyım atanan HDP'li Batman Belediyesi Eş Başkanı Mehmet Demir tutuklandı.
HDP’NİN ELİNDE KALAN TEK İL KARSTI
HDP'nin elinde 1 il, 9 ilçe, 3 belde olmak üzere 13 belediye kaldı.
Kayyım atanmayan HDP'li tek il belediyesi Kars'tı.
MHP’den 338 milyon 380 bin TL borçla HDP'nin devraldığı Kars Belediyesi’nin tüm taşınmazlarına, hesaplarına, araçlarına seçilmişlerin makam koltuklarına dahil tüm mobilyalara haciz geldi.
Borçlarla boğuşan eşbaşkanlar, iktidar yanlısı basının yaptığı haberler nedeniyle de hedefteydi.
25 Eylül'de Kars Belediye Eş Başkanı Ayhan Bilgen ve çok sayıda siyasetçi Ankara'da yürütülen 'Kobane' soruşturması kapsamında gözaltına alındı.
Bilgen, gözaltındayken "İster tutuklayın ister serbest bırakın, gözaltı sürem bitene kadar kayyım atanmamış olursa Belediye Başkanlığı görevimden istifa edeceğim" diye mesaj yolladı.
Bilgen, belediye meclisinde yer alan 5 partiyi yeni belediye başkanını seçmeye çağırdı.
Bilgen'in bu açıklamasından bir gün sonra Kars Belediyesi Eş Başkanı Şevin Alaca ve belediye Meclis üyeleri gözaltı operasyonu ile karşı karşıya kaldı.
Polis belediyede arama yaptı.
KAYYIM KORUMA ORDUSUYLA BİNAYA GİRDİ, BELEDİYE ÖNÜNDE NAMAZ KILDI
2 Ekim'de Ayhan Bilgen'in tutuklanmasının ardından Kars Belediyesi'ne Vali Türker Öksüz kayyım olarak atandı.
Kayyım Türker öksüz belediye binasına koruma ordusuyla giriş yaptı. Öksüz'ün kayyım atanır atanmaz belediye önünde Cuma Namazı kılması sosyal medyada 'fetih namazı' olarak yorumlandı, tepki ile karşılandı.
Kayyımın ilk icraatı ise belediye meclisini feshetmek, HDP'li belediyenin yapmış olduğu tüm twitter paylaşımlarını sildirmek ve Kürtçe hesabı dondurmak oldu.
8 Ekim'de adliyeye sevk edilen Kars Belediyesi Eş Başkanı Şevin Alaca ile birlikte HDP'li belediye meclis üyelerinin de arasında bulunduğu 16 kişi tutuklandı.
KAYYIM ATAMASI SONUCU 6 BELEDİYE KALDI
Seçimlerde 65 belediye kazanan HDP'nin elinde kayyım atamaları ve parti içinde yaşanan ihraçlarla 4 ilçe, 2 belde olmak üzere 6 belediye kaldı.
Bu belediyeler; Ağrı'nın Patnos, Diyarbakır'ın Çınar, Erzurum 'un Karaçoban, Şırnak'ın Silopi ilçe belediyeleri ile Adıyaman'ın Kömür ve Şırnak'ın Balveren Belde Belediyesi...
48 BELEDİYE EŞBAŞKANI GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILDI
19 Ağustos 2019'da başlayan kayyım atamalarında bugüne kadar 3’ü büyükşehir, 5’i il, 33’ü ilçe, 7’si belde belediyesi olmak üzere toplam 48 belediye eş başkanı İçişleri Bakanlığı talimatıyla görevden uzaklaştırıldı ve yerlerine kayyım atandı.
31 Mart 2019 tarihinden bugüne kadar çeşitli tarihlerde 72 Belediye Eşbaşkanı gözaltına alındı.
19’u kadın olmak üzere 37 Belediye Eşbaşkanı tutuklandı.
7’si kadın olmak üzere 17 Belediye Eşbaşkanının tutuklulukları devam ediyor.
7 Belediye Eşbaşkanı ev hapsinde.
İFADE VEREN GİZLİ TANIK ÖDÜLLENDİRİLDİ
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Adnan Selçuk Mızraklı’ya ‘Örgüt Üyeliği’ suçlamasıyla 9 yıl 4 ay 15 gün hapis cezası verildi. Ceza istinaf mahkemesinde onaylanıp Yargıtay’a gönderildi.
Diyarbakır’ın Kayapınar ilçe Belediyesi Eşbaşkanı Keziban Yılmaz’a ‘Örgüt Üyeliği’ suçlamasıyla 7 yıl 6 ay hapis cezası verilirken, Yılmaz sağlık sorunları nedeniyle tahliye edildi.
Verdiği ifadelerle Adnan Selçuk Mızraklı ve Keziban Yılmaz'ın hapis cezası almasına neden olan itirafçı Hicran Berna Ayverdi ise 73 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile yargılandığı davada sadece 1 yıl 8 ay hapis cezası aldı. Bu hüküm de ertelendi ve ceza siciline işlenmedi.
Yerine kayyım atanan Sur ilçe Belediyesi Eşbaşkanı Cemal Özdemir'e 'Örgüt Üyeliği ve Örgüt Propagandası’ suçlamasıyla 8 yıl 9 ay hapis cezası verildi.
Diyarbakır'ın Kocakaöy ilçe Belediyesi Eşbaşkanı Rojda Nazlıer, ‘Örgüt üyesi olmak' suçlamasıyla 9 yıl hapis cezası aldı. Mahkeme heyeti Nazlıer’in suça eğilimli olduğunu iddia ederek cezada indirim uygulamadı.
Hakkari'nin Yüksekova ilçe Belediyesi Eşbaşkanı İrfan Sarı’ya, ‘Örgüt Propagandası’ suçlamasıyla 1 yıl 3 ay, Van İpekyolu ilçe Belediyesi Eşbaşkanı Şahzade Kurt’a ‘Örgüt Üyeliği’ suçlamasıyla 6 yıl 3 ay, diğer Eşbaşkan Azim Yacan’a 7 yıl, Van’ın Özalp ilçe Belediyesi Eşbaşkanı Dilan Örenci’ye ‘Örgüt Üyeliği’ suçlamasıyla 6 yıl 3 ay hapis verildi.
YOLSUZLUK İDDİALARI ARAŞTIRILMADI
Seçilmişlerin yerine atanan kayyımların yerine de kayyımlar atandı.
Diyarbakır Silvan Kaymakamı ve kayyımı Mehmet Uslu ile Ağrı'nın Diyadin ilçe Kaymakamı Hasan Doğan, haklarında yürütülen soruşturma gerekçesiyle açığa alındı. Yerlerine yeni kaymakam ve kayyımlar atandı.
10 Haziran 2020’de AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de Valiler Kararnamesi yayımlandı.
Hakkında onca yolsuzluk iddiası varken hiçbir adli işlem yapılmayan bazı valiler ya merkeze çekildi ya da üst görevlere atanarak adeta ödüllendirildi.
HDP'li seçilmiş Adnan Selçuk Mızraklı'nın yerine Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne atanan Vali Hasan Basri Güzeloğlu, Mülkiye Başmüfettişi olarak görevlendirilirken, Diyarbakır Valiliği'ne ve kayyımlık görevine Münir Karaoğlu getirildi.
Dönemin kayyımı Hasan Basri Güzeloğlu adrese teslim ihalelerle gündeme gelmişti. Usulsüz işlem yaptığı iddia edilen kayyım Güzeloğlu, HDP’li seçilmiş Adnan Selçuk Mızraklı’nın Amedspor’a yaptığı 1 milyon 500 bin TL yardım ile kamunun zarara uğratıldığını iddia etti.
Belediye haksız, hukuksuz yere işten çıkarmalarla gündemden düşmedi.
IŞİD’in, HDP’nin 5 Haziran 2015’teki Diyarbakır mitingine düzenlediği bombalı saldırıda iki bacağını kaybeden yönetmen Lisa Çalan’ın işine son vermesi de Güzeloğlu'nun tepki çeken icraatlarından oldu.
Kayyım atamaları yapılan Siirt ve Mardin valileri de değişti.
Siirt Valiliği'ne ve kayyımlık görevine Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Osman Hacıbektaşoğlu atandı.
MARDİN KAYYIMI MERKEZE ÇEKİLDİ
Mardin Valisi ve kayyımı Mustafa Yaman da merkeze çekilen isimlerden oldu. Yerine Adana Valisi Mahmut Demirtaş kayyım olarak getirildi.
Yaman merkeze çekilince belediyede inceleme yapan Mülkiye Müfettişleri, birçok "usulsüzlük", "yolsuzluk", "rüşvet", "kamu zararı", "görevi kötüye kullanma" ve "ihalelerin kanuna aykırı yapılması" gibi işlemler tespit etti. Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı'nca Yaman dönemine ilişkin soruşturma başlatıldı. Çok sayıda gözaltı ve tutuklamalar yaşandı.
Soruşturma kapsamında ifade veren iş insanı Ş. A, kayyımın kullandığı Audi A6 aracı rüşvetle aldığını iddia etti.
Bir başka yolsuzluk konusu da Belediye bütçesinden kayyım döneminde 10 milyon 937 bin 905 TL’ye ihale edilerek yaptırılan Kamor Millet Bahçesi oldu.
Yüzde 56 oy ile Mardin Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı seçilen Ahmet Türk göreve geldiğinde, "Bir katrilyon borçla belediyeyi devraldık" diyerek kayyım Vali Mustafa Yaman'ın bıraktığı borcu duyurmuştu. Yerine kayyım atanan Ahmet Türk, eski kayyım Yaman'ın, kente gelen bakanlara belediyenin kasasından yüksek meblağlarda harcamalar yapılıp hediyeler alındığını faturalarla paylaşarak anlattı.
SOYLU’NUN ‘OH OH’ ÇIKIŞINA HDP, KAYYIM HARCAMALARI İLE CEVAP VERDİ
Kayyımlarla ilgili birçok yolsuzluk iddiası gündemdeyken, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, HDP'li belediyeleri suçlamaya devam etti.
Soylu'nun Meclis Genel Kurulu'nda 2021 yılı bütçe görüşmelerinde yaptığı "Oh, Oh paralar PKK’ya gitmiyor, millete gidiyor" açıklaması ve tavrı tepkilere neden oldu.
Soylu'nun bu sözlerine HDP, kayyımların Diyarbakır ve Mardin'de yaptığı milyarlık harcamaların faturaları ve yolsuzluk iddialarına ilişkin hazırladıkları video ile yanıt verdi. Videoda, "Oh çektikleri bu yolsuzluk, talan düzenidir" denildi.
HDP'nin hazırladığı video Twitter’da Trend Topic listesinde birinci sıraya yükseldi. "#ZehirZıkkımOlacak" etiketiyle kısa sürede 12 binden fazla paylaşım yapıldı.
SAYIŞTAY RAPORLARI
Bakan Soylu 'paralar PKK'ye gitmiyor' deyip oh oh çekerken aynı süreçte Sayıştay, kayyım atanan belediyelere ilişkin 2019 denetleme raporunu açıkladı. HDP'li belediyelere atanan kayyımların yolsuzlukları ortaya çıktı.
Buna göre; Diyarbakır'da Sur ilçe belediyesinin kanuna aykırı bir şekilde, olmayan doğal afet kapsamında 9 milyon 728 bin 398 TL bedeli olan toplam 9 ihale yaptığı ortaya çıktı.
Siirt Belediyesi’nin alacakları 4 milyon 6 bin 963 TL eksik gösterildi.
Van Büyükşehir Belediyesine ait 388 adet taşıtın zimmetlerinin belediye ile ilişiği kesilmiş olan altı eski belediye personeli üzerinde devam ettiği,
Belediyeye tahsis edilen taşınmazların bazılarının muhasebe kayıtlarına alınmadığı için hesaplarda 16 milyon 367 bin TL’nin eksik olduğu,
Otopark inşa ettirilmesi için toplanan gelirlerin amacı dışında kullanıldığı tespit edildi.
Sayıştay raporunda, Batman Belediyesine ait 48 adet taşınmazın kanuna aykırı olarak pazarlık usulü ile kiraya verildiği,
Personel için ayrılması gereken kıdem tazminatı tutarı 44 milyon 632 bin lira eksik ayrıldığı da tespitler arasında yer aldı.
