Devrimci Hareket de ayrıldı: Haziran Hareketi’nde neler oluyor?

Rıfat DOĞAN

ARTI GERÇEK - Birleşik Haziran Hareketi (BHH), Gezi Parkı eylemlerinin ardından solda başlayan ortaklaşma ve birleşik bir hareket kurma girişimi neticesinde ilk toplantısını 30 Ağustos 2014 yılında ODTÜ Vişnelik Tesisleri'nde yaptı. Çok sayıda siyasi parti, demokratik kitle örgütlerinin temsilcileri, milletvekilleri, sendikacı ve akademisyenin katıldığı toplantılarda yaşanan ortaklaşma neticesinde BHH, 19 Ekim 2014 yılında yapılan üçüncü toplantıdan sonra kuruldu.

Kuruluşunda Korkut Boratav’ın yanı sıra İlhan Cihaner gibi CHP milletvekillerinin imzasının bulunduğu BHH’ye Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP), Komünist Parti (KP), Halkın Türkiye Komünist Partisi (Halkın TKP'si, bugünkü ismiyle TİP), Emekçi Hareket Partisi, Devrimci Hareket Dergisi gibi siyasi parti ve örgütlerin yanında TMMOB Başkanı, TTB Başkanı, DİSK’e Birleşik Metal İş Başkanı yaptıkları açıklamalarla destek verdi.

Kuruluşundan kısa bir süre sonra 46 ilden, 137 meclisten gelen 1500 delegeyle Ankara’da 27-28 Aralık tarihinde toplanan BHH, 1. Haziran Türkiye Meclisi toplantısını gerçekleştirdi ve Yürütme Kurulu belirledi. En üst organı olan sekreteryasında ÖDP, KP, Halkın TKP’si, EHP, Devrimci Hareket’ten temsilcilerin yanı sıra akademisyen ve aydınlar da yer aldı.

İLK TARTIŞMA 7 HAZİRAN SEÇİMLERİ

Laiklik başlığında 2015 yılında yaptığı eylemlerle gündeme gelen BHH, kısa sürede solun önemli bir hareketi haline geldi. BHH açısından ilk büyük sınav 7 Haziran 2015 tarihinde düzenlenen genel seçimler oldu. Ülkenin çeşitli yerlerinde bulunan Haziran Meclisleri’ne konuyu taşıyan hareket, meclislerden çıkacak kararla bir sonuca varacağını ilan etti. HDP’nin Haziran’a ittifak önerisinde bulunmasının ardından Hareket’in bileşenleri arasında HDP’nin desteklenip desteklenmemesi ve HDP ile CHP’den milletvekilli adayları gösterilip gösterilmeyeceği noktasında tartışmalar başladı.

BEŞ KİŞİ HDP İLE İTTİFAK ÖNERDİ

Bu tartışmalar sırasında BHH içinde yer alan Can Atalay, Kamil Kartal, Barış Atay, Deniz Yıldırım ve Evren Haspolat'ın imzasını taşıyan bir metinle HDP ile ittifak yapılması önerildi.

Ülkenin çeşitli noktalarında bulunan Haziran Meclisleri'nden gelen öneriler, yürütme kurulunda tartışıldı ve seçimlere ilişkin bir açıklama yapıldı. Açıklamada "BHH’nin seçimlere yönelik başta CHP, HDP olmak üzere, hiçbir kesimle parlamentoda temsiliyet kaygısı üzerinden bir müzakeresi söz konusu değildir" ifadelerine yer verilerek iki partiyle herhangi bir ittifaka girilmeyeceği deklare edildi.

'HDP DESTEKLENSİN' DİYEN İSİMLERİN HAZİRAN’DAKİ GÖREVLERİNE SON VERİLDİ

Bu açıklama BHH içinde ilk ayrışmanın habercisi oldu. BHH’nin sekreteryasında bulunan Can Atalay ve Kamil Kartal gibi isimler, HDP’nin desteklenmesi yönünde bir karar alınması gerektiğini belirtince, sekreteryanın diğer bileşenleri Atalay ve Kartal’ın kurullardan çıkarılması için oylama yapmak istedi. HDP’nin barajı geçmesi gerektiğini belirten sekreteryadaki EHP MK üyesi Hakan Öztürk buna itiraz etti. Nitekim yapılan oylama sonucunda Atalay ve Kartal’ın kurullardan çıkarılması oy çokluğuyla kabul edildi, buna tepki gösteren Hakan Öztürk ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Sözcüsü Gülsüm Kav da görevlerinden ayrıldı.

Ayrılan isimler ve onlarla birlikte hareket eden başka siyasi hareketler, akademisyen ve gazeteciler yan yana gelerek HDP’nin yüzde 10 barajını aşmasının aynı zamanda AKP’nin tek başına iktidar olamayacağı anlamına geldiğini belirterek "artı bir" çalışması başlattı.

KP VE TKH DA AYRILDI

O dönem Hareket içinde yer alan KP ise tek başına seçimlere gireceğini ilan ederek, Hareket’ten ayrılma kararı aldı. Halkın TKP’sinde yaşanan bir ayrışma sonucunda 2015 Ağustos ayında kurulan Türkiye Komünist Hareketi de 2015’in sonunda BHH’den ayrılma kararı aldı.

BHH’DE SEÇİM TARTIŞMALARI BİTMEK BİLMEDİ

HDP’nin barajı aşması ve AKP’nin tek başına iktidar olamamasıyla sonuçlanan seçimlerden sonra AKP-MHP-CHP arasındaki koalisyon görüşmeleri sonuç vermeyince Türkiye beş ay sonra 1 Kasım’da sandık başına gitti. BHH, 7 Haziran benzeri bir karar alınca Hareket içinde yeni bir seçim tartışması daha yaşandı. Bu kez bileşenlerden biri olan Halkın TKP’si, BHH kararından ayrı olarak HDP’nin seçimlerde desteklenmesi gerektiğini belirterek Halkevleri, EHP, Başlangıç Dergisi ve başka isimlerle birlikte "Saray yenilecek halk kazanacak" adlı seçim çalışması başlattı.

BHH GİDEREK DARALDI

Bir yıl içinde yaşanan bu tartışmalar BHH’nin güç kaybetmesine neden olurken, önce EHP, daha sonra KP ve TKH grubunun ayrılmasıyla Hareket içinde sadece ÖDP, HTKP ve Devrimci Hareket kaldı ve BHH yapı olarak da giderek daralmaya başladı. Seçimlerde aldığı kararlarla tartışmaların odağında yer alan Haziran Hareketi, 24 Haziran’da yapılan seçimlerde de herhangi bir ittifakın parçası olmayacağını deklare ederek "Türkiye’nin tek adam rejiminden kurtulabilmesi ve demokratik yönde adımlar atılabilmesi ancak emekçi halkın, ilerici güçlerin örgütlü ve birleşik mücadelesiyle mümkün olabilecektir" şeklinde bir açıklama yaptı.

Erken genel seçimde BHH’nin merkezi kurulunun bir parçası olan ve başka isimlerle birlikte Türkiye İşçi Partisi’nin kuruluşunun hazırlığını yapan Halkın TKP'si Genel Başkanı Erkan Baş ve Barış Atay, yapılan görüşmelerin ardından Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) milletvekilli adaylıklarını açıklayarak, seçimlerde kendi bağımsız çalışmasını yürüttü.

DEVRİMCİ HAREKET ÖDP’Yİ ELEŞTİREREK BHH’DEN KOPTU

Gelinen noktada Hareket içinde kalan üç örgütten biri olan Devrimci Hareket de yaşanan tıkanmaya dikkat çeken bir açıklama yaparak ayrılma kararı aldıklarını duyurdu. Devrimci Hareket açıklamasında ilişkinin sonlanmasında ÖDP’nin tavrının etkili olduğunu belirterek "Bu tıkanmayı aşmak için gösterdiğimiz her çaba ve yaptığımız her görüşme, Haziran’da ev sahibi gibi davranan ve yapıyı tepeden tırnağa kadar domine etmeye başlayan ÖDP’nin direnciyle boşa düştü" ifadelerini kullandı.

HAZİRAN’IN MERKEZİ KURULLARINDA SADECE ÖDP VAR

Özellikle seçim dönemlerinde yaşanan ayrışma nedeniyle küçülen BHH, siyasi başlıklardaki diğer tartışmalarda da büyük bir tıkanma yaşadı. Merkezi kurullar tartışmaların tıkanması nedeniyle ülkenin çeşitli yerlerinde bulunan BHH Meclisleri'nin bir bölümü de bunun etkisiyle işlevsiz hale gelerek toplanamamaya başladı.

Son ayrılıkla birlikte Haziran’ın yoluna nasıl devam edeceği tartışma konusu oldu.

Geniş bir bileşenler topluluğuyla kurulan Haziran’ın merkezi kurullarında son ayılıktan sonra siyasi parti olarak sadece ÖDP bulunuyor. Merkezi kurullarda üyesi bulunmayan ancak BHH ile bağını fillen sonlandırmayan partilerden TİP’in ise birkaç gün içinde açıklama yapacağı belirtildi.

Konuya ilişkin ulaştığımız ÖDP'li kaynaklar ise ÖDP'nin hem merkezi kurullarda hem de var olan Meclislerde çalışmaya devam edeceğini belirtti.