Güvenlik soruşturmasında kişiler, hakkında incelenen belgeleri görebilecek

Güvenlik soruşturmasında kişiler, hakkında incelenen belgeleri görebilecek
AYM, güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanan kişilerin savunma yapabilmesi için haklarında hangi bilgilerin incelendiğini bilme hakkı olduğuna karar verdi.

ARTI GERÇEK- Bünyamin Uçar isimli bir yurttaş 2015 yılında Jandarma Genel Komutanlığı Dış Kaynaktan Sözleşmeli Subay Temini Sınavı ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temini Sınavında başarılı oldu. Ancak Uçar bu başarısına rağmen güvenlik soruşturmasına takıldı. 

Güvenlik soruşturması nedeniyle görevine başlayamayan Uçar, Ankara 13. İdare Mahkemesi'ne Jandarma Genel Komutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı(MSB) aleyhine iki ayrı dava açtı. Uçar başvuru dilekçesinde, 'güvenlik soruşturmasının kendisi ile ilgili olmadığını babasına ilişkin iddialarla ilgili olabileceğini' öne sürdü.

MSB ve Jandarma Genel Komutanlığı mahkemeye verdikleri savunmada ise güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığını ifade etti. Fakat soruşturmanın içeriğine ilişkin bir bilgiye yer vermediler. Uçar buna karşılık verdiği dilekçede, güvenlik soruşturmasına olumsuz sonuçlanmasına yol açan bilgilerin ne olduğunun savunmalarda vermediklerini belirtti.

2016 yılında ise Mahkeme Uçar'ın  istediği belgelerin gönderilmesini istedi. Mahkemeye sunulan 'gizli' ibareli belgeler neticesinde Mahkeme her iki davayı da reddetti. Karar gerekçesinde ise Jandarma ve Bakanlığın ülkenin en hassas kurumları olduğu belirtilerek buralarda çalışma yetkisinin söz konusu kurumlarda olduğunu işaret etti.

Uçar, bu kez mahkemenin ret kararına karşı, güvenlik soruşturmasının içeriği hakkında kendisinin bilgilendirilmediği ve hak arama özgürlüğünün engellendiğini öne sürerek kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne istinaf başvurusunda bulundu. Fakat Uçar'ın talebi istinafta da reddedildi.

Uçar, bu kez Anayasa Mahkemesi'ne(AYM) bireysel başvuruda bulundu ve kabul edildi.Uçar başvurusunda güvenlik soruşturmasında incelenen belgelerin içeriğinden haberdar olmaması ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini öne sürdü.

SAVUNMA YAPABİLMEK İÇİN SORUŞTURMANIN İÇERİĞİNDEN HABERDAR OLUNMASI GEREKİR

Yüksek Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne(AİHS) atıf yaparak; "Herkes davasının nedeni hak ve yükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar konusunda karar verecek olan bir mahkeme tarafından görülmesini isteme hakkına sahiptir" dedi. AHİM'in hükme esas olan ve gizli olduğu belirtilen belgelere tarafların erişiminin kısıtlanmasının hak ihlali sebebi saydığı hatırlatıldı.

AYM, Uçar hakkında verilen kararın silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlal edildiğine ilişkin iddiayı kabul edilebilir bularak Anayasa'nın 36. Maddesine işaret etti. Söz konusu madde, "Herkesin iddia savunma ve adil yargılanma hakkına sahip olduğunu" güvence altına almakta.

AYM kararında, "Uçar'ın güvenlik soruşturmasına ilişkin savunmaları savunmasını yapabilmek ve iddialarına ileri sürebilmek açısından güvenlik soruşturmasının içeriğinden haberdar olması büyük önem taşımaktadır. Aksi durumda başvurucunun idarelerin güvenlik soruşturmasının içeriğine dayanarak tespit ettikleri işlem ve dosya içerisindeki savunmaları karşısında zayıf ve dezavantajlı bir konuma düşeceği açıktır" dedi.

Yüksek Mahkeme verdiği hükümde, Anayasa'nın 10. Maddesinde yer alan silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlal edildiğine karar verdi. Aynı zamanda Ankara 13. Idare Mahkemesi'nde yeniden yargılama yapılmasını istedi.

Öne Çıkanlar