İBB’nin Haydarpaşa-Sirkeci davasına ret: İhale hukuka uygun, şirket gerekli şartları taşıyormuş

Rıfat DOĞAN

ARTI GERÇEK- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD),  Haydarpaşa ve Sirkeci’deki bazı taşınmazların kültür ve sanat etkinlikleri kapsamında kiralanmasıyla ilgili ihaleyi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın yakın arkadaşının şirketine vermişti.

TCDD’nin tarihi Haydarpaşa ve Sirkeci Garı’nın atıl depo sahaları bölgesini kiralamak için açtığı ihalede İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) sudan sebeplerle elenmişti. İhale, İBB davet bile edilmeden 18 Ekim 2019 tarihinde eski bir İBB çalışanı da olan Okçular Vakfı’nın kısa süre öncesine kadar genel müdürlüğünü yapmış 33 yaşındaki Hüseyin Avni Önder’e ait Hezarfen Danışmalık Limited Şirketi’ne verilmişti.

İBB, TCDD’ye dava açarak, iki şirketi olan İstanbul Dijital Medya Ticaret Anonim Şirketi Ve İstanbul Bilişim Ve Akıllı Kent Teknolojileri A.Ş.’nin ihale dışı bırakılmasının hukuka uygun olmadığını ileri sürerek iptalini istemişti.

TCDD SAVUNMASI: MÜTESELSİL KELİMESİNİN KARŞILIĞI FARKLI

İstanbul 11. İdare Mahkemesi’ne savunma yollayan TCDD, İBB’ye ait ortak girişim tarafından ihaleye gönderilen dosyada yer alan ortaklaşa ve birlikte sorumluluk ifadesinin, müteselsil sorumluluğun karşılığı olmayıp, müşterek sorumluluğun karşılığı olduğu, İstanbul Kültür ve Sanat Ür. Tic. A.Ş. pilot ortaklığında teklif veren ortak girişimin, ihale teklifi ekinde sunması zorunlu ortak girişim beyannamesinde verdiği müşterek ve müteselsil sorumlu olacağını dair beyan ve taahhütlerine (ortak girişim tarafından ihale teklifi ekinde sunulan sözleşmesinin 8. maddesi) aykırılık oluşturduğunu öne sürdü. TCCD "ortak girişimi oluşturan taraflar ihale belgeleri ve TCDD ile yapılacak anlaşmalardan üstün kabul edileceği yazıldığından, bu düzenlemede ihale şartnamesi, TCDD Taşınmaz Kira Yönetmeliği ve ekleri ile davalı idarenin menfaatlerine aykırı görüldüğünü de iddia ederek davanın reddini talep etti.

MAHKEME: ORTAK GİRİŞİMDEN ÜÇ FİRMA DENEYİM BELGESİ SUNMADI

İstanbul 11. İdare Mahkemesi ortak girişimi oluşturan tüm ortakların ayrı ayrı iş deneyim belgesi sunması gerekirken, İstanbul Dijital Medya Tic. A.Ş. Metro İstanbul Sanayi ve Tic. A.Ş. ve İsbak İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri A.Ş. tarafından herhangi bir iş deneyim belgesi sunulmadığını, dolayısıyla şartnameye uygun iş deneyim belgesinin sunulmadığını belirtti.

TCDD İHALESİNİ KAZANAN BİLAL’İN ARKADAŞININ ŞİRKETİ GEREKLİ ŞARTLARI TAŞIYORMUŞ

Mahkeme ihaleyi kazanan şirketin gerekli şartlarını taşıdığını iddia ettiği kararında şu ifadelere yer verdi:

"Diğer yandan, davacılar tarafından, 18.10.2019 tarihli gerçekleştirilen ihalenin de hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüşse de; savunma dilekçesi eki belgelerin incelenmesinden; ihaleyi kazanan şirketin gerekli şartları taşıdığı ve ihalenin usulüne uygun olarak gerçekleştirildiği anlaşıldığından dava konusu 18.10.2019 tarihli gerçekleştirilen ihalede hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu durumda, Kamu İhale ve Devlet İhale Kanununa tabi olmayan dava konusu ihalenin TCDD Taşınmaz Kira Yönetmeliğine ve Kamu İhale Hukukuna Egemen Olan Temel İlkelere uygun olarak gerçekleştirildiği ve ortak girişimi oluşturan tüm ortakların ayrı ayrı iş deneyim belgesi sunması gerekirken, ortak girişim teklif verenlerden sadece İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri Tic. A.Ş tarafından iş deneyimine ait belge sunulduğu ancak diğer davacılar tarafından iş deneyim belgesinin sunulmadığı sabit olup davacılar tarafından hükümleriyle ilgili herhangi bir tereddütün bulunmadığı okunup imzalanmak suretiyle kabul edilen şartnameye göre tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamıştır."

‘HAYDARPAŞA VE SİRKECİ GARLARINNIN FONKSİYONLARI DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR

Mahkeme açıkladığı nedenlerle İBB’ye ait iki şirketin açtığı davayı redderek Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere kararı verdi.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Başkanı Esin Köymen, mahkeme kararıyla ilgili Artı Gerçek’e yaptığı açıklamada "Haydarpaşa ve Sirkeci Gar alanlarının içinde bazı bölümlerin kiraya verilmesi için ihale açılması zaten yanlış bir işlemdi. Gar alanlarının bütünlüğünü bozarak mevcut fonksiyonlarını ortadan kaldırmaya yönelik bu anlayışın, alanların tamamının fonksiyonlarını değiştirmeye ve dönüştürmeye dönük işlemler olduğu apaçık ortadadır" dedi.

‘İHALE ÖZELLEŞTİRME GİRİŞİMİNİN YANSIMASIDIR’

"Kamuoyu tepkilerini azaltmak için parçalı olarak kiraya verilmesi ve bu kamu alanlarının özel sektörün insafına terkedilmesi anlamına gelmektedir. Şimdiye kadar yapılan ihalelerin belli başlı iktidara yakın gruplar tarafından kazanılmış olmasını tesadüfle açıklamak en hafif tabirle saflık olur" diyen Köymen "Yapılan işlemler ve ihale süreci açıkça her iki gar alanı ile ilgili bir özelleştirme girişiminin yansımasıdır. Kamu kurumu olan İBB’nin kendi şirketleriyle ortaklaşa girdiği bu ihalenin yapılması aşamasında ve ilk oturumundan sonra basına da yansıyanlar dikkate alındığında alıcısı belli bir ihale yapıldığı açıktır. İBB’ye bağlı şirketlerin ortaklaşa girdiği bu ihaleden elenme süreçleri baştan itibaren tartışmalıdır. Bu nedenle idare mahkemesi tarafından oy çokluğuyla verilen karara şaşırmadık" ifadelerini kullandı.

NE OLMUŞTU?

TCDD 1. Bölge Müdürlüğü'nce İstanbul İli Kadıköy ilçesi İbrahimağa Mahallesi Haydarpaşa Gar Sahası 54 pafta 240 ada 16 parsel sayılı taşınmazın 2.340,00 m² kapalı alan, 22.710.00 m² açık alan olmak üzere toplam 25.050,00 m²'lik kısmı ile, Fatih ilçesi Hocapaşa Mahallesi Sirkeci Gar Sahası, 1 pafta, 1 ada, 20 parsel sayılı taşınmazın 2.420,00 m² kapalı alan, 1.750,00 m² açık alan olmak üzere toplam 4.170.00 m²'lik taşınmazın "Kültür ve Sanat Etkinlikleri"kullanılmak üzere Hazerfan Danışmanlık Limited Şirketi’ne verilmişti.