Savaş, doğal afet, acil durum yok ama rant çok
AKP iktidarı ihalelerle kamu kaynaklarını ölçüsüzce dağıtma alışkanlığını mevzuattaki sınırlamaları ve kuralları tanımadan sürdürüyor. Kamu İhale Kanunu’nun "doğal afet, savaş, acil ve öngörülemeyen durumlarda kullanılmasına" izin verdiği pazarlık yöntemiyle 2019’da Müslüman Kadınlar Liderlik Programı organizasyonu için hizmet alımı yapıldı, kamu kurumları araç aldı, protokol tribünü inşa ettirdi.
Elektronik Kamu Alımları Platformu’ndan (EKAP) derlenen bilgilere göre, Kamu İhale Kanunu’nun pazarlıkla ihale yapılmasını düzenleyen maddesi kamu alımlarında çok sık başvurulan bir yöntem oldu.
Birgün gazetesinde yer alan habere göre, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun idarelerce yapılacak ihalelerde öncelikle açık ihale usulünün esas alınacağı, diğer ihale usullerinin ancak özel hallerde kullanılabileceğine ilişkin kesin hükmü AKP iktidarları döneminde çoğunlukla dikkate alınmadı. Kanunun 21’inci maddesinin (b) bendinde, doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması" durumunda pazarlık usulü ile ihale yapılabileceğine ilişkin hüküm AKP’nin kamu kaynaklarını devretme hızına yetişemedi.
Bu düzenlemeye, geçen yıl "yapım tekniği açısından özellik arz eden yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen haller" ibaresi eklendi.
BU YÖNTEMİN KULLANIMI SÜREKLİ ARTTI
İktidarın bu yolla açtığı ihaleler yıllar itibariyle sürekli arttı. 4734 sayılı Kanun kapsamındaki kamu alımları tutar bazında değerlendirildiğinde, 2018 yılında pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin oranı 28,72’ye yükseldi. Bunların yüzde 29’u 21 b’ye göre yapıldı. Bu hükümden yararlanılarak yapılan ihaleler arasında yüzde 63,2 ile yapım işleri ilk sırada yer aldı.
PROTOKOL OTOPARKINA KADAR KULLANILDI
Ülkenin çeşitli illerindeki millet bahçelerinin yapımının yanı sıra Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın toplantısına kadar çok geniş bir alanda yapım, danışmanlık, hizmet ve mal alım ihaleleri pazarlık yöntemiyle yapıldı.
Yasadaki "doğal afet, salgın hastalık, savaş" kesin hükümlerinin "yapım tekniği" gibi bir tanımla genişletildiği düzenlemeden yararlanılarak ihaleye çıkartılan işlerden bazıları şöyle:
"13 - 20 Aralık 2019 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilecek Genç Müslüman Kadınlar için Liderlik Programı "ALLY for Future 2019" organizasyon işi, radyolojik görüntüleme hizmet alımı, çöp toplama ve taşıma, meydan, havuz - şelale ve çevre düzenlemesi, araç kiralama, akaryakıt alımı, ekmek alımı, tabela ve yönlendirme levhaları alımı, kentsel dönüşüm strateji belgesinin hazırlanması işi, 400 adet tablet temini, rektörlük protokol otoparkı ve çevre düzenlemesi işi, protokol tribünü yapımı, protokol gezi ve hizmet teknesi için mal alımı, hükümet konağı makam odası ve protokol alanları düzenleme yapım işi, akademik yıl açılış törenleri organizasyonu, Ankara Atatürk Kültür Merkezi (AKM) 1 Etap Millet Bahçesi ile sosyal donatılar inşaatları ile altyapı ve çevre düzenlemesi."
