Thomas Friedman: Putin’in bir çıkış yolu yok ve bu çok ürkütücü
New York Times gazetesi yazarı Thomas Friedman, Ukrayna’da beklemediği bir direnişle ve dünya çapında eşi görülmemiş bir yaptırım dalgasıyla karşılaşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daha tehlikeli hale gelebileceğini ifade etti.
"Vladimir Putin'in Ukrayna'ya açtığı savaşın küresel piyasalarda yarattığı istikrarsızlığın ve jeopolitiğin zirveye ulaştığını umuyorsanız, umudunuz boşuna. Henüz bir şey görmedik" ifadelerini kullanan Friedman’ın analizi şöyle:
"Putin, Ukrayna'da kalan tek seçeneğinin nasıl kaybetmek olduğunu tam olarak anlayana kadar bekleyin: Daha başında ve küçük ve biraz aşağılanmış veya çok daha sonra ve büyük ve derinden aşağılanmış."
‘PUTİN YENİLGİYİ ASLA KABUL ETMEYEN BİRİ’
"Dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi olan ve yaklaşık 6 bin 000 nükleer savaş başlığına sahip olan Rusya'nın kendi başlattığı bir savaşı kaybettiğinde ne tür finansal ve siyasi şokların yayılacağını kafamdan bile geçiremiyorum. Çünkü Putin yenilgiyi asla kabul etmeyen bir adam.
Neden? Putin'in Ukrayna'ya giden yolu hakkında bir kitap yazan Amerikan Girişim Enstitüsü'nde bir Rusya uzmanı olan Leon Aron, "Rus ulusal geleneğinin askeri geri adımları asla affetmez olduğunu kesinlikle bildiği için" dedi.
The Washington Post'a yazarı Aron, "Neredeyse her büyük yenilgi radikal bir değişimle sonuçlandı" diye ekledi.
"Kırım Savaşı (1853-1856), İmparator II. Aleksandr'ın yukarıdan liberal devrimini hızlandırdı.
Rus-Japon Savaşı (1904-1905), Birinci Rus Devrimi'ni getirdi.
Birinci Dünya Savaşı'nın felaketi, İmparator II. Nicholas'ın tahttan çekilmesi ve Bolşevik Devrimi ile sonuçlandı.
Ve Afganistan'daki savaş, Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un reformlarında kilit bir faktör oldu."
Ayrıca Küba'dan geri çekilmesi, Nikita Kruşçev'in iki yıl sonra görevden alınmasına önemli ölçüde katkıda bulundu."
‘SAVAŞIN GİDİŞATINI YENİLGİNİN BOYUTU BELİRLEYECEK’
"Önümüzdeki haftalarda, Ukrayna'daki Putin ile en büyük sorunumuzun erken ve küçük kaybetmeyi reddetmesi olduğu ve diğer tek sonucun büyük ve daha geç kaybetmesi olduğu giderek daha belirgin hale gelecek. Ancak bu yalnızca onun savaşı olduğu ve yenilgiyi kabul edemeyeceği için, nükleer silah kullanmayı düşünene kadar Ukrayna'da savaşı daha da şiddetlendirme kararı alabilir.
Neden Ukrayna'daki yenilginin Putin'in tek seçeneği olduğunu, sadece zamanlama ve boyutun söz konusu olduğunu söylüyorum? Çünkü tasavvur ettiği kolay, düşük maliyetli istila ve hayal ettiği Ukraynalılardan gelen ‘hoş geldin’ partisi tamamen hayaldi ve bütün sıkıntı bu yanılgıdan başlıyor."
‘PUTİN UKRAYNA’YI HAFİFE ALDI’
"Putin, Ukrayna'nın bağımsız olma ve Batı'nın bir parçası olma isteğini tamamen hafife aldı. Birçok Ukraynalının bu iki amaç için ölmek anlamına gelse bile savaşma iradesini de tamamen hafife aldı. Bu arada kendi silahlı kuvvetlerini tamamen abarttı. Ukraynalıların ayakta kalıp savaşmalarını ve Başkan Biden'ın Rusya'ya karşı küresel bir ekonomik ve askeri koalisyonu harekete geçirme yeteneğini tamamen hafife aldı. Bu George H.W.'den bu yana kurulan en etkin koalisyon ve Bush, Kuveyt'i ele geçirme aptallığının bedelini Saddam Hüseyin'e ödetti.
Putin bütün bunlara ek olarak dünyanın her yerindeki şirketlerin ve bireylerin, (hükümetlerin başlattığı veya zorunlu kıldığı her şeyin ötesinde), Rusya'ya yönelik ekonomik yaptırımlara katılma ve bunları güçlendirme yeteneğini tamamen hafife aldı."
‘EN İYİ SEÇENEĞİ ERKEN VE KÜÇÜK KAYBETMEK’
Bir lider olarak bu kadar çok şeyi yanlış anladığınızda, en iyi seçeneğiniz erken ve küçük kaybetmektir. Putin'in durumunda bu, güçlerini Ukrayna'dan derhal geri çekmek anlamına gelecek. Ukrayna'da yaşayan Rusları başarıyla koruduğunu iddia ederek "özel askeri operasyonunu" haklı çıkarmak için yüzünü kurtaran bir yalan söylemek ve Rusların kardeşlerinin yeniden inşasına yardım etmeyi vaat etmek. Ancak Rusya'nın anavatanı olarak gördüğü toprakların itibarını ve birliğini yeniden kurmaya kafayı takmış bu adam için kaçınılmaz aşağılanma ve kesinlikle tahammül edilemez olacaktır.
‘RUS ASKERLERİ ONLARA AÇIKLANMAYAN BİR NEDENLE UKRAYNA’DA SAVAŞIYOR’
"Bu arada, şu anda Ukrayna'da işler yolunda gidiyor, Putin'in gerçekten erken ve büyük bir şekilde kaybedebileceği ihtimal dışı değil. Bunun üzerine bahse girmem ama her geçen gün Ukrayna'da daha fazla Rus askerinin öldürüldüğü kesin. Rus ordusundaki zorunlu askerlik görevini yapan gençler onlara asla gerçekten açıklanmayan bir sebeple savaşıyor ve bu askerlerden Slavlara karşı ölümcül bir kentsel savaşta savaşması isteniyor."
‘HİTLER’DEN BU YANA AVRUPA’DA GÖRÜLMEYEN SAVAŞ SUÇLARI İŞLENİYOR’
"Her yerde Ukraynalıların Rus işgaline karşı direnişi göz önüne alındığında, Putin'in karada askeri olarak "kazanması" için ordusunun Ukrayna'daki her büyük şehri bastırması gerekecek. Buna başkent Kiev de dahil,üstelik muhtemelen haftalarca süren şehir savaşı ve büyük sivil kayıplardan sonra., Hitler'den bu yana Avrupa'da görülmeyen savaş suçlarını işleyen Putin ve generalleri bunu yapabilir. Bu durum, Putin'in Rusya'sını kalıcı bir uluslararası parya yapacak."
‘UKRAYNA’DA SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR KAZANÇ MÜMKÜN DEĞİL’
"Dahası Putin, Rusya'nın nüfusunun kabaca üçte birine sahip olan ve pek çok sakini Moskova'ya düşman olan başka bir ülkenin kontrolünü nasıl sürdürebilir? Muhtemelen orada konuşlandırdığı 150 binde fazla askerin her birini (daha fazla değilse) sonsuza kadar Ukrayna’da tutması gerekecekti.
Putin'in Ukrayna'da sürdürülebilir bir şekilde kazanmasının hiçbir yolu yok çünkü bu onun olduğunu düşündüğü ülke değil. Putin, Ukrayna’nın sadece "Nazi" liderliğinin hızlı bir şekilde başının kesilip, Rusya Ana'nın kucağına dönmeyi beklediğine kendisini inandırmıştı.
‘DEHŞET VERİCİ’
Bu yüzden ya şimdi kayıplarını kesip bağrına taş basarak işgali sonlandırır (ve Rus ekonomisini yerle bir edecek yaptırımlardan kurtulur) ya da Ukrayna'ya ve dünyanın çoğuna karşı, Rusya'nın gücünü yavaş yavaş azaltacak ve onu çökertecek olan sonsuza kadar sürecek bir savaşla karşı karşıya kalır.
İkincisi konusunda çok istekli göründüğü için dehşete düştüm. Çünkü Putin yönetimindeki güçlü bir Rusya'dan daha kötü olan tek bir şey var: Güç için güreşen farklı hizipler ve tüm bu nükleer savaş başlıkları… Parçalanabilecek veya uzun süreli bir iç liderlik kargaşası içinde olabilecek zayıf, aşağılanmış, düzensiz bir Rusya.
Putin'in Rusya'sı başarısız olamayacak kadar büyük değil. Ancak dünyanın geri kalanını sarsmayacak şekilde başarısız olamayacak kadar büyük."
