Devlet kreş açmak yerine 'komşu annelik' sistemini getiriyor

Artı Gerçek - Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, aile yılı tanıtım programının ardından TRT’ye verdiği röportajında çocuk bakımına ilişkin kreşlere ek olarak “komşu annelik” sisteminin hayata geçirileceğini söyledi. Göktaş, sistemin nasıl işleyeceğine dair herhangi bir ayrıntı vermedi.

Ancak “komşu annelik” sistemini 2022’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “eğitimli çocuk bakıcılarının teşviki yoluyla kayıtlı kadın istihdamının desteklenmesi projesi (EDU-CARE)” politika öneri belgesiyle komşu annelik sistemini gündeme getirmişti.

Evrensel'den Laçin Barış'ın haberine göre, Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından ortaklaşa finanse edilen, toplam 28.6 milyon avro bütçeli EDU-CARE projesinin 44 ay süre ile uygulamaya geçmesi planlanmıştı. Projenin, iktidarın orta vadeli programına ve 12. kalkınma planına uygun tasarlandığı görülüyor. Proje kadınlara istihdam vaadiyle esnek ve güvencesiz çalışmayı öne sürüyor; bakılan çocukların iyi hali açısından da çeşitli soru işaretleri de yaratıyor.

PROJE KADINLARA NE SÖYLÜYOR?

Komşu anne çocuk bakımı modeli projesinde; kadınların, yetkili kurumun kurallarına göre düzenlenmiş olan kendi evinde, genellikle yakın konumdaki ebeveynlerin çocuklarına (5 çocuğa kadar), eğitimli sertifikalı veya diplomalı ve kayıtlı bir şekilde bakım hizmeti sağladığı çocuk bakım modeli olarak tarif ediliyor. Politika belgesinde bu modelin çocuk bakıcıları ve kreşlere göre “daha az maliyetli” olduğunu vurguluyor. Komşu annelik uygulaması ile “3 bin 700 annenin ve 3 bin 700 çocuk bakıcısının kayıtlı istihdamının desteklenmesi ve 6 bin kadına çocuk bakımı alanında eğitim teşviki verilmesi” hedeflendiği ifade ediliyor. Komşu annelik modelinin Ankara, İstanbul ve İzmir’de 32 ay boyunca uygulanması planlanıyor.

BAŞVURU ŞARTLARI NELER?

Neredeyse 33 bin liraya kadınların, 5 çocuğun bakımını üstlenmesi bekleniyor. Özel kreşlerde ise ortalama aylık çocuk başı ödenen miktar en az 20 bin liradan başlıyor. Kadınların başvurması için istenen koşullar ise şöyle: Başvuru tarihinde 65 yaşından gün almaması, iletişim kurabilecek derecede Türkçe bilmesi, en az ilköğretim veya ortaokul ya da dengi bir okul mezunu olması, asgari olarak Milli Eğitim Bakanlığı eğitim modüllerinden 180 saatlik 0-72 ay erken dönem çocukluk eğitimi ve 18 saatlik ilk yardım eğitimini kapsayan bir eğitim alındığının diploma veya MEB ya da üniversite onaylı sertifika ile belgelendirilmesi, bakıcının ve ev halkının suç geçmişinin bulunmaması.

BAKIM YÜKÜ YİNE KADINLARDA

Devlete ait kreşlerin yetersizliği, mevcut kreşlerin “tasarruf” adı altında kapatılması ve özelleştirilmesi kadınları yüksek fiyatlı kreşlere mahkum ederken kadının ev içinde tüm bakım yükünü üstlenmesine sebep oluyor. Komşu annelik uygulamasıyla birlikte iktidar bir yandan kamusal olarak sağlanması gereken bakım hizmetlerinden elini hızlıca çekerken bakıcılık yapacak olan kadınlar açısından esnek bir istihdam modeli ortaya koyuyor. Kadınlar düşük ücretlere, kendi evinde, “Kendi hesabına çalışan” olarak 5 çocuk bakacak. (KAYNAK)