Tahliyesi sekiz kez ertelenen Jiyan Ateş: 'Cezaevleri erkek zihniyetine göre düzenlenmiş'

SİNAN ŞAHİN

ANTEP- 'Örgüt üyeliği' suçlamasıyla 12 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılan Jiyan Ateş, 2012 yılında cezaevine girdi. Sincan Kadın Kapalı Cezaevi'nde kalan Ateş'in tahliyesi 2021 yılından bu yana sekiz kez İdare ve Gözlem Kurulu kararıyla ertelendi. Jiyan Ateş, üç buçuk yıl gecikmeli olarak 17 Aralık 2024'te tahliye oldu. 19 yaşındayken girdiği cezaevinden 32 yaşında çıkan Ateş, İdare ve Gözlem Kurullarını yarattığı hukuksuzlukları ve kadın mahkumların yaşadıkları sorunları Artı Gerçek'e anlattı.

'KADINLAR DENETİMLİ SERBESTLİKTEN FAYDALANAMIYOR'

Kadın mahkumların denetimli serbestlikten yararlanmasının engellendiğini anlatan Ateş, "Yıllar önce denetimli serbestlik diye bir uygulama vardı. Erkek mahpusların cezaları bir yılın altına düştüğünde hemen tahliyeler gerçekliyordu, açık cezaevinde çıkıyorlardı. Ama kadınlara açık cezaevi kesinlikle uygulanmıyordu. Sorulduğunda ya kadınlara uygun açık cezaevi olmadığını söylüyorlar ya da pişmanlık dayatmasında bulunuyorlar. Kadınların hiçbiri denetimli serbestlik uygulamasından faydalanamıyor" dedi.

'SİNCAN'DA ÖZEL UYGULAMALAR VARDI'

Hak ihlallerinde Sincan Cezaevi'nin pilot bölge olduğunu söyleyen Ateş, "Koşullu salıverilme zamanında İdare ve Gözlem Kurullarına insiyatif tanındı. Bunda da öncülük eden Sincan Kadın Kapalı Cezaevi oldu. Disiplin soruşturmalarının çok keyfi açılmasından tutalım, oradaki memurların yaklaşımına kadar. Bu bile Sincan Cezaevinin pilot bölge olarak seçildiğini gösteriyordu. Özel bir uygulama ile sonuç almaya çalışıyorlardı. Buradan özel bir uygulama ile sonuç alırlarsa bunu genele yayacaklardı. Kadınların üzerinde uygulanmasının sebebi eril zihniyetin, 'kadın zayıftır' anlayışıdır" diye konuştu.

'CEZAEVİ ERKEKLERİN YAŞAM KOŞULLARINA GÖRE DÜZENLENMİŞTİ'

Cezaevlerinde kadınların yaşadığı zorluklara dikkat çeken Ateş, "Kadınların bazı özgün ihtiyaçları asla karşılık bulmuyordu. Bunun sebebini sorduğumuzda 'zindanlar erkeklere göre hazırlanmış' diyorlardı. Sonradan kadınlar için birkaç şey eklenmiş ama esas cezaevi onlar için yapılmıştı. Bir esneklik tanımıyorlardı, özgünlük gözetilmiyordu. Cezaevi erkelerin hayatına, yaşam koşullarına göre düzenlenmişti. Bizler de o koşullara yaşamaya zorlanıyorduk. Dışarda olduğu gibi içeride de dünya erkeğe göre düzenlemiş bir dünyaydı. Ama dışarıda olduğu gibi içeride de hâlâ o direniş devam ediyor diyebilirim" ifadelerini kullandı.

‘KÜRT SORUNUN ÇÖZÜMÜ ZORUNLUDUR'

Cezaevinde geçen 13 yılını değerlendiren Ateş, "Ben tutuklandıktan sonra açlık grevleri ve sonrasında çözüm süreci başladı. O dönem çözüm süreci maalesef bitti, masa devrildi. Aradan geçen 13 yılda Kürt sorunun yeniden konuşulduğu bir ortamda dışarı çıktım. 13 yıl önce girdiğimde her şey aynıydı. Yine Kürt meselesinin çözümü adına beklenti ve taleplerin aynı olduğu bir ortamla karşılaştım. Bu da şunu gösteriyor; Kürt sorunun çözümü zorunludur.'

'KADINLARIN MÜCADELESİ DEVAM EDECEK'

Kadınların cinayetlerine ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğine değinen Ateş, "Ulusal kimlik, cinsiyet, toplumsal ve sosyolojik krizler.. Bunların arka planını gördükten sonra kadınların yaşadıklarını izlemeniz mümkün değil. Bu farkındalık, beraberinde ahlaki bir boyutta bakmanızı sağlıyor. Dolayısıyla seyirci kalamıyorsunuz. Özelikle söz konusu kadın olduğunda kimliği, etnik kimliğini kastediyorum, hiç fark etmiyor. Bu anlamda devletin kadın anlamında yaklaşımı; 'Senin evinde oturman lazım. Senin karşı cinsine veya devlete karşı gelememen lazım' anlayışıyla karşımıza çıkıyor. Kadın cinayetlerinde uygulanan cezasızlık politikası da bunun açık bir örneği. Bundan sonra da mücadele devam edecek" dedi.