18'inci İstanbul Bienal'inde tartışmalı 'Iwona Blazwick' ataması: Oybirliğiyle seçilen küratör veto edildi... Kaygı politik
Artı Gerçek - Bu yıl düzenlenecek İstanbul Bienali'nin küratörlüğünü üstleneceği duyurulan ve eylülde açılacak etkinliği organize etmesi için atanan Iwona Blazwick ismi etrafında sanat dünyasında bir tartışma başladı.
Bienal'in ozganizasyonunu üstlenen İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın (İKSV) uluslararası uzmanlardan oluşan danışma kurulunun, bu yıl Defne Ayas'ın küratör olması yönündeki tavsiyesinin vakıf tarafından reddedilerek yerine kurulda halihazırda görev alan bir isim olan Blazwick'in getirilmesi sanat, siyaset ve sermaye ilişkisi hakkında yeni tartışmaları beraberinde getirdi.
Danışma kurulunda oy birliğiyle alınan karar sonrası önerilen Defne Ayas isminin vakıf tarafından veto edilmesi, İKSV yönetiminin karar alma süreçleriyle ilgili soru işaretleri uyandırdı.
The Art Newpaper'da yer alan habere göre, şu anda yürüttüğü çeşitli görevlerin yanı sıra AlUla'nın Suudi Arabistan'daki Kamusal Sanat Uzman Paneli Kraliyet Komisyonu'nun başkanı olarak görev yapan Blazwick'in ismi lehinde alınan kararın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden göreve seçildiği bir atmosferde, kültür kurumlarının üzerinde hissettiği baskı ve otosansür ile ilgisi olduğu düşünülüyor.
Blazwick'in, Türkiye'nin son dönemlerde yakın ilişkiler içinde bulunduğu Suudi Arabistan'ın Kraliyet Komisyonunda görev alması da, organizasyonu çıkar çatışmalarının domine ettiği yönünde şüphelere yol açtı.
Ayrıca küratör tavsiyesi vermekle görevli olan bir kurumda hizmet veren uzmanlardan birinin doğrudan küratör olarak seçilmesi; Bienal'de etik sınırların, siyasal iktidardan duyulan kaygılar nedeniyle kolayca esnetilebildiği yönünde yorumlara neden oldu.
DANIŞMA KURULU KAMUOYUNA AÇIKLANMADI ELEŞTİRİSİ
Whitechapel galerisi yöneticisi Iwona Blazwick’e teslim ettiğini duyurmasının ardından küratör ve eleştirmen Duygu Demir, sosyal medyada yaptığı paylaşımda İstanbul Bienali küratörünü belirleyen danışma kurulunda kimlerin olduğunun müphem olduğunu ileri sürdü. Danışma kurulunda kimlerin yer aldığını öğrenmek istediğini duyurdu.
"Bu yıl İstanbul Bienali küratörünü seçen kurulda kimler yer alıyordu?
Neden danışma kurulu üyelerinin isimleri kamuoyuna açıklanmadı?
'KÜRATÖR KENDİSİNİ SEÇEN KURUL MI YER ALDI?'
"Danışma kurulunda yer alan Iwona Blazwick kendisini seçen kurulda da yer aldı mı? Kendisi kendisini mi seçti?
Eğer öyle yaptıysa, kürator olmak için özel bir proje mi önerdi pek çok küratör olmak için başvuran küratör gibi?"
Sanatçı Köken Ergun ise İngilizce olarak yaptığı sosyal medya paylaşımda İKSV’nin tarihinde ilk kez İstanbul Bienali’ni seçen danışma kurulunda kimlerin olduğunu açıklamadığına dikkat çekerek şöyle dedi:
“Iwona Blazwick, yıllardır bienalin danışma kurulunda yer alıyor. Kendisini seçen kurulda da mı yer alıyor? Uta Meta Bauer de bienalin danışma kurulundaydı sonra bienalin küratörü olmuştu. Bu böyle bir gelenek mi artık? Neler oluyor? ”
BLAZWİCK ATAMASI SONRASI İSTİFA DALGASI
Blazwick ismi etrafındaki tartışmalar bununla da sınırlı kalmadı. İddialara göre, Blazwick'in atanması kendilerine bildirildikten sonra, Bienal danışma kurulunun üç üyesi istifa etti. Peşi sıra gelen İstifaların ardından Blazwick de kuruldan istifa etti. Fakat konu hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
POLİTİK SERGİLERE KÜRATÖRLÜK YAPAN DEFNE AYAS İSMİ RİSKLİ BULUNDU
Daha önce politik olarak ihtilaflı konularda sergiler düzenleyen deneyimli bir küratör olarak nitelendirilen Defne Ayas'ın Vakıf tarafından riskli görüldüğü iddia ediliyor. Söz konusu iddia ile ilgili olarak Ayas'ın 2015 Venedik Bienali'nde Türkiye Pavyonu için küratörlüğünü üstlendiği Respiro adlı sergi işaret ediliyor.
RAKEL DİNK'İN MEKTUBUNU KATALOĞUNA ALAN SERGİNİN KÜRATÖRLÜĞÜNÜ YAPMIŞTI
56. Uluslararası Venedik Bienali’nde, sanatçı Sarkis’in ‘Respiro / Nefes’ sergisi için hazırlanan katalogda Rakel Dink’in kullandığı ‘Ermeni Soykırımı’ ifadesinden ‘rahatsız’ olan Dışişleri Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı yayının dağıtılmasını önlemişti.
BAKANLIĞIN BİENAL SANSÜRÜNÜ AŞMIŞTI
Durumu öğrenen sanatçı Sarkis ve küratör Defne Ayas ise, sansürü aşmak için alternatif bir yöntem izleyerek dağıtılamayan katalogların içinde dikey olarak istiflendiği bir ‘tabut’ ile yayınların bienalde sergilenmesinin önünü açmış ve sansüre karşı durmuştu.
Şeffaf yürütülmediği düşünülen ve istifalar sonrası tarafsızlığına gölge düşen seçim sürecinde, kurul üyesi olarak görev alan Iwona Blazwick, Yuko Hasegawa, Agustín Pérez Rubio, Selen Ansen ve Türk-Ermeni sanatçı Sarkis oybirliğiyle Ayas'ı seçmişti. Buna rağmen Venedik Bienali'ndeki Türkiye Pavyonunu denetleyen İKSV, kurulun önerisini reddetti.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı Genel Müdürü Görgün Taner ise konuya dair henüz bir açıklama yapmadı. (KÜLTÜR SANAT)
