CHP'den tepki: 'Kadıköy'ün hafızası' Rexx Sineması yıkılmamalı

Artı Gerçek - CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, İstanbul Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı ile tarihi Rexx Sineması’nın “kültürel varlık” olmadığının ilan edilmesine tepki göstererek, "Karar Mimarlar Odası, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kadıköy Belediyesi yetkililerinin itirazlarına rağmen 4’e 3 oy ile alınıyor. Üstelik kurul başkanı yokken, apar topar yapılan toplantı ile alınıyor bu karar. Tarihi eserlerin değerini yok sayan bir koruma bölge kurulu kararı ile bir tarih yok oluyor" dedi.

'DERHAL DURDURULMALIDIR'

İlgezdi, "Apar topar bir kurul toplanıyor ve başkanın yokluğunda 4’e karşı 3 oy ile tarihi Rexx Sineması binasının yıkım kararı alınıyor. Kadıköy Belediyesi’nin binanın kültürel varlık olarak tescil edilmesi talebi de reddediliyor. Yıkım kararı derhal durdurulmalıdır. Semt sakinlerinin ve sinema severlerin talebi yerine getirilmelidir. Kurulun aldığı ‘Korunması gerekli kültür varlığı olarak tesciline gerek olmadığına’ kararının yanlışlığı, içerisindeki 1800’lerden kalma tarihi eserler ile ortadadır. Bu karar ile hem tarihi eserler yok olacak hem de ülkemizin sanat tarihinin vazgeçilmez bir yapıtı olan Rexx Sineması yerle bir olacak” açıklamasını yaptı.

İlgezdi, yıkıma semt sakinleri ve sanatseverler dışında, konunun uzmanı Docomomo Türkiye Ulusal Çalışma Grubu, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Icomos Türkiye 20. Yüzyıl Mirası Ulusal Bilimsel Komitesinin de karşı olduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

'BU KARARDAN VAZGEÇİN'

"Kadıköy’ün simge yerlerinden biri olarak kabul edilen ve uzun bir geçmişe sahip Rexx Sineması'nın kültür hayatımızın önemli renklerinden olan Tarihi Rexx Sinemasının binası ile ilgili olarak sadece semt sakinleri ve sanat severler değil, bu konudaki uzmanların örgütleri de yıkım kararına karşı. Docomomo Türkiye Ulusal Çalışma Grubu, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Icomos Türkiye 20. Yüzyıl Mirası Ulusal Bilimsel Komitesi yaptıkları ortak açıklama ile ‘Rexx modern mimarlık mirası olarak korunmalıdır’ diyor. Ancak yangından mal kaçırır gibi toplanan koruma bölge kurulu yıkım kararı alıyor. Tekrar ifade ediyoruz bu karardan vazgeçin."

Docomomo Türkiye Ulusal Çalışma Grubu, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Icomos Türkiye 20. Yüzyıl Mirası Ulusal Bilimsel Komitesi'nin ortak açıklamasında, Rexx'in kültürel ve mimari hafızadaki önemine dair şu ifadeler kullanılmıştı:

'CAM VE BETON İLİŞLİSİNİN RİTMİ, KOLEFTİF BELLEKTE YER ETTİ'

Kadıköy Rexx Sineması, Maruf Önal tarafından 1961'de tasarlanmış, 1962'de inşaatı tamamlanmıştır. Maruf Önal, Türkiye'nin modern mimari mirasında önemli bir yeri olan, birçok nitelikli yapı tasarlamış bir mimar olarak mal sahibi tarafından özellikle seçilmiştir. 60 yılı aşan bir süredir Kadıköylüleri kaliteli filmlerle buluşturan Rexx Sineması, Sakız Gülü ve Kadife Sokak'ın köşesine kent dokusuna ve insan ölçeğine saygı göstererek yerleşen mütevazı kütlesiyle ve cephesindeki cam ve beton ilişkisinin ritmi ve zerafeti ile kentlinin kolektif belleğinde yer edinmiştir. Heykelsi sarmal merdiveniyle tanımlanan iç mekanı da anılarda hep yaşayacak bir buluşma yeridir. Özgün ve işlevselci yaklaşım ile üretilmiş olan Rexx Sineması, Türkiye'nin yirminci yüzyıl ortası modernizminin kentsel ve mimari değerlerini taşıyan bir örneğini oluşturmaktadır.

'APOLLON TİYATROSU'NUN HORASAN HARÇLI DUVARI KORUNMUŞTU'

Mimar Önal, Rexx Sineması'nı, yapının yerinde 1870'lerde inşa edilmiş olan Apollon Tiyatrosu'ndan kalan horasan harçlı duvarı koruyarak tasarlamıştır. Bu duvarın ait olduğu öngörülen Apollon Tiyatrosu'nun Türk tiyatro tarihinin en önemli isimlerinden Afife Jale'nin ilk sahne aldığı yer olması, Rexx Sineması'nın mimari özelliklerinin yanı sıra toplumsal ve kültürel değerleri de barındırdığını göstermektedir.

Konunun uzmanları olarak, mimari miras değeri ve İstanbul kent tarihi ile ilişkilenen sosyo-kültürel özellikleri ile öne çıkan Rexx Sineması'nın tescillenerek yasal koruma altına alınması; böylece yıkımı engellenerek hak ettiği biçimde özgün kimliğiyle korunabilmesi ve işlevini sürdürebilmesi gerektiği görüşündeyiz." (HABER MERKEZİ, ANKA)