Haluk Bilginer'in filmine sansür

"Son Şnitzel" isimli film eser işletme belgesi alamadığı için festivalde gösterilemeyecek. Belgenin verilmeme gerekçesi ise sinemada bir ilk.

KÜLTÜR SANAT- Bugün başlayan 16’ncı !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nin programında yer alan "Son Şnitzel" isimli film eser işletme belgesi alamadığı için festivalde gösterilemeyecek. İsmet Kurtuluş ve Kaan Arıcı’nın yönettiği 22 dakikalık kurmaca filmin 16 Şubat’ta seyirciyle buluşması bekleniyordu.

Filmin yönetmenleri bir açıklama yaparak, İstanbul Telif ve Sinema Müdürlüğü’ne yaptıkları eser işletme belgesi başvurusuna 10 Şubat tarihinde Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulu tarafından verilen yanıtta bazı sahnelerin çıkarılmasının istendiğini ifade ettiler. Bu talep sansür konusunda yeni bir aşamayı da işaret ediyor. Zira bugüne kadar eser işletme belgesi alamayan filmler tümden reddediliyordu. Kurul ilk kez bir filmin bazı sahnelerinin değiştirilmesi gerektiğine ‘hükmetmiş’ görünüyor. Yani artık filmin tümüne değil, içeriğine müdahale etme hakkını kendinde buluyor.

Duvar'dan Şenay Aydemir'in haberine göre, blu değişiklikleri yapmayı reddeden film yönetmenleri eser işletme belgesini alamadı. Filmin yönetmenleri, bu koşullar altında "Son Şnitzel" filminin Türkiye’de eser işletme belgesi talep edilen festivallerde gösteriminin mümkün olmayacağını belirttiler.

SANSÜR GEREKÇESİ POLİTİK Mİ?

Filmde, Haluk Bilginer’in Büyük Türk Devleti’nin başkanını canlandırıyor. Birleşmiş Milletler "Dünyayı Terk Edin Mars’taki Kolonilere Yerleşin’ çağrısı yapınca son arzusu şnitzel yemek olan başkan yaverini görevlendiriyor. Ancak son tavuk 200 yıl önce görülmüştür ve yaverin işi oldukça zordur. Filmi göremediğimiz için net bir yorumda bulunmak zor ama tanıtım bültenlerinde yer alan yukarıdaki ibarelere bakarak sansür gerekçesinin politik olduğunu öngörmek kahinlik olmasa gerek.

ESER İŞLETME BELGESİ NEDİR?

Resmi adıyla "Zorunlu Kayıt Tescil Uygulaması", bilinen adıyla Eser İşletme Belgesi, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunun 13 üncü maddesinde düzenleniyor. Buna göre müzik, sinema ve bilgisayar oyunları ticari dolaşımdan önce bu belgeyi almaları gerekiyor. Bu belge asıl olarak eser üzerindeki hak sahipliğini düzenliyor. Ancak bakanlık özellikle sinema alanında bu belgeyi vermeyerek/ geciktirerek bir sansür aracına dönüştürüyor. Geçmişte "Dersim 38" ve "Berivan" filmlerinin gösterimi engellenmişti. 2015 yılında İstanbul Film Festivali’nde "Bakur" filmine eser işletme belgesi verilmemesiyle patlayan sansür skandalı krize dönüşmüş, jüriler ve bazı filmler festivalden çekilmişti.

Bu olaydan sonra büyük festivallerin hepsi uzun, kısa, belgesel ayırmadan bütün filmlerden eser işletme belgesi talep etmeye başladı. Bir süredir kurul bu belgeyi verme konusunda sorun çıkarmıyordu ancak son gelişme ile sansürde yeni bir aşamaya gelinmiş oldu.