Prof. Dr. Önay Sözer vefat etti

Artı Gerçek - İstanbul ve Boğaziçi üniversitelerinde öğretim üyeliği yapan Sözer ardında, dört farklı dilde yazılmış onlarca bilimsel makale ve beş adet roman bıraktı. Çalışmalarının odağına Hegel diyalektiği, ontoloji, sanat felsefesi ve psikanaliz çalışmalarını alan Sözer, bir süredir çalışmalarını eşi felsefeci Gabriella Baptist ile birlikte yaşadığı Roma’da sürdürüyordu.

Felsefe camiası tarafından büyük saygıyla anılan Sözer, Türkiye’deki fenomenoloji çalışmalarının öncü isimlerinden kabul ediliyor. Bir taraftan felsefe ile ilgili çalışmalarını sürdürürken bir taraftan da edebiyatla ilgilenen Prof. Dr. Önay Sözer 86 yaşında vefat etti.

İstanbul ve Boğaziçi üniversitelerinde öğretim üyeliği yapan Prof. Dr. Sözer, dünya çapında Hegel diyalektiği, fenomenoloji, ontoloji gibi alanlardaki çalışmalarıyla tanınıyordu. Sanat felsefesi ve psikanaliz konularında da ürünleri bulunan Sözer, yazın yaşamına ‘a dergisi’ ile adım attı. Öteki (1981, Yazko Roman Ödülü), Jacques Derrida ile Birlikte Pera Peras Poros (1999, deneme), İsis’in Düğümü (2004, roman), Sonradan Yaşamak (2009, roman), Piri Reis’in Kayıp Adası (2014, roman), Sanat ‘Görünendeki Görünmeyen’ (2019, deneme), Sarsılanlar (2020, roman) gibi pek çok eseri kültür hayatımıza kazandırdı.

Kendi konularında, aralarında 29. Uluslararası Hegel Kongresi olmak üzere çeşitli uluslararası kongreler düzenleyen Sözer’in felsefe yazılarının çoğunda Almanca dilini kullanmıştı. Sözer’in adına hazırlanan Bir Arada adlı Festschrift’e (Armağan kitap) Giorgio Agamben, Bernard Waldenfels, Andreas Grosmann gibi dünya çapında felsefeciler katkıda bulundu. Sözer, çalışmalarını bir süredir eşi, felsefeci Gabriella Baptist ile birlikte yaşadığı Roma’da sürdürüyordu.

FELESEFE DÜNYASININ BÜYÜK KAYBI

Prof. Dr. Sözer’in vefat haberinin ardından felsefe dünyasından birçok isim sosyal medyada baş sağlığı mesajları yayınladı:

İÜ FELSEFE BÖLÜMÜ: İstanbul Felsefe'de uzun süre görev yapmış ve fenomenoloji alanındaki katkıları dünya çapında tanınan, Prof. Dr. Önay Sözer'i kaybetmiş olmanın büyük hüznünü yaşıyoruz. Ailemize ve sevenlerine başsağlığı diler, sabr-ı cemil niyaz ederiz. Allah gani gani rahmet eylesin.

KAAN H. ÖKTEN: Prof. Dr. Önay Sözer hocamız vefat etmiş maalesef. Felsefeye yaptığı katkılarla, yetiştirdiği öğrencilerle, örnek kişiliğiyle düşünce dünyamızın önemli bir zirve noktası idi. Kaybımız çok büyük. Allah rahmet eylesin.

MUSTAFA KEMAL ERDEMOL: İÜ felsefede kısa süre öğrencisi olduğum prof. dr. önay sözer hocamı kaybetmişiz.. nurlar içinde yatsın.. teşekkürler hocam, bana öğrettikleriniz için..
Güçlü Ateşoğlu: Önay bey vefat etmiş. Çok sayıda insanın kişisel deneyiminde büyük katkısı vardı. Tüm felsefe camiasının başı sağ olsun, eserleriyle yaşasın, hatırlansın.

İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ FELSEFE: Fenomenoloji alanındaki katkılarıyla tanınan Hocamız Prof. Dr. Önay Sözer vefat etti. Felsefe camiasının başı sağ olsun. Tüm sevenlerine sabır dileriz.

DİLER TARHAN: Prof. Dr. Önay Sözer hocayı kaybetmiş olmamızın derin üzüntüsü içindeyim. Türkiye’deki fenomenoloji çalışmaları açısından çok önemli bir çınarı yitirdik, çok üzgünüm. Türkiye’de Almanca anadilde Husserl çalışan birkaç kişiden biriydi. Işıklar içinde uyusun...

BETÜL ÇOTUKSÖKEN: Önay Sözer’in vefatını öğrenmiş bulunuyorum. Fenomenolojinin ve Hegel düşüncesinin ustasıydı. Önce öğrencisi (Fransızca Felsefe Metinleri, 1968) sonra meslektaşı olarak birçok karşılaşmalarımız oldu. Özellikle ‘Avrupa’nın Dönüşümü Sempozyumu’ (1994) unutulmazdır. Acımız büyük...

O. FARUK AKYOL: Öğrencisi olmaktan dolayı onur duyduğum, üç yıl aynı odayı paylaştığım, filozof-yazar, Hocamız Önay Sözer’in vefatını derin bir teessürle öğrendim. Güzel ülkem değeri ölçülemeyecek, yeri doldurulamayacak bir insanını daha kaybetti.

MAKALELERİNİ DÖRT DİLDE YAZDI

PROF. DR. ÖNAY SÖZER KİMDİR?
Prof. Dr. Önay Sözer 1936'da İstanbul'da doğdu. İstanbul Erkek Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1961 yılında aynı üniversitenin Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde asistan oldu. 1973 yılında doçent, 1992'den bu yana aynı yerde Sistematik Felsefe ve Mantık Anabilim Dalında profesörlük yaptı. Çalışma hayatına daha sonra Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde devam etti ve aynı bölümden emekli oldu.

Bir dönem, Almanya’da Husserl-Arşivinde (Köln) Ludwig Langrebe ve Hegel-Arşivinde (Bochum) Otto Pöggeler ile araştırmalarda bulundu. Sözer, Alman ve Fransız üniversitelerinde Hegel diyalektiği ve fenomenoloji, ontoloji alanlarında dersler verdi. Sanat felsefesi ve psikanaliz ürün verdiği diğer konular oldu. Uluslararası Hegel Derneği Yönetim Kurulu Üyesi olan Sözer, kendi konularında, aralarında 29. Uluslararası Hegel Kongresi olmak üzere çeşitli uluslararası kongreler düzenledi.

Türkçe, Almanca, Fransızca ve İngilizce olarak yazdığı bir çok makalenin yanında önemli uluslararası kollokyumlar düzenleyen Sözer, 1966 yılında Yeni Ufuklar dergisinde Ece Ayhan ile hayalî bir söyleşi gerçekleştirmişti. Bu söyleşinin yayımlanmasının ardından Ece Ayhan’la karşılaştığını ve şairin kurguya dayanan bu söyleşiden çok hoşlandığını belirtmişti.

Felsefe yazılarının çoğu Almanca olan Sözer, adına hazırlanan ''Bir Arada'' adlı Festschrift’e (Armağan kitap) Giorgio Agamben, Bernard Waldenfels, Andreas Grosmann gibi dünya çapında felsefeciler katkıda bulundu. Çalışmalarını eşi, felsefeci Gabriella Baptist ile yaşadığı Roma’da sürdürüyordu.

PROF. DR. ÖNAY SÖZER'İN ESERLERİ

Almanca olarak kaleme aldığı çeşitli makaleler dışında başlıca yapıtları şunlardır:
Edmund Husserl'in Fenomenolojisi ve Nesnelerin Varlığı (1977)
Anlayan Tarih (1981)
Leere und Fülle - Ein Essay in phänomenologischer Semiotik (1988)
Kadın ve Benzeri (1993)
Öteki (ya da Meleğin Kitabı) - Roman
Çıplak Gülüş - Öykü (KÜLTÜR SANAT)