Satrancın atası: Beş bin yıllık oyunun gizemi çözülemiyor

Artı Gerçek- Siirt’in 20 kilometre kuzeybatısında yer alan, Başur Höyük’te Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi kapsamında 2013’te yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan bir mezarda, ‘Erken Tunç Çağı’na ait yaklaşık 5 bin yıllık oyun taşları bulundu. Köpek ve domuz gibi figürler bulunan taşların en sonuncusu 2019’da yapılan kazılarda ortaya çıkarıldı.

Toplamda 39 adet olan taşlar Batman Müzesi’nde koruma altına alındı. Taşların 2 kişi ile oynanan av, yarış veya zeka oyunu için kullanılan taşlar olduğu düşünülürken, nasıl oynandığı ise hala gizemini koruyor.

'SANTRAÇIN ATASI'

Batman Müzesi’nde sergilenen taşların, bulunduğu dönemde kazı çalışmalarında görev alan Uzman Arkeolog Abdurrahman Demir, “Benzer eserler ışığında bir karşılaştırma yaptığımızda, sistem olarak 4 domuzun, 4 köpeğin olması, göz şeklinde olması, pramidal taşların olması ve mermi benzeri taşların olmasıyla bunun zaten bir zeka oyunu olduğunu da aslında gösteriyor. Bir av oyunu, yarış oyunu ya da zeka oyunu olabilir. ‘Satrancın atasıdır’ demek de belki çok da yanlış olmayabilir” diye konuştu.

ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR

Batman Müzesi Müdürlüğü Başkanlığı’nda yapılan kazılarda, Doç. Dr. Haluk Sağlamtimur'un yaptığı çalışmalarda ortaya çıkarılan bu taşların hangi amaçla yapıldığı bilinmiyor. Bu oyun üzerine hem makaleler hem de tez çalışmaları devam ettiğini belirten Demir, "O dönemin insanlarının çevresini taşlara yansıttığını rahatlıkla görebiliyoruz. Başur Höyük’ten çıkarılan bu oyun taşları toplamda 39 adet olup, 2 kişiyle oynandığı düşünülmektedir. Döneminin en önemli sanat eserleridir diyebiliriz. Oyunla ilgili yerli ve yabancı bilim insanları tarafından çalışmalar yapılıyor" diye konuştu. (DHA)