Varlık dergisi kasım sayısı yayımlandı: 'Dijital Dünyada Edebiyatın Tekinsiz Alanı'

Artı Gerçek - Aylık sanat ve edebiyat dergisi Varlık'ın kasım sayısı “Dijital Dünyada Edebiyatın Tekinsiz Alanı" dosya konusuyla yayımlandı.

Edebiyattan resme, felsefeden sanat tarihine, fotoğraftan dilbilime geniş bir alanda yazılar, söyleşiler yayımlayan dergi bu ay da Nasıl Anlatılır, Bale Sanatı, Türkçe Günlükleri, Yeni Şiirler / Öyküler Arasında köşeleri ve son çıkan kitapların tanıtıldığı Kitaplar Arasında bölümüyle okurlarıyla buluşuyor.

TEKNOLOJİ VE EDEBİYAT

Dosyayı hazırlayan Canan Olpak Koç, yeni sayı için kaleme aldığı giriş yazısında “İşte ütopya zannedilen hikâyeler, –cismi olmayan ama âşıklara gözyaşı döktürecek mısraları, kurguları oluşturan– robot beyinler hayatın içinde artık. Edebiyat çoğu gelişmede yaratıcı muhayyilelerle yerini korurken bu tartışmada doğrudan etkilenen öznelerden de biri. Belki de bir deney ortamı. Belki de mesele yalnızca üretilen edebî eserler değil de bir gün birleşip insanlığın karşısına çıkacak robot orduların aldıkları kararlar. İnsanlık bir zamanlar hayal gücünü geliştirsin diye çocuklarına okuttuğu kitapların, izlettiği filmlerin gerçekliği ile karşı karşıya,” diyor.

Koray Üstün, “Teknoloji-Edebiyat Araştırmalarında İlk Adım: Düşünmek” başlıklı yazısında, “Teknoloji ile girilen hesaplaşma, teknolojinin kendisinden çok teknolojik olanı araçsallaştırarak kendi çıkarları için kullanan iktidar alanlarına yönelik ideolojik aygıtlar olarak değerlendirerek sadece teknoloji felsefesinin gelişimini ve irdelediği alanları değil, edebiyat yapıtlarında teknolojik unsurların yerini de tartışmaya açıyor.

Canan Olpak Koç da, “Geveze Makineler: Bir Yazarlık Öngörüsü mü, Yoksa Dijital Kitapların İlham Kaynağı mı?” başlıklı yazısında “sesli ve görüntülü kitap hayaliyle dijital edebiyatı” tanımlayan Wells’in 'Efendi Uyanıyor' adlı romanını merkeze alarak yapay zekânın kaynağının da insan deneyimi olduğunu vurguluyor.

Yavuz Ahmet, “Edebiyatın Dijital Uyumu” başlıklı yazısında sanatta ve bilimde kolektif üretime doğru bir dönüşümün gerçekleştiğini, yapay zekânın da günümüz eğitim sistemi gibi bireysel değil kolektif olana dayandığını vurguluyor ama yazısını umutlu bir şekilde bitiriyor: “Dijital edebiyat belki de edebiyatın görsel iletişim dünyasıyla giriştiği savaşın adıdır ve şimdi bizi tedirgin eden bu yeni mecrada geleceğin Dostoyevski’lerini, Tolstoy’larını hazırlıyordur.”

Şevkiye Merve Taşöz, “Edebiyatta Sanal Mekânları Deneyimlemek: İnsan ve Sanal Mekân İlişkisinde Edebî ve Mimari Yaklaşımlar” başlıklı yazısında insanın “mekân”ı ve “sanal mekân”ı nasıl farklı algılayıp yaşadığını tartışıyor ve “elektronik edebiyat ürünlerinde mekânsal tasarımlar”a mimarlık alanının katkılarını değerlendiriyor.

Varlık'ın Kasım 2023 sayısında "Dijital Dünyada Edebiyatın Tekinsiz Alanı" dosya konusu üzerine kaleme alınan yazıların yanı sıra edebiyat incelemeleri, şiirler ve öyküler de yer alıyor.

Derginin kasım ayı içeriği şöyle:

Yazı: Ahmet Erhan’ın kitaplarında yer almayan şiiri: “Ağlama Ortadoğu” (C. Hakkı Zariç)

- Otobiyografiden Kurguya: Grazia Deledda’nın “Cosima”sı (Nil Sakman)

- Seramik Sanatı Nasıl Anlatılır: Beril Anılanmert ile Söyleşi (Mine Bican)

- Resimden Edebiyata Uzanan Köprü: Abidin Dino (İnci Aydın)

- Rousseau ve Nietzsche: Mecazi Kankalar (Nizamettin Uğur)

- Mehmet H. Doğan: “Günler, Haftalar Nasıl Geçiyor, Bilmiyorum” (Gültekin Emre)

- Ücra Bir Şiir İçin Anahtar Kelimeler (VIII): “İyileşme” (Hüseyin Köse)

- Bale Sanatı: Beril Baştürk ile Söyleşi (Fatma Berber)

- “Gömleğim Leyla Desenli” (Abdülkadir Budak)

- Türkçe Günlükleri (Feyza Hepçilingirler)

- Rüzgâr Odası (Yavuz Özdem)