Yaşar Kemal Van'da anılacak: 'Kökleri Van'da, gövdesi Çukurova'da, dalları bütün dünyada'

Zelal Sahidenur SARİ

VAN- " Van Gölü değil, Van Denizi. Öylesine geniş ki denizden başkası yakışmaz. Zaten Vanlılar da deniz diyorlar. Gümüş tasta bir sudur. Kenarları oya oya işlenmiş bir gümüş tas."

Edebiyatın usta ismi Yaşar Kemal, bu sözlerle anlattığı memleketi Van'da düzenlenen programla anılacak. Ailesi Van'ın Erciş ilçesine bağlı Ünseli (Ernis) Köyü'nden 1915 sonrası Çukurova'ya göç eden Yaşar Kemal için Kıraathane Van Edebiyat Evi 4 Ocak Cumartesi günü Tariria'da 'Van'da bir Çınar: Yaşar Kemal' adlı bir program düzenleyecek.

EDEBİYATIN USTA İSİMLERİ KATILACAK

Usta yazarın yaşamının ve eserlerinin konuşulacağı etkinliğe Yaşar Kemal'in eşi Ayşe Semiha Baban, yazarlar Şeyhmus Diken, Buket Uzuner, Feridun Andaç, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde Prof. Dr. Fethi Demir ve Dr. Şehnaz Nigar Çelik, akademisyen Christina Zenginoğlu, yönetmen ve gazeteci Nebil Özgentürk katılacak.

ÖZGENTÜRK'ÜN GÖZÜNDEN YAŞAR KEMAL

Etkinlikte, Nebil Özgentürk’ün 'Yaşar Kemal'i Van'da Selamlıyoruz: Büyük Ustanın Aile Köklerinin İzinde' adlı belgeseli de gösterilecek.

İNCE MEMED'DEN AĞRI DAĞI EFSANESİNE...

Artı Gerçek'e konuşan Kıraathane Van Edebiyat Evi'nden Arif Karakaş, "Geçen sene yine ocak ayında çok önemli bir kadroyla 'Van’da Bir Çınar: Yaşar Kemal' isimli programın ilkini düzenlemiştik. Bu yılda ikinci programımızla sanatseverlerle buluşacağız. Yine Yaşar Kemal'in hayatını ve edebiyatını konuşacağız, belgesel gösterimi yapacağız. Bu programda da yine edebiyatın önemli isimlerini ağırlayacağız. Yaşar Kemal'in eşi Ayşe Semiha Baban'ın katılımıyla bu program daha büyük bir anlam kazanacak. İlk kez Yaşar Kemal’in eşi Ayşe Semiha Baban Van’a davet edildi. Tabiri caizse Yaşar Kemal’in ölümünden sonra yadigâr olarak 'İnce Memed'lerin 'Ağrı Dağı Efsanesi'nin olduğu büyük bir külliyat kaldı dünya ve Türkiye edebiyatına, bir de Ayşe Hanım. Büyük ustayla çok yakın bir şekilde vakit geçiren, yılları paylaşan bir kişinin anıları, söylemleri, bizlere aktaracakları çok önemli" dedi.

YAŞAR KEMAL'İN DENGBEJÎ SALİHÊ QÛBÎNÎ ETKİNLİĞE KATILACAK

Katılımcılar için bir sürpriz hazırladıklarını anlatan Karakaş, "Programda henüz açıklamadığımız, bizi ve katılımcıları heyecanlandıracak bir konuğumuz daha var. Sağlık durumu elverişli olursa kendisi hafta sonu aramızda olacak. Yaşar Kemal'in kendisinden 'Siyabend û Xece' stranını dinlediği Dengbej Salihê Qûbînî’yi program kapsamında ağırlayacağız. Tabii program içinde katılımcılara birkaç sürprizimiz var" diye konuştu.

'YAŞAR KEMAL VAN'DAN BAĞIMSIZ ELE ALINAMAZ'

"Yaşar Kemal kökleri Van’da, gövdesi Çukurova’da, dalları ve yaprakları bütün dünyada olan büyük bir edebiyatçıdır ve çınardır" diyen Karakaş, şöyle devam etti:

"Elbette Yaşar Kemal’i bir şehre, bir bölgeye, bir ilçeye indirgemek mümkün değildir. Büyük ustanın ünü, edebiyatı, sanı, dünyadaki saygın tüm edebiyat çevrelerince kabul edilmiş ve takdir toplamıştır. Ama hakikate göz yumarak bu hakikati ortadan kaldıramazsınız ya da yok edemezsiniz. Bazı çevreler ve kişiler Yaşar Kemal’in yaşam serüvenini hatta edebiyatını Van’dan bağımsız ele alıyor. Bu kabul edilemez. Yaşar Kemal’e, edebiyatına gönül verenler olarak, hemşerileri olarak bunu kabul etmemiz mümkün değil. Yaşar Kemal çok büyük bir yazardır. Vanlıdır, Çukurovalıdır, Türkiyelidir, dünyalıdır."

'AKHTAMAR KİLİSESİ'NİN KURTARILMASINA VESİLE OLDU'

Yaşar Kemal'in eserlerinde Van'ın etkisine dikkat çeken Karakaş, "Kendi anlatımına göre bir Türkmen köyünde tek Kürt ailenin çocuğu olarak doğup büyüyen Yaşar Kemal evde Kürtçe, köyde ise Türkçe konuşmuş. Yine büyük usta dengbejleri çok sevmiş. Van’da anılması kadar güzel, doğal bir şey olamaz. Çünkü Van, Yaşar Kemal’in ata-baba memleketidir. Van denizine, Van’a dair çok ama çok önemli yazılar yazmış, betimlemeler yapmış, yeri gelmiş haklı eleştirilerde bulunmuş. Tabii en önemli hadise olarak daha acar, genç bir muhabirken, gazeteciyken Akhtamar Kilisesi'nin kurtarılmasına vesile olmuş. Bunlar hep memleket sevdasından. O memleket nere? Tabii ki Van büyük ustanın memleketi" diye konuştu.

'VAN'DA EDEBİYAT AÇISINDAN ÇOK GÜZEL BİR SİNERJİ OLUŞTU'

Sivil bir inisiyatif olarak kurdukları Kıraathane Van Edebiyat Evi'nde edebiyat ve sanat kaygısı duyan herkesle bir araya geldiklerini belirten Karakaş, "Van'da birçok programa imza attık. Ve bu programların tamamını ücretsiz yaptık. Sanata erişmek isteyen herkesin koşulsuz bir şekilde ulaşmasını sağlamak istedik. Bunu da yine sanat kaygısı güden sponsorlarla yaptık. Ve Van'da edebiyat, kültür-sanat, belgesel, film anlamında çok güzel bir sinerji oluştu" dedi.