Ağrı’da seçim kulisleri: DEM Parti ve AKP’den kimlerin adı geçiyor?
Şenol BALI
VAN - Yerel seçimlere 105 gün kala Ağrı'da partilerin seçim çalışmaları hızlandı. DEM Parti, AKP’li Savcı Sayan’a kaptırdığı Ağrı Belediyesini geri almak ve güçlü olduğu Doğubayazıt, Diyadin ile Patnos ilçelerine yeni ilçeler eklemek istiyor. AKP ise Ağrı Belediyesini elinde tutmanın ve ilçe sayısını arttırmanın hesaplarını yapıyor.
Ekonomisi her geçen gün gerileyen Ağrı; istihdam, ulaşım, altyapı, hayvancılık, sağlık hizmetleri alanında problemler yaşıyor. Bu sorunlar nedeniyle kentten göç de sürüyor. Bir yılda 50 binin üzerinde gencin kenti terk ettiği tahmin ediliyor. Göç edenlerin yeni rotası ise Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri.
300 bin civarında seçmeni ve yedi ilçesi bulunan kentte her seçim farklı bir tabloyla sonuçlanabiliyor. Ülkedeki genel siyasetin seyri, yereldeki aday profilleri ve aşiretlerin eğilimi sonuçlarda etkili oluyor. Yerel seçimlerde de durum böyle. Kentte Büyük Birlik Partisi ve Saadet Partisi'nin elinde olan belediyeler var. Yine yakın dönemde Demokrat Partili Belediye Başkanları ve Liberal Demokrat Partili meclis üyeleri de oldu.
HER SEÇİM SÜRPRİZ
Bu yönüyle Ağrı, her seçimde farklı sürprizleri içinde barındıran kentlerden. 2007 seçimlerinde AKP, kentteki vekillerin tamamını aldı. Ancak sonraki seçimlerde siyasi tablo tam tersine döndü. HDP, 7 Haziran 2015 seçimlerinde aralarında Leyla Zana’nın da olduğu dört vekilin tamamını Meclis'e göndererek yarışı tamamladı. 2018 genel seçimlerinde ise oyların yüzde 62’sini alan HDP, Meclis'e üç vekil gönderdi. AKP ise oyların yüzde 29’unu alarak bir vekil çıkarabildi.14 Mayıs seçimlerinde de tablo değişmedi. Yeşil Sol Parti oyların yüzde 55’ini alarak üç, AKP ise yüzde 25’ini alarak bir vekil kazandı.
KÜRT SİYASETİ Mİ, AKP Mİ?
Bu değişkenlik yerel seçimlerde de kendini gösterdi. 2004 yerel seçimlerinde AKP, oyların yüzde 48’ini alarak belediye seçimlerinden galip geldi. AKP, oylarında düşüş yaşansa da 2009 yerel seçimlerinde kent merkezini yeniden almayı başardı. Ancak 2014 yılı yerel seçimlerinde durum değişti. Kürt siyaseti, tanınan isimlerden Sırrı Sakık’ı aday gösterdi ve AKP’de olan Ağrı Belediyesini 2014 yerel seçimlerinde Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) adayları Sırrı Sakık ve Mukaddes Kubilay kazandı. Seçimlerin tekrarlanması sonucu değiştirmedi. 2016 yılında başlayan kayyım sürecinden Ağrı da nasibini aldı. Ağrı Belediyesine de kayyım atandı. Bir önceki seçimde DBP’nin kazandığı belediye 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde ise yeniden AKP’ye geçti. AKP’nin adayı Savcı Sayan, oyların yüzde 55’ni alarak belediye başkanı seçildi. Böylelikle yerel yönetimlerde AKP dönemi yeniden başlamış oldu.
TARTIŞMALARLA GEÇEN SAVCI SAYAN DÖNEMİ
Savcı Sayan, yaptığı açıklamalar ve kentteki uygulamalarıyla görevi süresince Türkiye gündeminde çokça konuşulup tartışılan siyasiler arasında yer aldı. Büyük vaatlerle göreve gelen Sayan, tartışmalarla geçen süreçten sonra 14 Mayıs seçimlerinde koltuğundan istifa ederek AKP’nin İzmir listesinden milletvekili adayı oldu. Seçilmesi zor bir sıra verilen Sayan’ın yerine meclisin seçtiği AKP’li Metin Karadoğan geçti. Şu sıralar DEM Parti’nin Belediye Meclisinde temsil ettiği sandalye sayısı 11. AKP’nin ise 20 meclis üyesi bulunuyor.
BORÇ ARTTI, SORUNLAR DEVAM EDİYOR
2021 yılı Sayıştay raporuna göre belediyenin İller Bankası’na 107 milyon 993 bin TL, diğer bankalara ise 40 milyon 115 bin TL olmak üzere toplam 148 milyon TL borcu bulunuyor. Geçtiğimiz sürede bu borcun daha da arttığı tahmin ediliyor. Bu borca karşın, kentteki temizlik, yol ve su gibi sorunları hâlâ büyük oranda sürüyor. İşsizlik ve göç ise çözülmeyi bekleyen en büyük sorunlar.
DEM PARTİ BELEDİYEYİ YENİDEN ALMAK İSTİYOR
DEM Parti, aday adaylığı başvurularını 20 Aralık'a kadar uzattı. Ağrı'da belediyeyi yeniden almak isteyen DEM Parti'nin adayları ön seçimle belirlenecek olması Ağrı özelinde bir avantaj sağlayabilir. Çünkü, Ağrı'da bir önceki dönem en büyük tartışma konularından biri dışarıdan aday gösterme olmuştu. Ağrılı olmayan Abdurrahman Doğar’ın aday gösterilmesi, rakibi Sayan tarafından en büyük propaganda malzemesi olmuştu.
DEM Parti’de eski Parti Meclisi üyesi Maşuk Arpaç ve eski Ağrı Belediye Başkan Yardımcısı Halef Keklik, kamuoyuna yansıyan aday adaylarından. Diyadin Belediyesi Eşbaşkanı Hazal Aras ve DİSK Genel İş Sendikası Ağrı Şube Başkanı Ersin Erincik de konuşulan diğer isimlerden. Şu ana kadar DEM Parti'ye Ağrı Belediyesi için 10 başvuru oldu. Belediye Meclisi için 180, İl Genel Meclisi için ise 80 kişi başvuruda bulundu.
'MERKEZ VE İLÇELERİN TAMANINDA KAZANMAYI HEDEFLİYORUZ'
Artı Gerçek'e konuşan DEM Parti İl Eş Başkanı Umut Doğruer, aday adaylığı sürecinde partilerine yoğun bir talebin olduğunu söyledi. Doğruer, "Yargıtayda dosyası olan arkadaşların başvurularını maalesef kabul edemiyoruz. Buna rağmen ilgi yüksek. İlçelerde iktidar partisinden daha fazla başvuru alıyoruz. Komisyonlarımız çalışıyor. Ağrı Belediyesi tahrip edilmiş ve borç altına sokulmuş bir belediye ama görev arkadaşlarımız bunun üstesinden gelecek ferasete sahip. Parti olarak moralimiz yüksek. Ağrı Belediyesi ve tüm ilçelerde seçimleri kazanmayı hedefliyoruz" dedi.
AKP AĞRI'YI ELİNDE TUTMAK İSTİYOR
Belediyeyi elinde tutmaya çalışan AKP, 26 Kasım’da 20 aday adayın katıldığı temayül yoklaması yaptı. Sonuçlar henüz açıklanmadı ancak şu ana kadar 18 adaylık başvurusunun yapıldığı biliniyor. Eski Milletvekili Fatma Salman’ın da aday adayları arasında olduğu kentte, mevcut Belediye Başkanı Metin Karadoğan ve eski İl Başkanı Abbas Aydın’ın isimleri öne çıkıyor. Genel merkezin dışardan bir Ağrılıyı kentte aday gösterebileceği de konuşuluyor. Bu yönüyle eski AKP’li vekil ve iş insanı Cemal Kaya’nın ismi geçiyor. Avukat Salih Aydın da adaylık için ismi geçenler arasında yer alıyor.
İLÇELERDE DURUM
Diyadin, Doğubayazıt ve Patnos gibi ilçeler uzun yıllardır Kürt siyasi partilerinin hakimiyetinde. Eleşkirt ve Hamur ise AKP’nin açık ara kazandığı ilçeler. Tutak ve Taşlıçay ilçelerinde de AKP güçlü olmasına rağmen adaylara ve aşiret eğilimlerine göre seçimlerden farklı sonuçlar çıkabiliyor. Tutak, hatırı sayılır tabanına rağmen AKP’nin hiç galip gelemediği ilçelerden. Son yerel seçimlerde Tutak'ta belediyeyi Büyük Birlik Partisi kazanırken birkaç beldede ise Demokrat Parti galip geldi. Savcı Sayan’ın akrabası Fevzi Sayan da Tutak'ta AKP’den aday adayı oldu.
HDP’nin elindeki Diyadin Belediyesi’ne kayyum atandı. Doğubeyazıt ilçesinde ise HDP’den seçilen Yıldız Acar partisiyle yaşadığı sorunlardan sonra ihraç edildi ve belediyeyi bağımsız olarak yönetti. Yıldız Acar’ın bağımsız aday olarak seçime gireceği konuşuluyor. Bu iki ilçede DEM Parti’nin belediyeyi kaybetmesi oldukça uzak bir ihtimal.
Patnos ise kentin en büyük ilçelerinden ve kayyım atanmayan nadir belediyelerden biri. AKP’nin zaman zaman üstün geldiği ilçede son yıllarda Kürt siyasi partileri önde. Haklarındaki bir soruşturmadan dolayı tutuklanan, tahliye olduktan sonra görevlerine iade edilen mevcut eşbaşkanlar Müşerref Geçer ve Emrah Kılıç’ın henüz başvuru yapmadı. DEM Parti’nin burada yeniden galip gelmesi bekleniyor. Eski Ağrı Barosu başkanlarından avukat Timur Demir DEM Parti’den başvuru yaptı. AKP’de ise ilçenin eski belediye başkanlarından Abdülhalik Taşkın’ın ismi öne çıkıyor.
CHP'NİN HEDEFİ BELEDİYE MECLİSİNDE TEMSİLİYET
Son genel seçimlerde oylarını yüzde 10’un üzerine çıkaran CHP’ye şimdiye kadar altı başvurunun yapıldığı belirtiliyor. Belediyeyi kazanması zor görünen CHP’nin hedefi oy potansiyelini korumak ve belediye meclisinde temsiliyet elde etmek. Gelecek Partisi'nde ise İl Başkanı Murat Gök, Genel Başkan Ahmet Davutoğlu tarafından Ağrı Belediye Başkan adayı olarak ilan edildi.
Belediye başkanlığından istifa etmişti: Savcı Sayan Meclis’e giremedi
