'AKP'deki değişimin etkisi tahminlerden fazla olabilir'

Burhan EKİNCİ

AKP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın istifaya zorlanması ve bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Melih Gökçek dahil altı belediye başkanının istifasını istemesi iddialarının yankıları sürüyor. Erdoğan’ın, özellikle şaibe gölgesi taşıyan 16 Nisan referandumunda "Hayır" oylarının yüksek çıktığı, AKP’nin kale olarak gördüğü şehirleri hedef seçmesi dikkat çekiyor. Erdoğan’ın referandumda yaşanan düşük oyun biletini belediye başkanlarına kestiği belirtiliyor. İstifa baskılarının, referandumda "Hayır" oylarının yüksek çıktığı AKP’nin elindeki diğer kentlere de sirayet edip etmeyeceği ise merak konusu.

Siyaset Bilimcisi Prof. Dr. Yüksel Taşkın’a göre, istifa baskıları AKP teşkilatı ve seçmeninde rahatsızlık yaratıyor. Andy-Ar şirketinin Başkanı Faruk Acar ise, "AKP seçmeni değişimden memnun" iddiasında.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Anayasa değişikliği referandumunu şaibeli şekilde kazanarak, partisinin başına geçmesinin önündeki yasal engelleri kaldırdı. Yeniden AKP Genel Başkanı olan Erdoğan, partisinde revizyon ve değişim sinyallerini ilk günlerde verdi. Kabine’de değişiklikler yapıldı. İlçelerde parti teşkilatları değişti. Erdoğan "partide metal yorgunluk" çıkışıyla, istifaların da önünü açtı. İstifaya zorlanan AKP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş görevini bıraktı. Şimdi sırada Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek dahil altı AKP’li isim var. Gökçek, 5 Ekim’de Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda görüştü, istifayla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı. Melih Gökçek görüşme sonrası twitter hesabından yeni projelerden bahsetti. Erdoğan’ın gitmesini istediği ancak istifaya direnen Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Edip Uğur da "Görevimden istifa yok" dedi.

İSTİFALARDA TAKTİK İTİBARSIZLAŞTIRMAK

AKP’de Erdoğan’ın istifasını istediği isimlere yönelik farklı bir taktiğin hayata geçirilmesi göze çarpıyor. Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu ile başlayan istifaya zorlamalarda, istifası istenilen kişilerin önce kamuoyunda itibarsızlaştırıldığı dikkat çekiyor. Bu yöntemle tabanın tepkisinin azaltıldığı, istifa edenlerin seçmen nezdinde popülerliğinin etkisiz hale getirildiği belirtiliyor. Erdoğan’ın "Kendi hatalarını belediye başkanlarına, parti teşkilatına çıkardığı" yorumları da yok değil. AKP'yi yakından izleyen bir kaynak, "Erdoğan, 2019 seçimlerine doğru giderken, referandumdaki düşük oyun faturasını belediye başkanlarına kesiyor. AKP’de, müthiş bir huzursuzluk, kaygı ve tedirginlik hali var" diyor.

Artı Gerçek’e konuşan Siyaset Bilimcisi Prof. Dr. Yüksel Taşkın da bu duruma dikkat çekiyor. Yüksel, "Parti tabanında huzursuzluk olduğu çok açık. Taban sürekli tek kişinin gündemine itildiği için huzursuz. Sürekli Erdoğan’ın gündemi ve hesaplarıyla hareket edilmesi huzursuzluğu daha da artıyor. Barzani hareketiyle ilişkilerinden dolayı Kürtlerden ciddi oy alıyorlardı. Şimdi Barzani ile de sorun yaşıyorlar. Partideki Kürt kökenliler de rahatsız" ifadelerini kullanıyor.

AKP SEÇMENİ NASIL ETKİLENİYOR?

Siyaset Bilimcisi Yüksel Taşkın, Melih Gökçek ile Kadir Topbaş’ın AKP seçmenindeki etkisini hatırlatıyor ve şöyle diyor:

"Gökçek’in Ankara’yı katlettiği doğru ama oy alan biriydi. Aynı şekilde Kadir Topbaş’ın da İstanbul’da AKP’nin üzerinde bir oy oranı var. Buna rağmen bu kadar kolay görevden alınması AK Parti seçmeninde rahatsızlık yaratıyor. AK Partili çok akrabam var. Çok ciddi rahatsız olanlar var. AK Parti’de yaşanan bu değişimin tahminlerden fazla etkisi olabilir."

ACAR: DUYGUSAL REAKSİYON

Artı Gerçek’e konuşan Andy-Ar şirketinin Başkanı Faruk Acar ise AKP seçmeninin olanlardan rahatsız olduğu yorumlarına katılmıyor. Acar, 2019 yılında yapılacak yerel, Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini hatırlatıyor. Bundan dolayı AKP’de yerelde yıpranmışlığı kalkındırmak adına değişim yapıldığını düşünüyor. Faruk Acar, "AKP’de aktif olmayan ama AKP’ye gönül veren seçmen yaşanan değişimi memnuniyetle karşılıyor" iddiasında. Acar "Ama teşkilatlar nezdinde, görevden el çektirilmelerinin istenmesi homurdanmayı beraberinde getiriyor. Bu çok doğal. Kendilerinin saf dışı kalmaları duygusal reaksiyona neden oluyor" hatırlatmasında bulunuyor.

Faruk Acar'a göre, AKP seçmeninden yaşananlara bir tepki yok. Acar, "Bu değişim bizzat Erdoğan tarafından yapıldığı için, seçmende herhangi bir olumsuzluğun olmadığını söyleyebiliriz" derken, Siyaset Bilimcisi Prof. Dr. Taşkın farklı düşünüyor. Taşkın, "Erdoğan’ın bazı politikaları eski partilileri rahatsız ediyor" ifadelerini kullanıyor.

Peki Kadir Topbaş’ın istifası ve şimdi de Melih Gökçek dahil altı AKP’li belediye başkanlarının bizzat Erdoğan tarafından istifalarının istenmesi ne anlama geliyor? Faruk Acar’a göre, yaşanan değişim AKP seçmeninde "Fetö ile mücadelede siyaset alanına da dokunuluyor algısı var" diyor. O’na göre seçmen memnun. Prof. Dr. Yüksel Taşkın ise, "İstifalara zorlamalar, ‘partide Fetö ile ilişki var argümanı’ bahane gibi görünüyor. İstifalara zorlamalardaki hesap büyük kentlerin rant kaynağını direkt kontrol etmek. Bu kentlerde muazzam bir rant var. Bu istifalara zorlamalar bu rantın kontrolü" diyor. Taşkın, sadece AKP’li vekillerin değil, bakanların bile artık Erdoğan ile görüşemediklerini iddia ediyor ve "Küçük bir çember var, Erdoğan sadece onlarla görüşüyor. Partinin hakim olduğu bu küçük grup, tüm ranta hakim olmaya çalışıyor" diyor.

"DEĞİŞİM MERKEZE YANSIMAZSA OYLAR DÜŞER"

Andy-Ar Başkanı Faruk Acar, AKP’de bir değişimin başladığı ve Erdoğan’ın 2019 yılına hazırlık yaptığı düşüncesinde. Acar, değişimin yerelden başladığını söylüyor. Faruk Acar, "Eğer bu değişim sadece belediyeler ve il teşkilatlarıyla sınırlı kalırsa, AK Parti 2019’da büyük oy kaybına sebep olabilir. Bu değişim en üst noktaya kadar sağlanır, MYKY ve kabinede de sürdürebilir olursa, AK Parti’nin oy yükselişine sebep olabilir. Değişimi merkeze yansıtırsa oy artışa sebep olur. Mevcut değişimle sınırla kalınırsa oy düşüşü olur."

"İTTİFAK İLE İSTANBUL VE ANKARA ALINIR"

Prof. Dr. Yüksel Taşkın, "AKP, 2002’de iktidara geldiğinde neyi eleştirdiyse şimdi ona dönüştü" düşüncesinde. O’na göre, Erdoğan liderliğindeki AKP herhangi bir konuda artık topuma bir şey söyleyemiyor. Taşkın, "İktidar partisi çok hata yapıyor. Türkiye’de insanlar özgür olabilseydi, AK Parti bu politikasından dolayı daha çok olumsuz etkilenirdi" ifadelerini kullanıyor. Siyaset Bilimcisi Taşkın’a göre, Saadet Partisi’nin alanı gittikçe artıyor, Meral Akşener hareketi de bu boşluğu doldurabilir. Prof. Dr. Yüksel Taşkın, "AK Parti’nin 2019 yerel seçimlerinde İstanbul’u ve Ankara’yı kaybetme korkusu var. Şimdi bunun zemini mevcut. AKP’nin oy düşüşü yaşacağı görülüyor. Muhalefet ittifak yapıp iyi adaylarla İstanbul ve Ankara’yı alabilir" diyor.